Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Jeleniej Górze

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 26 stycznia 2018 r.

Sąd Okręgowy w Jeleniej Górze w VI Wydziale Karnym Odwoławczym w składzie:

Przewodniczący – Sędzia SR del. do SO Beata Chojnacka Kucharska

Protokolant Anna Potaczek

przy udziale Prokuratora Prokuratury Rejonowej w Jeleniej Górze M. R.

po rozpoznaniu w dniu 26 stycznia 2018 r.

sprawy A. G. ur. (...) w J., s. W., B. z domu G.

oskarżonego z art. 178a § 4 kk

z powodu apelacji wniesionej przez prokuratora

od wyroku Sądu Rejonowego w Jeleniej Górze

z dnia 13 października 2017 r. sygn. akt II K 870/17

uchyla zaskarżony wyrok wobec oskarżonego A. G. i sprawę przekazuje Sądowi Rejonowemu w Jeleniej Górze do ponownego rozpoznania.

Sygn. akt VI Ka 648/17

UZASADNIENIE

A. G. został oskarżony o to, że:

w dniu 1 lutego 2017 roku w J., na ulicy (...) prowadził w ruchu lądowym pojazd marki M. o nr rejestracyjnych (...) będąc w stanie nietrzeźwości, gdzie wynik badania w wydychanym powietrzu wyniósł przy użyciu urządzenia kontrolno - pomiarowego typu (...)o nr (...) podczas I próby: 1,44 mg/l, II próba: 1,41 mg/l, przy czym zarzucanego mu czynu dopuścił się będąc uprzednio skazanym prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego w Jeleniej Górze w sprawie o sygn. II K 1674/14 za występek z art. 178a § 4 k.k. oraz wbrew orzeczonemu tym wyrokiem zakazowi prowadzenia wszelkich pojazdów na okres 5 lat,

tj. o czyn z art. 178a § 4 k.k.

Sąd Rejonowy w Jeleniej Górze wyrokiem z dnia 13 października 2017 r. w sprawie o sygn. akt II K 870/17 uniewinnił oskarżonego A. G. od popełnienia zarzucanego mu czynu, a kosztami procesu obciążył Skarbu Państwa.

Z wyrokiem tym nie zgodził się Prokurator zaskarżając wyrok w całości na niekorzyść oskarżonego A. G. i zarzucił:

błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, mający wpływ na jego treść, polegający na przyjęciu przez Sąd I instancji mylnego poglądu, iż zachowanie oskarżonego A. G. nie wyczerpało znamion czynu z art. 178a § 4 k.k., w sytuacji gdy prawidłowa analiza zebranego w sprawie materiału dowodowego wskazuje, iż oskarżony prowadził pojazd mechaniczny „w ruchu lądowym” w rozumieniu art. 178a § 1 k.k., znajdując się pod wpływem alkoholu wynoszącym 1,44 mg/l w wydychanym powietrzu i będąc uprzednio prawomocnie skazany wyrokiem Sądu Rejonowego w Jeleniej Górze w sprawie o sygn. II K 1674/14 za występek z art. 178a § 4 k.k. oraz wbrew orzeczonemu tym wyrokiem zakazowi prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres 5 lat, czym wyczerpał znamiona czynu z art. 178a § 4 k.k.

Podnosząc powyższy zarzut Prokurator wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Jeleniej Górze.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja Prokuratora była zasadna, co skutkowało uwzględnieniem zawartego w niej wniosku.

Rację ma Prokurator podnosząc w apelacji, że kwestią kluczową dla przypisania odpowiedzialności oskarżonego za zarzucany mu występek jest ustalenie, czy w miejscu, w którym jak ustalił Sąd Rejonowy oskarżony kierował samochodem będąc w stanie nietrzeźwości, odbywa się ruch lądowy. Powyższe rzutuje na ocenę karnoprawną zachowania oskarżonego, przy czym jest ona możliwa tylko wówczas, gdy materiał dowodowy jest kompletny i jednoznaczny, nie pozostawiający żadnych wątpliwości co do charakteru miejsca, po którym poruszał się oskarżony.

Z niekwestionowanego ustalenia Sądu Rejonowego wynika, że oskarżony prowadził samochód po parkingu znajdującym się przy ulicy (...) w J., który był ogrodzony, z jedną bramą wjazdową na jego teren, zamykaną w nocy. Na parkingu była stała ochrona.

Ustalając zakres pojęcia ruch lądowy użytego w dyspozycji art. 178a § 1 k.k., należy odwołać się do art. 1 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym (Dz.U. z 2005 r., nr 108, poz. 908 ze zm.), która reguluje zasady ruchu na drogach publicznych, w strefach zamieszkania oraz w strefach ruchu. Przepisy tej ustawy stosuje się również do ruchu odbywającego się poza wskazanymi miejscami w zakresie koniecznym dla uniknięcia zagrożenia bezpieczeństwa osób także wynikającym ze znaków i sygnałów drogowych. Wszystkie wskazane w ustawie obszary, w których może odbywać się ruch lądowy, mają charakterystyczne cechy wspólne, a mianowicie muszą być co do zasady ogólnodostępne i wykorzystywane przez nieograniczoną liczbę osób, nie zaś dla wąskiego grona uczestników (tak: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 maja 2009r., sygn. akt IV KK 432/08, ONwSK 2009/1/1068, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 2 marca 2012 r., sygn. akt V KK 358/11, niepubl.). Zważywszy na realia spraw, na gruncie których formułowane były owe tezy, z pojęcia ruchu lądowego wyłączyć można tylko te miejsca, które ze swej natury nie są przeznaczone dla ruchu ogólnodostępnego. Orzecznictwo Sądu Najwyższego dopuszcza jednakże uznanie za ruch lądowy także ruch pojazdów w miejscach z ograniczonym dostępem dla ruchu ogólnodostępnego (dla przykładu: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 24 czerwca 2013 r., sygn. akt V KK 435/12). Kryterium ruchu lądowego należy wiązać z faktyczną dostępnością i rzeczywistym wykorzystaniem miejsca dla ruchu pojazdów i innych uczestników, co powoduje powstanie możliwości zagrożenia bezpieczeństwa tego ruchu.

Skoro Sąd Rejonowy ustalił, że kierowanie przez oskarżonego samochodem miało miejsce na parkingu, to już z faktu, że jest to parking samochodowy nie sposób przyjąć, że ruch na nim odbywa się tylko sporadycznie, a przy tym dodatkowo obejmuje tylko wąskie grono użytkowników. Przeczy temu bowiem już sama idea zorganizowania parkingu. Sąd Rejonowy zdaje się takie stanowisko akceptować, skoro w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku przywołał wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11 października 2000 r. z którego wynika, że ruch lądowy może odbywać się na parkingach. Do miejsc, gdzie odbywa się z ruch lądowy zaliczane są drogi wewnętrzne, którymi zgodnie z ar. 8 ustawy z dnia 21 marca 1985r. o drogach publicznych są m.in. parkingi, ale też place przeznaczone do ruchu pojazdów. Fakt ogrodzenia parkingu, wyposażenia go w jedną bramę wjazdową zamykaną na noc nie wyklucza samo w sobie ustalenia, że na takim obiekcie może odbywać się ruch lądowy. Z doświadczania życiowego i wiedzy powszechnie dostępnej wynika, że w taki sposób jest zorganizowana chociażby większość tzw. parkingów strzeżonych, co do których stwierdzenie, że dobywa się tam ruch lądowy nie budzi wątpliwości. Z relacji świadka A. P. – pracownika ochrony wynika, że na przedmiotowym parkingu zaparkowane były autobusy, busy, znajduje się tam również budynek, w którym są placówki handlowe i usługowe, w chwili zdarzenia już zamknięte. Parking był monitorowany, chroniony przez profesjonalną firmę ochroniarską, wyposażony w portiernię. Obiekt ten został nazwany przez w/w świadka jako „parking policyjny” – k. 23v. W oparciu o takie stwierdzenia, ale i zeznania pozostałych świadków nie można wyprowadzić wniosku, iż ów parking był terenem prywatnym i jednocześnie miejscem dostępnym tylko dla właściciela obiektu i wąskiej grupy osób przez niego wskazanych, a ruch tam odbywa się sporadycznie. Ustalenie takie dysponując dowodami zgromadzonymi w postępowaniu pierwszoinstancyjnym należałoby uznać za dowolne. Zdaje się temu natomiast przeczyć liczba pojazdów tam parkowanych, którą można wnioskować w oparciu o numerację busów (k. 24 – zeznania świadka A. P.), co wskazuje pośrednio na wielkość tego obiektu, ale i znajdujące się tam obiekty handlowe, do których zazwyczaj jest zapewniony swobodny dojazd i parking. Jednakże kategoryczne wypowiedzenie się w tej kwestii bez istotnego uzupełnienia materiału dowodowego jest niemożliwe. Materiał dowodowy nie pozwala na stwierdzenie, by parkowanie na przedmiotowym parkingu było dozwolone wyłącznie przez ściśle określoną wąską, nieliczną grupę osób, a miejsce wytyczone do parkowania jest bliższe określeniu, że to prywatne podwórze, gdzie parkowane są samochody, nie zaś typowy parking samochodowy. To, że brama wjazdowa na parking jest zamykana na noc, nie pozwala na formułowanie tezy, że „nocą nie mają wstępu na teren żadne pojazdy”. Takie ustalenie jest ustaleniem dowolnym, nie wynika bowiem z materiału dowodowego.

Powyższe uchybienia w zakresie postępowania dowodowego, niepełność materiału dowodowego, nie pozwala na kategoryczne ustalenie w postępowaniu odwoławczym, czy w miejscu, w którym oskarżony kierował samochodem, odbywał się ruch lądowy, czy też nie i wymaga on istotnego uzupełnienia. Dlatego też koniecznym okazało się, w oparciu o art. 437 § 2 k.p.k. uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Jeleniej Górze. Przy ponownym rozpoznaniu sprawy należy zatem przesłuchać wszystkich świadków, by ustalić, czy w miejscu, po którym jeździł samochodem oskarżony odbywał się ruch lądowy, dokonując wykładni pojęcia ruch lądowy wynikającej z przepisów określających status dróg publicznych, wewnętrznych i innych, posiłkując się literaturą przedmiotu i judykaturą.

Niezależnie od powyższych rozważań mieszczących się w granicach stawianego w apelacji zarzutu, Sąd I instancji winien przeprowadzając na nowo postępowanie dowodowe i czyniąc ustalenia faktyczne, rozważyć, czy w sprawie nie doszło do usiłowania popełnienia przestępstwa zarzucanego aktem oskarżenia w sytuacji ustalenia nieistnienia w miejscu zdarzenia ruchu lądowego, co pozostało jednak poza zainteresowaniem Sądu dotychczas rozpoznającym sprawę. Tymczasem z poczynionych w sprawie przez Sąd Rejonowy ustaleń faktycznych wynika, że oskarżony jadąc samochodem po parkingu skierował się w stronę bramy wyjazdowej, którą uszkodził uderzając w nią. Należało więc poddać analizie to zachowanie w celu ustalenia, czy oskarżony usiłował wyjechać z parkingu na drogę, gdzie odbywa się ruch lądowy. Utrzymanie wyroku uniewinniającego w mocy także z tych przyczyn należałoby uznać za rażąco niesprawiedliwe w rozumieniu art. 440 k.p.k., gdyż nie doszłoby do osiągnięcia celu postępowania karnego ukierunkowanego na wykrycie i pociągnięcie do odpowiedzialności karnej sprawcy przestępstwa - art. 2 § 1 pkt 1 k.p.k. (podobnie: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 28 stycznia 2005r., V KK 364/04, OSNKW 2005/3/30 z glosą aprobującą J. Grajewskiego, OSP 2006/1/6).