Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Jeleniej Górze

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

26 kwietnia 2019 r.

Sąd Okręgowy w Jeleniej Górze w VI Wydziale Karnym Odwoławczym w składzie:

Przewodniczący: SSR del. do SO Jarosław Staszkiewicz

Protokolant: Sylwia Piliszewska

przy udziale prokurator Prokuratury Rejonowej w K. B. S.

po rozpoznaniu 26 kwietnia 2019 r.

sprawy G. N. ur. (...) w K.

s. J. i D. z d. K.

oskarżonego z art. 226 § 1 kk i art. 224 § 2 kk w związku z art. 11 § 2 kk w zw. z art. 12 kk w zw. z art. 64 § 1 kk

z powodu apelacji wniesionej przez prokuratora

od wyroku Sądu Rejonowego w Kamiennej Górze

z 10 października 2018 r. sygn. akt II K 62/18

I.  zmienia zaskarżony wyrok wobec oskarżonego G. N. w ten sposób, że podwyższa wymierzoną mu karę do roku pozbawienia wolności;

II.  w pozostałej części zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy;

III.  zwalnia oskarżonego od zapłaty kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze.

Sygnatura akt VI Ka 733/18

UZASADNIENIE

Wyrokiem Sądu Rejonowego w Kamiennej Górze z 10 października 2018 roku w sprawie II K 62/18, uznano G. N. za winnego tego, że 2 grudnia 2017 roku w B. i J., woj. (...), działając czynem ciągłym i z góry powziętym zamiarem, używając słów wulgarnych i powszechnie uznanych za obelżywe wielokrotnie znieważał funkcjonariuszy policji z KP w B. st. sierż. D. P. i st. sierż. M. M. podczas i w związku z pełnieniem przez nich obowiązków służbowych, a nadto wywierał wpływ na czynności służbowe tych funkcjonariuszy w ten sposób, że wypowiadał groźby bezprawne popełnienia na ich szkodę przestępstwa przeciwko życiu i zdrowiu w celu zmuszenia funkcjonariuszy do zaniechania prawnej czynności służbowej jego zatrzymania, przy czym czynu tego dokonał będąc uprzednio skazanym prawomocnymi wyrokami:

- Sądu Rejonowego w Jeleniej Górze z 10 II 2014 roku sygn. akt VIII K 753/13, za czyn z art. 226 § 1 k.k. i art. 224 § 2 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 12 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k., na karę 6 miesięcy pozbawienia wolności, którą odbył w okresie od 29 V 2014 roku do 29 XI 2014 roku,

- Sądu Rejonowego w Jeleniej Górze z 21 V 2014 roku sygn. akt VIII K 73/14 między innymi za czyny z art. 226 § 1 k.k. i art. 224 § 2 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 12 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k. na karę 10 miesięcy pozbawienia wolności i karę łączną roku pozbawienia wolności, którą odbył w okresie od 29 XI 2014 roku do 29 XI 2015 roku,

to jest występku z art. 226 § 1 k.k. i art. 224 § 2 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 12 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k. i za to, na podstawie art. 224 § 1 i 2 k.k. w zw. z art. 11 § 3 k.k. w zw. z art. 12 k.k., wymierzono mu karę 6 miesięcy pozbawienia wolności. Na jej poczet zaliczono zatrzymanie od 2 XII 2017 roku godzina 20:20 do 4 XII 2017 roku godzina 15:20. Na podstawie art. 46 § 2 k.k. orzeczono od oskarżonego na rzecz D. P. i M. M. po 100 złotych nawiązki. Na podstawie art. 627 k.p.k. i art. 2 ust. 1 pkt 2 ustawy z 23 VI 1973 roku o opłatach w sprawach karnych, zasądzono od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa koszty sądowe w kwocie 352,15 złotych, w tym wymierzono mu 120 złotych opłaty.

Apelację od wyroku złożyła prokurator. Zarzuciła rażącą łagodność orzeczonej kary i nawiązek. Wniosła o podwyższenie kary do roku pozbawienia wolności, a nawiązek do kwot po 500 złotych dla każdego z pokrzywdzonych.

Sąd zważył, co następuje:

Apelacja zasługiwała na częściowe uwzględnienie.

Skarżąca podnosiła okoliczności w komplecie uwzględnione już przez sąd I instancji. Ocenić zatem należało ich znaczenie dla wymiaru kary dla oskarżonego. Zgodzić się należy z ustaleniem, że społeczna szkodliwość czynu G. N. była wysoka. Można powtórzyć przy tym za sądem rejonowym, że sprawca działał na szkodę dwóch pokrzywdzonych, na różne sposoby, przez dłuższy czas. Brak przy tym okoliczności zmniejszających wagę tego czynu. Podzielić trzeba też ocenę, iż stopień zawinienia sprawcy był wysoki. Związane jest to z jego nieustępliwością w naruszaniu prawa podczas zdarzenia, nieprzypadkowością jego zachowania.

Istotną okolicznością obciążającą, na którą zwrócono uwagę w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku i w apelacji, był dotychczasowy tryb życia G. N.. Słusznie apelująca wskazuje, że w ostatnim czasie dwukrotnie, za czyny tożsame z obecnie ocenianym, wymierzono mu kary pozbawienia wolności. Ich odbywanie zakończył w listopadzie 2015 roku. Żadna z nich nie powstrzymała go od podjęcia kolejnego zamachu na to samo dobro mniej więcej 3 lata później. Były to kary w wymiarze 6 i 10 miesięcy pozbawienia wolności. Ponadto G. N. był za inne przestępstwa karany siedmiokrotnie, w większości na kary pozbawienia wolności, które były wykonywane.

Trzeba w tej sytuacji uznać, że oskarżony jest sprawcą wysoce niepoprawnym, skłonnym przy tym do kierowania swoich działań na szkodę funkcjonariuszy policji, sięgającym często po przemoc lub groźbę jej użycia. Powtarzalność używania tych środków przez G. N. pozwala na scharakteryzowanie go jako osobę niebezpieczną, agresywną.

Zarówno zatem cechy związane z samym czynem – jego społeczna szkodliwość i stopień zawinienia sprawcy – jak i odnoszące się do oskarżonego – zdemoralizowanie, odporność na oddziaływanie kar, w tym kary izolacyjnej – przemawiają za nałożeniem na G. N. surowej odpowiedzialności za przypisany czyn. Występek z art. 224 § 2 k.k. zagrożony jest karą pozbawienia wolności do lat 3. W związku z działaniem oskarżonego w warunkach powrotu do przestępstwa, o których mowa w art. 64 § 1 k.k., górna granica kary pozbawienia wolności, jaką można mu było wymierzyć za przypisany czyn wynosiła 4 lata i 6 miesięcy. W tym miejscu powtórzyć należy, że już wcześniej oskarżonemu za czyny tego samego rodzaju wymierzono kary 6 i 10 miesięcy pozbawienia wolności, które zostały odbyte. Trudno przyjmować, że przy powtórzeniu się bezprawnego zachowania tego samego rodzaju, przy braku istotnych okoliczności łagodzących, kara łagodniejsza lub równa tym, które orzekano wobec G. N. poprzednio, będzie skutecznym środkiem oddziaływania. Kary niższe niż rok pozbawienia wolności nie zdołały przecież na niego wpłynąć, nie sprawiły, że powstrzymuje się od stosowania gróźb i obelg wobec policjantów.

Kara roku pozbawienia wolności nie przekracza stopnia społecznej szkodliwości czynu, określonego jako znaczny. Jest dostosowana do ponadprzeciętnego stopnia zawinienia sprawcy. Jej orzeczenie pozostaje w zgodzie z dyrektywą stopniowania represji karnej, zakładającą orzekanie coraz surowszych kar wobec sprawcy powracającego do przestępstwa. Taka wysokość kary może doprowadzić do osiągnięcia skutku w postaci odstraszenia G. N. od kolejnych naruszeń prawa, w tym działań skierowanych przeciwko działalności instytucji państwowych.

Wymierzenie oskarżonemu kary nieprzewyższającej tych odbywanych przez niego wcześniej za tożsame występki, niższej przy tym od stopnia społecznej szkodliwości i zawinienia, nie gwarantuje, że postawa sprawcy ulegnie zmianie. Kara orzeczona w zaskarżonym wyroku – choć nie dałaby mu poczucia bezkarności, skoro wiązałaby się z kilkumiesięcznym pobytem w zakładzie karnym - nie przekonałaby go do przestrzegania prawa, skoro poprzednie kary o takiej wysokości nie odniosły w tym zakresie żadnych skutków. Jest to decydujący argument przemawiający za zaostrzeniem odpowiedzialności G. N.. Odpowiednia do osiągnięcia wobec niego skutków w zakresie prewencji ogólnej, a nie nadmiernie surowa, wydaje się wnioskowana w apelacji kara roku pozbawienia wolności. Jest ona dwukrotnie wyższa od tej, którą zdecydował się wymierzyć sąd I instancji. Zasadnie więc prokurator argumentował, że kara 6 miesięcy pozbawienia wolności jest rażąco łagodna. Zaskarżony wyrok musiał w tej sytuacji ulec zmianie, na podstawie art. 437 § 2 k.p.k.

Nie miała natomiast apelująca racji wywodząc, iż podwyższona powinna zostać również kwota nawiązek, orzeczonych na rzecz pokrzywdzonych. Zupełnie chybione są przy tym argumenty odwołujące się do sytuacji majątkowej sprawcy, czy też dolegliwości środka kompensacyjnego. Pamiętać należy, że nawiązka, o której mowa w art. 46 § 2 k.k. orzekana jest zamiast odszkodowania lub zadośćuczynienia, gdy ustalenie wysokości szkody lub krzywdy jest znacznie utrudnione. Środek ten ma charakter kompensacyjny, wysokość nawiązki nie może przekraczać rozmiarów szkody lub krzywdy nawet w wypadku, gdy wymagałyby tego dyrektywy wymiaru kary, stosowane odpowiednio.

Prawidłowo sąd I instancji ocenił, że krzywda pokrzywdzonych związana z działaniem oskarżonego, była znikoma. Doświadczali oni nieprzyjemności związanych z kontaktem z nietrzeźwym zatrzymanym, który obrzucał ich obelgami i groźbami. Jego postawa nie miała żadnego wpływu na tok ich czynności. Nie była przy tym niczym niezwykłym w podobnych sytuacjach. Trudno przyjąć, by wypowiedzi oskarżonego pozostawiły w ich psychice jakikolwiek trwały ślad – obawę czy urazę związaną ze znieważeniem. Dlatego określenie wysokości należnych dla nich nawiązek na 100 złotych dla każdego z nich było odpowiednie. Apelacja prokuratora w tym zakresie nie dostarczyła żadnych argumentów, które mogłyby zmienić to stanowisko. Zarzut odwołania odnoszący się do nawiązek okazał się bezzasadny i z tego powodu zaskarżony wyrok utrzymano w mocy, co do rozstrzygnięcia zawartego w punkcie 3 części dyspozytywnej.

Apelacja oskarżyciela publicznego przyniosła skutki, o których mowa powyżej. Brak było podstaw do ingerowania w zaskarżony wyrok z urzędu. Dlatego też zmieniono go w odniesieniu do wysokości wymierzonej oskarżonemu kary pozbawienia wolności, w pozostałej części utrzymując go w mocy. G. N. nie posiada stałego zatrudnienia, utrzymuje się z prac dorywczych, nie ma majątku. Zasadne było w tej sytuacji zwolnienie go, na podstawie art. 624 § 1 k.p.k., od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze.