Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Jeleniej Górze

Formularz UK 2

Sygnatura akt

VI Ka 757/22

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

wyrok Sądu Rejonowego w Jeleniej Górze

z dnia 7 października 2022r. w sprawie sygn. akt II K 1272/21

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca oskarżonego

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

Zmiana

Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

A. W.

Wniosek o założenie działalności gospodarczej przez oskarżoną A. W. został złożony przez N. U. posługującą się pełnomocnictwem sporządzonym przez notariusza.

Wniosek do (...);

akt notarialny

k. 274

k. 278

A. W.

Oskarżona otwierając rachunek bankowy udzieliła nieograniczonego pełnomocnictwa (typ A) A. S. (1)

Dane z banku

k. 311

A. W.

Oskarżona nie złożyła podpisu na pokwitowaniu odbioru nadanej przez pokrzywdzonego przesyłki, doręczonej w dniu 11 lipca 2017r. pod adresem K. ul. (...) oraz w stopniu prawdopodobnym (graniczącym z pewnością) nie była autorką podpisu odbioru nadanej przez pokrzywdzonego przesyłki, doręczonej 6 lipca 2017r.

Opinia biegłego przy Sądzie Okręgowym w Jeleniej Górze z zakresu badań pisma ręcznego i dokumentów mgr. Z. H.

k. 341

A. W.

Na konto należące do oskarżonej został przez ZUS przekazany zasiłek należny świadkowi A. S. (1).

Informacje ZUS Oddziału (...)

k. 285

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

---------------

--------------------------------------------------

--------------

---------

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

Wniosek do (...), akt notarialny, dane z banku, informacja z ZUS Oddział (...)

Dokumenty przekazane przez uprawnione do ich wystawiania i posiadania podmioty, brak podstaw do kwestionowania ich wiarygodności.

Opinia biegłego z zakresu badań pisma ręcznego i dokumentów

Opinia z zakresu badania pisma ręcznego
i dokumentów została sporządzona przez biegłego posiadającego odpowiednie kwalifikacje. Jest ona jasna, spójna i niesprzeczna, a przez to zasługuje na walor wiarygodności.

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

---------------

------------------------------

--------------------------------------------------------------

STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

Apelacja prokuratora - obraza przepisów postępowania, która miała wpływ na treść zaskarżonego wyroku, a mianowicie: obraza przepisów art. 366§1 k.p.k. w zw. z art. 5§2 k.p.k. polegająca na przedwczesnym zastosowaniu zasady określonej w art. 5§2 k.p.k. i zaniechanie dążenia do wyjaśnienia wszystkich istotnych okoliczności sprawy, przez niepodjęcie działań zmierzających do usunięcia istotnych wątpliwości co do możliwości kontaktowania się przez oskarżoną z pokrzywdzonym i składania przez nią zamówień, choć możliwości dowodowe mogące do tego doprowadzić istniały.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Co do zasady oskarżyciel publiczny słusznie wskazał w wywiedzionym środku odwoławczym, że postępowanie dowodowe Sądu I instancji obarczone było brakami. Wbrew jednak zapatrywaniom skarżącego zeznania P. D. nie miały istotnego znaczenia dla rozstrzygnięcia, bowiem bezsprzecznie nie miał on osobistej styczności z osobą, która zamówiła u niego w dniach 5 i 10 lipca 2017r. towary, a ponadto zapłata za dostawę pierwszych towarów została zrealizowana na odległość. To zaś oznacza, że strony tych zawartych umów sprzedaży kontaktowały się wyłącznie przy użyciu telefonu komórkowego. Z uwagi zatem na upływ bardzo długiego czasu od chwili popełnienia na szkodę pokrzywdzonego czynu zabronionego, a mianowicie przeszło 6 lat, nie można zakładać, że będzie pamiętał głos osoby zamawiającej towary w taki sposób, żeby go rozpoznać, tym bardziej, na co zwrócono już uwagę, że kontaktowali się oni tylko telefonicznie. Uwagi te na temat niecelowości przeprowadzania dowodu z uzupełniającego przesłuchania P. D. znajdują dodatkowe wsparcie w spostrzeżeniu, które Sąd Okręgowy poczynił w toku rozprawy odwoławczej przeprowadzonej w dniu 12 maja 2023r., na której przesłuchana została oskarżona A. W.. Rzecz bowiem w tym, że oskarżona nie tylko miała trudności z logicznym formułowaniem wypowiedzi, a i jej pamięć funkcjonowała nienależycie, ale jej ogólne funkcjonowanie wskazywało na to, że od wielu lat żyje na intelektualno - społeczno - ekonomicznym marginesie. Co jednak najistotniejsze, to fakt, że w dalszej części uzasadnienia dowiedzione zostanie ponad wszelką wątpliwość, że to nie oskarżona a inne osoby dokonały przestępstwa stanowiącego przedmiot osądu w niniejszym procesie.

Nie sposób zatem w tych okolicznościach czynić Sądowi Rejonowemu zarzutu nieprzeprowadzenia wymienionego wyżej dowodu z urzędu. Zasadnie natomiast apelujący zwrócił uwagę na konieczność przesłuchania oskarżonej A. W. w warunkach bezpośredniości, co wszakże zostało uczynione w postępowaniu odwoławczym. Rację należy przyznać zatem skarżącemu, że w niniejszej sprawie przedwcześnie Sąd meriti zastosował zasadę wysłowioną w art. 5§2 k.p.k. Ta wada nie zaciążyła jednak negatywnie na zaskarżonym wyroku, bowiem przeprowadzone w toku postępowania drugoinstancyjnego dowody potwierdziły trafność tego orzeczenia.

Sąd Odwoławczy z urzędu dopuścił szereg dowodów, które pozwoliły na ustalenie,
że słusznie Sąd meriti uniewinnił oskarżoną A. W. od popełnienia zarzuconego
jej czynu. Na wstępie wskazać należy, że w niniejszej sprawie niezbędne okazało się przesłuchanie oskarżonej przed Sądem, a więc z zachowaniem zasady bezpośredniości. Przemawiał za tym zarówno stopień skomplikowania sprawy, jak również szereg wątpliwości odnośnie jej sprawstwa. Oskarżona jako źródło dowodowe dawała możliwość wykrycie prawdy materialnej, a więc materializacji naczelnej zasady procesu karnego opisanego w art. 2§2 k.p.k.

Przesłuchanie A. W. na rozprawie umożliwiło stwierdzenie, że jest osobą głęboko nieporadną, o ograniczonych możliwościach intelektualnych i poznawczo - odtwórczych. Chociaż jej wyjaśnienia w zakresie szeregu kwestii okazały się nieprzydatne do czynienia ustaleń faktycznych, bowiem z powodu swojej intelektualnej nieporadności, nie pamiętała ona zaistniałych w przeszłości zdarzeń, jak chociażby wizyty w Oddziale Banku (...) S.A. w K., czy u notariusz w J.. Gdy jednak chodzi o te zagadnienia, które jednak zapamiętała, to jej wyjaśnienia jawiły się jako spójne i logiczne. Oskarżona podawała przecież zarówno w postępowaniu przygotowawczym, jak i jurysdykcyjnym konsekwentnie, że nie zmawiała towarów od pokrzywdzonego oraz że nigdy nie zajmowała się sprzedażą serów regionalnych. Na rozprawie dodała, że sprzedażą takich towarów w K. zajmowały się osoby zatrudnione przez A. S. (1) zaznaczając, że jeden z takich straganów, na których owe sery były sprzedawane znajdował się nieopodal prowadzonego przez niego butiku. Zaznaczyła również, że przez pewien czas jej dokumenty, w tym dowód osobisty, znajdowały się w posiadaniu N. U. i że następnie wszystkie one zaginęły. Wykluczając, aby miała kiedykolwiek prowadzić działalność gospodarczą, wskazała, że nie posiada nawet wiedzy na temat okoliczności założenia własnego przedsiębiorstwa dodając, że źródłem jej utrzymania od wielu lat były proste prace dorywcze. Zachowanie oskarżonej, a także sposób konstruowania wypowiedzi dają jednoznaczną odpowiedź na wątpliwość apelującego, co do trafności zaskarżonego wyroku. Bezsprzecznie bowiem nie tylko nie była ona w stanie prowadzić własnej działalności gospodarczej, wymagającej wszakże dokonywania operacji finansowych, w tym przy wykorzystaniu rachunku bankowego czy dokonywania rozliczeń finansowo – księgowych. Jej poziom intelektualnego funkcjonowania uniemożliwiał nawet złożenie u kontrahenta prostego zamówienia. Ponadto oskarżona zaprzeczyła, aby kiedykolwiek posiadała telefon komórkowy i jej funkcjonowanie daje podstawę do przyjęcia, że miałaby ona poważny problem, aby takowe urządzenie obsłużyć. Aby nie być gołosłownym w analizowanym zakresie wskazać trzeba, że uczestniczący w przesłuchaniu oskarżonej na rozprawie odwoławczej prokurator oświadczył, że „(...) z uwagi na postawę oskarżonej i treść jej dzisiejszych wyjaśnień jest ona całkowicie życiowo nieporadna i wnosi o ustanowienie dla niej obrońcy z urzędu” /k. 239/.

Pozostałe dowody i to zarówno te przeprowadzone przez Sąd Rejonowy, jak i te uzupełniająco przeprowadzone w postępowaniu odwoławczym wykazują wzajemną spójność z powyższymi ustaleniami w zakresie braku możliwości popełnienia przez A. W. przestępstwa oszustwa. Biegły przy Sądzie Okręgowym w Jeleniej Górze z zakresu badań pisma ręcznego i dokumentów w osobie mgr. Z. H. jednoznacznie wskazał przecież w opinii datowanej na 14 września 2023r., że A. W. z prawdopodobieństwem graniczącym z pewnością nie była autorką podpisu poświadczającego odbiór w dniu 11 lipca 2017r. nieopłaconej przesyłki nadanej przez P. D.. Ponadto w sporządzonej opinii wskazał, w podpis nieczytelny w postaci kopii technicznej na potwierdzeniu odbioru przesyłki z dnia 6 lipca 2017r. nie kwalifikuje się do identyfikacji z uwagi na brak wyodrębnienia cech indywidualnych stanowiących podstawę procesu identyfikacji. To zaś oznacza, że oskarżona w rzeczywistości nie odbierała zamawianego na jej nazwisko u pokrzywdzonego towaru, co było osnową faktograficzną niniejszego postępowania karnego.

Bezsprzecznie w tę transakcję zaangażowani byli natomiast przesłuchani po raz kolejny w postępowaniu odwoławczym świadkowie N. U. i A. S. (1). Całościowy obraz depozycji N. U. daje jednoznaczną podstawę do przyjęcia, że zeznawała ona niewiarygodnie. Początkowo podała przecież, że w ramach udzielonego jej przez oskarżoną pełnomocnictwa ogólnego uprawniającego do reprezentowania jej firmy przed urzędami, kupiła na jej rzecz jedynie telefon komórkowy, podając dodatkowo, że oskarżona sama założyła działalność gospodarczą. Tymczasem pozyskana dokumentacja dotycząca rejestracji tej działalności dowodzi niezbicie, że uczynił to nie kto inny, jak właśnie N. U.. Wniosek rejestracyjny tego przedsiębiorstwa w bazie (...) w postaci datowanego na 11 stycznia 2017r. wniosku (...) został właśnie przez N. U. podpisany jako pełnomocnika A. W.. Należy dodać, że N. U. składając tenże wniosek załączyła do niego pełnomocnictwo sporządzone w formie aktu notarialnego przez notariusz D. G. dnia 29 grudnia 2016r. (...), w którego §1 lit. w przewidziano m.in. że N. U. jest upoważniona w imieniu A. W. do zarejestrowania na nią działalności gospodarczej. Chociaż zatem N. U. kwestionowała podczas jej przesłuchań zrealizowanych w dochodzeniu i przed Sądem I instancji, jakoby taki wniosek złożyła, to jednak po okazaniu jej tego dokumentu na rozprawie odwoławczej przeprowadzonej w dniu 30 sierpnia 2023r. potwierdziła, że znajdują się na nim jej podpisy. Co więcej, gdy zostało jej okazane wskazane wyżej pełnomocnictwo, to także potwierdziła, że faktycznie miała upoważnienie nie tylko do reprezentowania przedsiębiorstwa oskarżonej, ale również do zarejestrowania go. Tymczasem zwrócono już uwagę, że okoliczności tej wcześniej świadek stanowczo przeczyła.

Co więcej, N. U. odnosząc się do tych oczywistych sprzeczności w jej zeznaniach zasłaniała się niepamięcią, na którą szczególnie często powoływała się w toku jej przesłuchania w postępowaniu odwoławczym. Nie można jednak uznać, że faktycznie tego rodzaju okoliczności nie zapamiętała, a to dlatego, że prawidłowo funkcjonują u niej czynności intelektualne. Tego rodzaju zdarzenia związane z wykonywaniem niecodziennych wszakże czynności urzędowych, z pewnością zostałby chociażby w ograniczonym zakresie przez świadka zapamiętane, nawet pomimo tego, że od ich podjęcia do czasu jej przesłuchań upłynęło kilka lat. Wniosek ten jawi się jako oczywisty także dlatego, że N. U. jest dobrze zorientowana we własnych sprawach, a ponadto od wielu lat prowadzi działalność gospodarczą, najpierw w zakresie poddzierżawiania nieruchomości, zaś aktualnie w zakresie świadczenia usług dekarskich. Co jednak symptomatyczne, to fakt, że świadek przyznała w toku jej przesłuchania na rozprawie odwoławczej, iż kilkanaście lat temu zajmowała się w K. sprzedażą serów regionalnych, jak i że w 2017r. prowadziła działalność gospodarczą w zakresie poddzierżawiania na terenie tego miasta min. straganów przeznaczonych do sprzedaży takich towarów.

Należy też dostrzec, że N. U. składając zeznania w toku postępowania przygotowawczego wskazywała jednoznacznie, że A. W. wyjechała do Stanów Zjednoczonych Ameryki. Ewidentnie zmierzała w ten sposób do tego, aby oskarżonej nie przesłuchano i aby nie wykryć w ten sposób zaangażowania N. U. oraz A. S. (1) w przestępczy proceder stanowiący przedmiot niniejszego postępowania. Naiwnością charakteryzowały się przy tym późniejsze wywody N. U., gdy przekonywała, że zeznając o tym wyjeździe A. W. miała na myśli swoją siostrę A. S. (2). Rzecz bowiem w tym, że w protokole jej przesłuchania z dnia 6 października 2017r. podawała m.in. „Ja nie prowadzę działalności gospodarczej A. W. „(...)” (...) Prowadzi ta działalność A. W. (...) Jej nie było w kraju i ja wzięłam dla niej telefon komórkowy na firmę. Ona nie musiała przyjeżdżać do Polski żeby to załatwiać” /k. 52/. Kuriozalne było przy tym tłumaczenie N. U. dotyczące analizowanej niekonsekwencji w jej zeznaniach. Na rozprawie odwoławczej wskazała przecież najpierw, że zeznając na ten temat miała na myśli swoją siostrę, aby po odczytaniu złożonych przez nią zeznań podać, że „(...) być może W. wyjechała jednak do Stanów Zjednoczonych” /k. 335/.

Zeznania N. U. nie tylko w tych kluczowych dla niniejszego postępowania kwestiach były na różnych etapach postępowania odmienne. Twierdziła ona przecież początkowo, że oskarżona wynajmowała od niej w K. stoisko przeznaczone do sprzedaży serów na postawie ustnej umowy dzierżawy. W późniejszej fazie wskazała natomiast, iż łączyła je umowa pisemna dodając, że zawsze zawierała takie umowy w formie pisemnej i zastrzegając od razu, że dokumentu tego już nie posiada. Co symptomatyczne, w postępowaniu przygotowawczym N. U. podczas jej rozpytania przeprowadzonego w dniu 15 września 2017r. wskazała jako swój adres zamieszkania K. ul. (...) /k. 47-48/ i podczas jej przesłuchana w postępowaniu odwoławczym potwierdziła, że około 2017r. mieszkała pod tym właśnie adresem. Nieprzypadkowo zatem miejsce prowadzenia zarejestrowanej na dane A. W. działalności gospodarczej N. U. oznaczyła pod tym właśnie adresem.

Dodać też trzeba, że na ten właśnie adres zamówione zostały u pokrzywdzonego towary, które chociaż zostały tamże dostarczone, to nie zapłacono pokrzywdzonemu umówionej ceny z tytułu drugiej chronologicznie sprzedaży. Gdy o te zagadnienia podczas przesłuchania N. U. w dniu 30 sierpnia 2023r. została ona zapytana, to dopiero wówczas wskazała, że pod tym adresem mieściły się dwa lokale dodając, że w drugim z nich mieszkała oskarżona. Nie potrafiła przy tym podać, dlaczego podczas jej wcześniejszych przesłuchań o tej kluczowej dla niniejszej sprawy okoliczności nie wspomniała. Tymczasem oskarżona tej okoliczności zaprzeczyła spójnie podając, że nie wie nawet, gdzie znajduje się nieruchomość oznaczona tymże adresem.

Nadmienić należy również, że z danych (...) wynika, że A. W. prowadzić miała działalność gospodarczą nie tylko pod adresem zlokalizowanym w K. przy ul. (...), ale także pod adresem znajdującym się w tej samej miejscowości, lecz opisanym jako stragan przy butiku (...) przy ul. (...). Tymczasem podczas rozpytania świadek ta podała, że pod tym w mieszczącym się pod drugim adresem butiku pracuje jako sprzedawca. Co symptomatyczne, w toku postępowania odwoławczego na podstawie zeznań N. U. i A. S. (1) ustalono, że butik ten prowadzi konkubina tego ostatniego.

N. U. zarówno w postępowaniu pierwszoinstancyjnym, jak i odwoławczym kilkukrotnie zastrzegała, że prowadziła działalność z inną osobą lub osobami wskazując m.in. „(...) A. W. coś tam od nas dzierżawiła” /k. 334/. Gdy jednak o tę kwestię została zapytana w toku postępowania odwoławczego, to wskazała, że miała na myśli siebie i swoje córki, które, jak się okazało po kolejnych pytaniach, miały wtedy 9 i 2 lata oraz 1 miesiąc.

Zdecydowanie zbyt wymownie N. U. odżegnywała się od znajomości z A. S. (1) podając, że znają się jedynie ze względu na to, iż ich dzieci chodzą razem do klasy. Tymczasem nie tylko znała numer jego telefonu na pamięć, ale na dostępnych na stronie internetowej przedsiębiorstwa (...) w M. przy ul. (...) filmach reklamowych dostrzec można, że oboje oni zwykli uczestniczyć w kilkudniowych zagranicznych wyjazdach wędkarskich. Co jednak szczególnie wymowne, to fakt, że na tej stronie internetowej zamieszczono kontaktowe numery telefoniczne należące nie do kogo innego, jak do N. U. (...) oraz A. S. (1) (...). Nie było zatem dziełem przypadku, że chociaż N. U. wskazywała, że od kilkunastu lat nie współpracuje w żadnym zakresie z A. S. (1), wezwania na rozprawę odwoławczą odbierała pod adresem tego właśnie przedsiębiorstwa.

Należy też dostrzec, że rzeczywiście wiarygodnie N. U. zeznawała, że posługując się opisanym wyżej pełnomocnictwem zawarła na prowadzoną przez A. W. działalność gospodarczą (z numerem REGON (...)) z (...) umowę o świadczenie usług telekomunikacyjnych, co nastąpiło w dniu 8 czerwca 2017r. Niewiarygodnie jednak wywodziła i to jedynie w formie hipotetycznej, że pozyskany w ten sposób numer abonencki przekazała następnie oskarżonej. Rzecz bowiem w tym, że nie tylko nie potrafiła do tej kwestii się ustosunkować, ale tenże numer był wykorzystywany niemal wyłącznie do kontaktów z pokrzywdzonym. Te zaś, co już podniesiono, realizowała N. U. i co zostanie wykazane w dalszej części uzasadnienia, w porozumieniu z A. S. (1).

Równie zmienne i z tego powodu niezasługujące na przydanie im waloru wiarygodności okazały się zeznania A. S. (1). Świadek ten w toku postępowania przygotowawczego skorzystał z prawa odmowy udzielenia odpowiedzi na wszystkie pytania powołując się na treść art. 183§1 k.p.k., a więc na to, że udzielenie odpowiedzi mogło jego lub osobę dla niego najbliższą narazić na odpowiedzialność za przestępstwo lub przestępstwo skarbowe. Na rozprawie pierwszoinstancyjnej odnosząc się do kwestii istotnych dla niniejszego procesu zasadniczo wskazywał zasadniczo, że ich nie zapamiętał. Oceniając jednak zgromadzone dowody podnieść trzeba, że z dokumentacji bankowej pozyskanej z (...) Banku (...) S.A. we W., a dokumentującej zawarcie w dniu 26 września 2016r. przez A. W. umowy rachunku bankowego, którym posłużono się do zapłaty za pierwszą chronologicznie sprzedaż dokonaną przez P. D., jednoznacznie wynika, że ta ostatnia zakładając ten rachunek w zlokalizowanym w (...) Banku (...) S.A. udzieliła do niego nieograniczonego pełnomocnictwa (typu A) A. S. (1). Z danych przekazanych przez ten bank wynika też, że karta bankomatowa do tego rachunku została wysłana na adres w K. przy ul. (...), a zatem na adres zamieszkania, jaki podała świadek N. U.. Co więcej, obsługa usług realizowanych przez ten rachunek bankowy wymagała ich autoryzacji przy użyciu numeru abonenckiego (...), który, co potwierdziła nie tylko N. U., ale także podczas przesłuchań na rozprawach pierwszoinstancyjnej i odwoławczej A. S. (1), należał od wielu lat właśnie do niego. To zaś dowodzi niezbicie tego, że realizowane za pośrednictwem tego rachunku bankowego usługi, w tym także przelew pieniędzy za pierwszy dostarczony przez P. D. towar, został autoryzowany przez A. S. (1) /k. 82 – umowa bankowości elektronicznej (...). Tymczasem świadek ten podczas składania zeznań, z jednej strony, wskazywał, że nie wiedział, iż został ustanowiony pełnomocnikiem do tego rachunku bankowego negując w ten sposób, jakoby autoryzował przelew zrealizowany na rzecz pokrzywdzonego. Z drugiej jednak strony nie potrafił się jednocześnie ustosunkować do tego, że ten jego numer abonencki został wskazany jako kontaktowy do wykonywania umowy rachunku bankowego i autoryzowania dokonywanych za jego pośrednictwem transakcji.

Należy też dostrzec, co zupełnie jednoznacznie dowodzi rzeczywistego zaangażowania A. S. (1) w przestępstwo stanowiące przedmiot osądu w niniejszym postępowaniu, że na ten właśnie założony przez A. W. rachunek bankowy wpłynęło w dniu 10 lipca 2017r. świadczenie ZUS-u w kwocie 1.220,34zł z tytułu należnego właśnie temu świadkowi zasiłku chorobowego /k. 285/. Zważywszy na to, że po wpłynięciu tego świadczenia w w/w dacie, jeszcze tego samego dnia rachunek został zasilony przy użyciu wpłatomatu dalszymi środkami po to, aby od razu dokonać przelewu na rzecz pokrzywdzonego tytułem zapłaty za pierwszą sprzedaż serów regionalnych, jak i że przy użyciu karty płatniczej wydanej do tego rachunku nie tylko wpłacano na niego pieniądze, ale także wypłacano je, jak i dokonywano przy jej użyciu zakupów, jako oczywisty jawi się fakt, że konto bankowe założone przez A., pozostawało w wyłącznej dyspozycji A. S. (1). Chociaż świadek ten na rozprawie odwoławczej został zapytany o okoliczności związane z uznaniem należącego do oskarżonej rachunku bankowego należnym mu zasiłkiem chorobowym w kwocie 1.220,34zł, który, co już wskazano, został przeznaczony na zapłatę ceny z tytułu datowanej na 5 lipca 2017r. sprzedaży przez pokrzywdzonego towarów, to jednak nie był on w stanie się do tego zagadnienia ustosunkować wskazując, że nie ma wiedzy na ten temat. Podobnie zresztą A. S. (1) odniósł się do tego, że pozostający w jego wyłącznej dyspozycji numer abonencki został ustalony jako przeznaczony nie tylko do kontaktów z Bankiem (...) S.A., ale także do autoryzacji transakcji finansowych realizowanych za pośrednictwem rachunku bankowego oskarżonej.

Chociaż ponadto, co już podniesiono, A. S. (1) podczas jego przesłuchania w dochodzeniu powołując się na art. 183§1 k.p.k. odmówił odpowiedzi na jakiegokolwiek pytania związane z poddanym osądowi w niniejszym procesie czynem zabronionym. Na rozprawie odwoławczej nie potrafił jednak wskazać, komu i z jakiego rodzaju odpowiedzialność za przestępstwo lub przestępstwo skarbowe groziłaby na wypadek złożenia zeznań w czasie jego wcześniejszego przesłuchania. Zdaniem Sądu Okręgowego złożenie przez niego zeznań, które odzwierciedlałyby faktycznie zaistniałe zdarzenia, rzeczywiście narażałoby go na odpowiedzialność karną za czyn będący przedmiotem niniejszego procesu. Świadek na rozprawie odwoławczej nie zdecydował się jednak na skorzystanie z instytucji prawnoprocesowej statuowanej w art. 183§1 k.p.k. postanawiając złożyć niewiarygodne zeznania, których naiwność była rażąca.

Podsumowując zatem zeznania świadków N. U. i A. S. (1) wskazać trzeba, że cechowały się rażącymi sprzecznościami. Zgromadzone dowody dają ponadto jednoznaczną podstawę do stwierdzenia, że oboje znali oskarżoną, choć w zeznaniach starali się przedstawić tę ich z nią znajomość jako nieznaczącą. Dodatkowo wykazano, że świadków łączy zdecydowanie bardziej zażyła relacja niż jedynie wskazywana przez nich luźna znajomość wynikająca głównie z kontaktów związanych z tym, że ich małoletnie dzieci chodzą do tej samej klasy.

Podnieść zatem trzeba, że jedynymi dowodami wskazującymi na to, że oskarżona A. W. miała związek z przestępstwem dokonanym na szkodę pokrzywdzonego P. D. były te, które dowodziły, iż osoba zamawiająca u niego towary posłużyła się danymi zarejestrowanego na nią przedsiębiorstwa i założonym przez nią rachunkiem bankowym oraz kontaktowała się z nim za pośrednictwem zarejestrowanego na nią numeru abonenckiego. Tymczasem wykazano ponad wszelką wątpliwość, że A. W. z powodów intelektualnych nie była w stanie nie tylko prowadzić przedsiębiorstwa, ale nawet założyć go. Fakt zatem, że działalność tę w imieniu A. W. zarejestrowała N. U. w oparciu o posiadane bardzo szerokie umocowanie do jej reprezentowania, jak i to, że rachunek bankowy dla tego przedsiębiorstwa, który został wykorzystany do nawiązania współpracy handlowej z P. D., pozostawał w wyłącznej dyspozycji jej bliskiego znajomego A. S. (1), a wreszcie to, że N. U. w imieniu A. W. zawarła na jej przedsiębiorstwo umowę o świadczenie usług telekomunikacyjnych i przy pomocy uzyskanego w ten sposób numeru abonenckiego kontaktowała się z pokrzywdzonym, dowodziły, że żadna z okoliczności, dzięki którym oskarżyciel powiązał oskarżoną z czynem zabronionym, nie dawała podstaw do przypisania jej sprawstwa. Wszystkie bowiem kontakty nawiązane z P. D. w sprawie sprzedaży towarów objętych umowami z dni 5 i 10 lipca 2017r. realizowała wyłącznie N. U.. Płatność za zamówiony w tej pierwszej dacie towar P. D. uiścił natomiast A. S. (1), który, co szczególnie wymowne, na tę transakcję przeznaczył wypłacone mu przez ZUS środki pochodzące z przyznanego mu zasiłku chorobowego. Co więcej, analiza grafologiczna podpisu złożonego w dniu 11 lipca 2017r. przez osobę odbierającą przesłane przez pokrzywdzonego towary, wykluczyła, jakoby jego autorką była oskarżona. Zaznaczyć wreszcie należy, że przesyłki były dostarczane na adres, który wskazała jako własny adres zamieszkania w toku postępowania przygotowawczego świadek N. U..

Dla przypisania A. W. realizacji kompletu znamion przestępstwa z art. 286§1 k.k. konieczne byłoby m.in. ustalenie, że uczestnicząc w zamawianiu w dniu 10 lipca 2017r. u P. D. towarów dążyła w warunkach zamiaru bezpośredniego kierunkowego do osiągnięcia korzyści majątkowej przez doprowadzenie go do niekorzystnego rozporządzenia jego mieniem. Naprowadzone okoliczności dowiodły, że skoro A. W. nie tylko nie zawierała, jak i nie realizowała tych umów, jak również nie współdziałała w żadnym zakresie przy tych czynnościach z N. U. oraz A. S. (1), to takiego zamiaru po jej stronie zdekodować się nie dało nawet przy przyjęciu koncepcji materialno-obiektywnej współsprawstwa pozwalającej na dywersyfikowanie tej postaci sprawczej od pomocnictwa ze względu na obiektywny wkład określonej osoby w przestępczy proceder – wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16 czerwca 1978r., I KR 120/78, OSNKW 1978/10/110; wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 31 maja 1993r., II AKr 121/93, OSA 1993/12/68; A. Wąsek, Kodeks karny. Komentarz, t. 1, (art. 1-31), Gdańsk 1999, s. 194.

Sąd Odwoławczy miał też na uwadze, że realizacja znamion typu czynu zabronionego w postaci pomocnictwa do tzw. przestępstwa oszustwa może nastąpić z zamiarem ewentualnym – postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 3 listopada 2021r., III KK 320/21, LEX nr 3275322; wyroki Sądu Najwyższego z dnia 27 marca 2013r., III KK 308/12, LEX nr 1308127 i z dnia 15 października 2013r., III KK 184/13, Prok. i Pr. – wkł. 2014/1/12. Rzecz jednak w tym, że przypisanie oskarżonej realizacji poddanego osądowi przestępstwa w analizowanej formie zjawiskowej wymagałoby udowodnienia, że uświadamiała sobie przestępcze zamiary towarzyszące osobom, które realizowały samo oszustwo oraz że jej czynności ukierunkowane były na ułatwienie tzw. bezpośrednim sprawcom jego realizacji. Pomocnik musi bowiem obejmować świadomością chociażby pod postacią ewentualną, że podejmując określone czynności czyni to w odniesieniu do konkretnego przestępczego zachowania i godzi się na to, że przestępstwo zostanie popełnione. To zaś oznacza, że nie wystarczy dowiedzenie, że działanie oskarżonej obiektywnie ułatwiło innym osobom dokonanie konkretnego przestępstwa – wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 sierpnia 2022r., II KK 540/21, LEX nr 3482570.

W realiach niniejszej sprawy wykluczyć należy, aby A. W. chociażby przewidywała możliwość popełnienia poddanego osądowi przestępstwa i godziła się na to. Rzecz w tym, że jej nieporadność dostrzegalna na pierwszy rzut oka została wykorzystana przez inne osoby po to, aby posługując się jej danymi popełnić poddane osądowi w niniejszym postępowaniu przestępstwo. A. W. posiadając zdolność do kierowania jedynie najprostszymi sprawami życia codziennego nie miała świadomości, w jaki sposób N. U. i A. S. (1) wykorzystają udzielone im pełnomocnictwa. Brak jest w szczególności podstaw by uznać, że z popełnionego przez nich czynu zabronionego osiągnęła jakiekolwiek korzyści majątkowe lub osobiste.

Z tych powodów zaskarżony wyrok został utrzymany w mocy, pomimo iż postępowanie Sądu I instancji zawierało istotne braki dowodowe. Sąd Odwoławczy braki te uzupełnił w postępowaniu apelacyjnym. Jednocześnie kwestia osądzenia rzeczywistych sprawców czynu z art. 286§1 k.k. pozostaje otwarta i powinna być przedmiotem innego postępowania.

Wniosek

Uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu w Jeleniej Górze do ponownego rozpoznania.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wniosek wydanie w postępowaniu odwoławczym orzeczenia kasatoryjnego w odniesieniu do zaskarżonego wyroku nie zasługuje na uwzględnienie. Chociaż bowiem faktycznie postępowanie dowodowe Sądu I instancji zawierało poważne braki, to jednak w rozumieniu art. 437§2 k.p.k. nie wystąpiły żadne okoliczności uzasadniające takie rozstrzygnięcie. W sprawie niniejszej nie wystąpiła w szczególności konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości, a jedynie jego uzupełnienia. Nie zmaterializowały się także ad casu pozostałe wskazane w tym unormowaniu przesłanki warunkujące uchylenie zaskarżonego orzeczenia.

OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

---------------------------------------------------------------------------------------------------------

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

---------------------------------------------------------------------------------------------------------

ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Uniewinnienie oskarżonej

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Jak wyżej wskazano rozstrzygnięcie Sądu Rejonowego było
w powyższym zakresie prawidłowe i nie zaistniały podstawy do ingerencji w treść wyroku z urzędu .

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

---------------------------------------------------------------------------------------------------------

Zwięźle o powodach zmiany

---------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

---------------------------------------------------------------------

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

---------------------------------------------------------------------------------------------------------

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

---------------------------------------------------------------------------------------------------------

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

---------------------------------------------------------------------------------------------------------

4.1.

---------------------------------------------------------------------

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

---------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

--------------

-------------------------------------------------------------------------------------------

Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

III.

Na podstawie art. 29 ust. 1 ustawy z dnia 26 maja 1982r. prawo
o adwokaturze Sąd zasądził od Skarbu Państwa na rzecz adw. A. B. kwotę 1.344zł, w tym podatek od towarów i usług, tytułem nieopłaconej obrony z urzędu A. W. w postepowaniu odwoławczym.

Wobec utrzymania w mocy zaskarżonego przez prokuratora wyroku Sądu meriti uniewinniającego oskarżoną od popełnienia zarzucanego jej czynu, stosownie do treści art. 636§1 k.p.k. konieczne było stwierdzenie, iż koszty sądowe za postępowanie odwoławcze ponosi Skarb Państwa.

PODPIS

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Oskarżyciel publiczny

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

uniewinnienie oskarżonej

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☐

zmiana