Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Jeleniej Górze

Formularz UK 2

Sygnatura akt

VI Ka 593/22

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

2

CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Jeleniej Górze z dnia 26 lipca 2022r.

w sprawie sygn. akt II K 768/21.

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☒ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca oskarżonego

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☐

zmiana

1  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

---

A. C.

sytuacja majątkowa oskarżonego

wyjaśnienia A. C.

333-334.

---

A. C.

okoliczności prowadzenia postępowań egzekucyjnych

zeznania R. J.

348-349.

---

A. C.

sytuacja majątkowa (...) Sp. z o.o. w J.

deklaracje podatkowe, sprawozdania z działalności spółki za lata 2019-2021, zeznania A. K.

356-358, 444-461, 484-485.

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

-----

------------------

------------------------------------

-------------------------------

---------

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

--

wyjaśnienia oskarżonego

A. C. składając w toku postępowania odwoławczego wyjaśnienia logicznie opisał swoją sytuację majątkową w czasie przenoszenia na rzecz (...) Sp. z o.o. w J. prawa własności do lokalu mieszkalnego położonego w tym mieście przy ul. (...). Również zeznania złożone przez R. J. oraz A. K. zasługiwały na przyznanie im wiary, podobnie jak i powołane dokumenty obrazujące sytuację majątkową (...) Sp. z o.o. Szczegółowa ocena wszystkich tych dowodów zostanie przeprowadzona w dalszej części uzasadnienia.

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

--

--------------------

---------------------------------------------------------------

​  3. STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

Apelacja prokurator:

1.  błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia mający wpływ na jego treść, polegający na przyjęciu, iż A. C. swoim zachowaniem nie wyczerpał znamion zarzucanego mu przestępstwa, podczas gdy prawidłowa ocena zebranego materiału dowodowego w tym zwłaszcza akt postępowań komorniczych, zeznań pokrzywdzonej, świadka Z. M., częściowo wyjaśnień oskarżonego prowadzi do wniosku, że podejrzanemu groziła niewypłacalność i dokonując zbycia nieruchomości uszczuplił zaspokojenie wierzyciela.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Apelacja adw. M. F. – pełnomocnika oskarżycielki posiłkowej E. M.:

2.  naruszenie przepisów prawa materialnego, a mianowicie przepisu art. 300§1 k.k. poprzez jego błędną wykładnię wskazującą, iż do popełnienia czynu stypizowanego w przepisie art. 300§1 k.k. konieczne jest istnienie tytułu prawnego, na podstawie którego można by dochodzić roszczeń, a przedmiotem przestępnych zabiegów dłużnika może być zarówno orzeczenie już zapadłe, jak i orzeczenie, które ma dopiero zapaść;

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

3.  błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia a mających wpływ na jego treść, a polegających na wyrażeniu przez Sąd błędnego poglądu, iż oskarżony nie był zagrożony niewypłacalnością, gdyż posiadał udziały w spółce (...), utrzymywał się z prowadzonej w USA działalności gospodarczej, podczas gdy egzekucja z tych składników majątku okazała się bezskuteczna (udziały) lub niemożliwa (egzekucja z dochodów w USA) i zgodnie z postanowieniem komornika sądowego Remigiusza Juszko została umorzona (postanowieniem z dnia 28 sierpnia 2020r. sygn. akt KM 186/20) i konstytuując tym samym niewypłacalność dłużnika.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Zarzut wysłowiony w apelacji prokurator, jak i zarzut błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę zaskarżonego wyroku, a postawiony w apelacji adw. M. F. – pełnomocnika oskarżycielki posiłkowej E. M., są trafne. Jako że atakowały one tożsame ustalenie poczynione przez Sąd Rejonowy, jakoby oskarżonemu A. C. w chwili przenoszenia służącego mu prawa własności wobec nieruchomości lokalowej położonej w J. przy ul. (...), nie groziła niewypłacalność, toteż zarzuty te należało omówić łącznie.

Już w tym miejscu zastrzec trzeba, że nie jest trafny zarzut opisany w apelacji pełnomocnika oskarżycielki posiłkowej, a wskazujący na naruszenie przez Sąd Rejonowy przepisu prawa materialnego, a mianowicie przepisu art. 300§1 k.k., przez jego błędną wykładnię. Rzecz bowiem w tym, że skoro skarżący kwestionował jednocześnie ustalenia faktyczne, które taką subsumpcję umożliwiły, toteż nie mógł jednocześnie atakować wadliwej wykładni norm prawa karnego materialnego. Rzecz bowiem w tym, że obraza prawa materialnego może wystąpić, gdy do prawidłowo ustalonego stanu faktycznego nie zastosowano właściwego przepisu prawa materialnego. Naruszenie prawa materialnego nie zachodzi zatem wówczas, gdy wadliwość zaskarżonego orzeczenia stanowi, jak w sprawie niniejszej, konsekwencję poczynienia błędnych ustaleń faktycznych – postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 15 marca 2021r., IV KK 85/21, LEX nr 3159943.

Na wstępie rozważań zaznaczyć trzeba, że bezsprzecznie rację przydać należy Sądowi I instancji, gdy wskazał, że A. C. przysługującym mu prawem wobec nieruchomości lokalowej rozporządził przed uprawomocnieniem się wyroku, na podstawie którego zobowiązany został do zapłaty na rzecz E. M. kwoty 10.929zł z odsetkami ustawowymi od dnia 17 sierpnia 2017r. do dnia zapłaty oraz kosztami procesu w kwocie 5.162zł. Prawo to przeniósł on bowiem na (...) Sp. o.o. w J. w dniu 14 października 2019r., zaś wyrok Sądu Rejonowego w Jeleniej Górze z dnia 21 października 2019r. w sprawie sygn. akt I C 3129/18 uprawomocnił się w dniu 2 stycznia 2020r., a to na skutek oddalenia przez Sąd Okręgowy w Jeleniej Górze w sprawie sygn. akt II Ca 781/19 apelacji wywiedzionej przez pełnomocnika oskarżonego od tego orzeczenia pierwszoinstancyjnego. Jakkolwiek zatem celnie Sąd meriti wywiódł, że w dacie przenoszenia tego prawa rzeczowego „(...) wobec A. C. nie było żadnego prawomocnego orzeczenia zobowiązującego do zapłaty na rzecz E. M. pieniędzy (...) Nie było (...) znane rozstrzygnięcie sporu między stronami”, to nie wskazał czy to oczywiste w świetle wymowy wskazanych dokumentów ustalenie faktyczne, miało znaczenie dla dokonanej subsumpcji zachowania zarzuconego oskarżonemu pod normy art. 300§1 k.k.

Zaznaczyć w tym kontekście należy, że istnienie prawomocnego rozstrzygnięcia stwierdzającego powinność zapłaty określonej sumy pieniężnej dla materializacji znamion analizowanego występku żadnego znaczenia nie ma. Rzecz bowiem w tym, że ustawodawca w treści tego unormowania nie stypizował czynności sprawczej wedle tego czy została ona skierowana do majątku zajętego, ewentualnie zajęciem zagrożonego. Takie zastrzeżenie wysłowione zostało w art. 300§2 k.k., którego realizacji znamion ustawowych jednakże oskarżonemu nie zarzucono. Jedynie marginesowo podnieść zatem trzeba, że wynik wykładni znamienia tego typu czynu zabronionego w postaci „składników majątku zagrożonego zajęciem” pozwala przyjąć, że w czasie przestępczego działania orzeczenie stwierdzające powinność świadczenia nie musi istnieć w obrocie prawnym. Przestępstwa tego można się dopuścić nawet w przypadku dopiero grożącej egzekucji, a więc w okresie, kiedy wierzyciel daje wyraz przekonaniu, że w drodze sądowej będzie dochodzić swojej wierzytelności – wyrok Sądu Najwyższego z dnia 17 listopada 2011r., V KK 226/11, OSNKW 2012/2/21; wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 18 grudnia 2012r., II AKa 269/12, LEX nr 1350238. Przekonanie oskarżycielki posiłkowej wyrażające wolę dochodzenia od oskarżonego roszczenia w okolicznościach niniejszej sprawy bezsprzecznie przed dniem 14 października 2019r. dotarło do jego świadomości. Wszak już w 2018r. dowiedział się, że postępowanie cywilne przeciwko niemu o zapłatę zostało przez oskarżycielkę zainicjowane. W dacie zaś przenoszenia własności nieruchomości oskarżony wiedział nawet, że postępowanie dowodowe zostało w tym procesie zakończone.

Sąd Rejonowy niezasadnie przy tym ustalił, że w dniu 14 października 2020r., tj. w chwili przenoszenia prawa własności mieszkania położonego w J. przy ul. (...) na utworzoną w tej samej dacie (...) Sp. z o.o., nie groziła A. C. niewypłacalność. Owe ustalenie w zasadniczej bowiem mierze oparł na wyjaśnieniach oskarżonego, których wiarygodności nie zweryfikował w toku postępowania dowodowego, wskutek czego wadliwie przyjął, że poza prawem własności tej nieruchomości oskarżony posiadał wartościowe składniki majątku w postaci własności niesprawnego samochodu marki V. (...), udziałów w (...) Sp. z o.o. w J. oraz dochodowej działalności gospodarczej prowadzonej na terenie Stanów Zjednoczonych.

Już na wstępie tych rozważań zaznaczyć należy, że skoro A. C. prawa własności tej bezsprzecznie wartościowej nieruchomości lokalowej wyzbył się w dniu 14 października 2019r., w czym zresztą prokurator upatrywał realizacji znamion występku stanowiącego przedmiot osądu w niniejszym procesie, to Sąd meriti nie mógł bezrefleksyjnie tego składnika majątkowego brać pod uwagę przy ocenie jego stanu majątkowego.

Gdy zaś chodzi o dalsze wskazane przez ten Sąd składniki majątku A. C., to na rozprawie głównej przeprowadzonej w toku postępowania drugoinstancyjnego odniósł się on do tego zagadnienia wyjaśniając „(...) wcześniej rozmawiałem z (mężem pokrzywdzonej – dopisek S.O.), zanim ta sprawa została rozstrzygnięta (...), że mam trudną sytuację, że mam spór ze wspólnikiem (...) Sp. z o.o. T. R., który okradł mnie z całego majątku i że mam chorą żonę (...) tę rozmowę przeprowadziłem jeszcze przed zapadnięciem wyroku sądowego o zapłatę, czyli to było gdzieś koło 2019 roku. Mogła ta rozmowa (...) być jednak już po prawomocnym wyroku cywilnym (....)”. Co symptomatyczne, chociaż E. M., jak i Z. M. potwierdzili, że A. C. tłumaczył im, iż nie może spłacić ciążącego nań zobowiązania z powodu jego trudnej sytuacji majątkowej, to Sąd Rejonowy tę okoliczność całkowicie zbagatelizował ustalając, że sytuacja ta była na tyle dobra, że mógł bez problemu analizowane zobowiązanie spełnić.

A. C. dodał ponadto na rozprawie odwoławczej, że wartość samochodu osobowego marki V. (...) wynosiła około 1.500zł, aby po chwili wskazać, że mogła ona wynosić 800 – 1.200zł. Tymczasem Sąd Okręgowy uzyskał kopię umowy zawartej w dniu 4 października 2018r. przez A. C. z kupującym tenże pojazd, z treści której wynika, że oskarżony sprzedał go za 950zł. Co jednak najistotniejsze, to fakt, że prawa do tego pojazdu oskarżony wyzbył się ponad rok przed tym, kiedy to dopuścić się miał zarzuconego mu przestępstwa. To zaś oznacza, że niezasadnie Sąd Rejonowy tenże składnik majątkowy uwzględniał jako przynależący do majątku oskarżonego przy ocenie zagadnienia związanego z grożącą mu niewypłacalnością.

W odniesieniu natomiast do majątku (...) Sp. z o.o. A. C. na tej samej rozprawie wskazał, że spółka ta nie posiadała od sierpnia 2018r. żadnego majątku, zaznaczając dodatkowo, że w chwili przenoszenia aportem prawa własności należącego do niego mieszkania miała zajęcia komornicze na kwotę około 15.000zł, a ponadto wobec tej osoby prawnej toczyło się już wówczas postępowanie podatkowe o zapłatę kwoty przenoszącej 1.000.000zł.

A. C. odniósł się też do prowadzonej przez niego w Stanach Zjednoczonych działalności gospodarczej podając, że w latach 1999 – 2000 był wspólnikiem stowarzyszenia wspólników zajmującego się kryptowalutami. Zważywszy na to, że zaznaczył zarazem, iż w 2000r. stowarzyszenie to zbankrutowało, to jako oczywiste jawiło się spostrzeżenie, że Sąd Rejonowy niezasadnie powoływał się na tę działalność gospodarczą oskarżonego oceniając, że jego status majątkowy był w 2019r. na tyle dobry, że nie był on po przeniesieniu prawa własności wobec lokalu mieszkalnego zagrożony niewypłacalnością.

Sąd Odwoławczy poczynił starania zmierzające do kompleksowego zrekonstruowania sytuacji majątkowej A. C. w czasie wyzbywania się prawa własności wobec nieruchomości lokalowej. Oskarżony wskazał zatem, że w tym czasie poza udziałami w spółkach, które nie miały żadnego majątku i które nie prowadziły działalności gospodarczej, był również właścicielem 26 udziałów w (...) Sp. z o.o. w J. dodając, że zarówno z racji posiadanych udziałów w tej osobie prawnej, jak i tych, które przysługiwały mu w (...) Sp. z o.o., nie osiągał żadnych dochodów. Wskazał ponadto, że w tym czasie żadnych wartościowych ruchomości ani on, ani jego żona nie posiadali, jak i że mieli na bieżące utrzymanie oszczędności rzędu 2.000zł oraz że utrzymywali się z dochodów tej ostatniej z wynajmowania nieruchomości w kwocie netto 5.000zł, przy czym zastrzegł zarazem, że spłacała ona kredyt w wysokości 170.000zł, a zamknięcie działalności gospodarczej jego żony i założenie oraz uruchomienie (...) Sp. z o.o. pochłonęło około 25.000zł. Zaznaczył też, iż majątek (...) Sp. z o.o. wynosił wówczas około 1.500.000zł dodając, że również majątek (...) Sp. z o.o. po przeniesieniu na nią praw własności należących do niego i żony nieruchomości był znaczny i wynosiło około 1.000.000zł.

Wyjaśnienia A. C. dotyczące posiadanego przez niego majątku w czasie rozporządzania prawem własności wobec lokalu mieszkalnego Sąd Okręgowy weryfikował dostępnymi źródłami dowodowymi. Zważywszy na to, że bezpośrednio po założeniu (...) Sp. z o.o. i w ciągu około 14 miesięcy jej funkcjonowania, z wynajmowania nieruchomości, które aportem wniesiono do tej osoby prawnej, uzyskała ona przychód netto w kwocie 49.903,62zł, jednakże koszty jej działalności operacyjnej wyniosły 68.768,91zł, to w tym czasie jej bilans zamknął się stratą w kwocie 18.865,29zł. To zaś oznacza, że w okresie bezpośrednio następującym po dokonaniu zachowania poddanego osądowi w niniejszym procesie, działalność tej osoby prawnej nie była rentowna. Jeżeli nawet żona oskarżonego przed wniesieniem aportem do tej spółki służących jej praw do nieruchomości, osiągała przychody rzędu 5.000zł, to nie oznacza to, iż koszty utrzymywania tych nieruchomości nie przekraczały tych uzyskiwanych przychodów.

Ogół tych okoliczności potwierdza zatem, że uczestnicząc w dniu 4 lutego 2021r. w pierwszym chronologicznie przesłuchaniu w charakterze wówczas podejrzanego, A. C. wiarygodnie wskazał, że utrzymuje się z zasiłku z MOPS-u w kwocie 1.920zł oraz z renty inwalidzkiej ciężko chorej żony w kwocie 1.250zł. Zważywszy na to, że miało to miejsce zaledwie po upływie niespełna półtora roku od wyzbycia się prawa własności należącej do niego nieruchomości, jak i na to, że w dniu 17 kwietnia 2018r. podczas wysłuchania go przez komornika sądowego Remigiusza Juszkę w postępowaniu egzekucyjnym w sprawie KM 85/18, również nie przedstawił on poza prawem własności do lokalu mieszkalnego żadnego innego wartościowego majątku, toteż jako oczywisty jawi się fakt, że poza tym prawem nie posiadał majątku, z którego oskarżycielka posiłkowa byłaby nawet przy dochowaniu staranności zaspokoić służącą jej wierzytelność.

Niewątpliwie mienie (...) Sp. z o.o., w skład której weszło w dniu 14 października 2019r. szereg praw rzeczowych do nieruchomości opisanych szczegółowo w sporządzonym przez notariusza P. M. w tej dacie akcie notarialnym rep. (...), przedstawiało wartość około 1.000.000zł. Okoliczność ta nie wynika zresztą tylko ze sporządzonego przez tego notariusza w tej samej dacie aktu notarialnego rep. (...), ale znajduje potwierdzenie w sprawozdaniach finansowych tej spółki za lata 2019 – 2020 i 2021, oraz w wymowie zeznań A. K.. Co więcej, skoro w tym momencie A. C. przysługiwało 50% udziałów w tej osobie prawnej, to E. M. mogłaby teoretycznie zaspokoić służące jej wobec oskarżonego roszczenie w kwocie wynoszącej wówczas około 20.000zł z egzekucji tych udziałów. Rzecz jednak w tym, że E. M. toku postepowania egzekucyjnego prowadzonego przez komornika Remigiusza Juszkę pod sygn. akt I KM 85/18 wiedziała wyłącznie o posiadanych przez A. C. udziałach w (...) Sp. z o.o. i nawet w dniu 4 kwietnia 2018r. złożyła temu komornikowi wniosek o wszczęcie egzekucji m.in. z tych udziałów przysługujących oskarżonemu w tej osobie prawnej. Jak jednak biegła rewident A. S. wskazała w mailu z dnia 19 kwietnia 2018r. skierowanym do tego komornika, wycena majątku tej spółki wyniosłaby za każdy dzień jej badania 1.500zł netto, zaś badanie zajęłoby nie mniej niż 3 dni, a koszt tej wyceny powiększyć należałoby o dodatkowy dzień pracy przeznaczony na sporządzenie opinii. Skoro zatem wartość tej spółki nie była oskarżycielce posiłkowej znana, a sama jej wycena kosztowałaby ją nie mniej niż 7.500zł, zaś wiedziała ona w tym momencie, że oskarżony posiadał wartościowe prawo własności do lokalu mieszkalnego, to logicznie postąpiła nie decydując się na kontynuowanie egzekucji z udziałów, a zawnioskowała o wszczęcie egzekucji z tej nieruchomości. Rzecz bowiem w tym, że prowadzenie tego postępowania wobec tej nieruchomości dawało gwarancję zaspokojenia jej roszczenia, skoro oskarżycielka posiłkowa już na podstawie analizy księgi wieczystej mogła ustalić, że nie była ona obciążona żadnymi zobowiązaniami, a już w dniu 23 maja 2018r. zostało przez Sąd Rejonowy w Jeleniej Górze zarejestrowane w tejże księdze wieczystej ostrzeżenie o wszczęciu wobec nieruchomości egzekucji. Co więcej, w celu zlecenia biegłemu oszacowania wartości tego mieszkania oskarżycielka posiłkowa zobowiązana została przez komornika do wpłacenia zaliczki w kwocie znacznie niższej, a wynoszącej 1.500zł, co zresztą uczyniła. Powołany w postępowaniu egzekucyjnym biegły na dzień 22 sierpnia 2018r. wyznaczył termin oględzin owej nieruchomości lokalowej. Postępowanie to zostało jednakże umorzone, co skutkowało koniecznością wykreślenia również ostrzeżenia z tej księgi wieczystej, a to dlatego, że klauzula wykonalności nadana tytułowi egzekucyjnemu stanowiącemu podstawę egzekucji w postaci nakazu zapłaty w postępowaniu upominawczym Sądu Rejonowego w Łomży z dnia 9 listopada 2017r. w sprawie sygn. akt I Nc 1697/17, została uchylona postanowieniem Sądu Rejonowego w Łomży z dnia 24 kwietnia 2018r., a to na skutek przywrócenia oskarżonemu terminu do wniesienia od tego nakazu sprzeciwu.

Aby jeszcze dobitniej zobrazować trudność prowadzenia egzekucji z udziałów w spółce prawa handlowego należy odwołać się do wiarygodnych zeznań przesłuchanego w charakterze świadka komornika Remigiusza Juszki. Podał on wszakże całkowicie stanowczo, że w jego 20 – letniej karierze komorniczej nigdy nie dokonał skutecznej egzekucji z posiadanych przez dłużnika udziałów w spółce z o.o., bowiem, co szczegółowo omówił, tego rodzaju postępowanie egzekucyjne jest bardzo kosztowne i skomplikowane. Co więcej, zwrócił uwagę również na to, że skuteczność takiej egzekucji jest trudna do przewidzenia, a to dlatego, że zdecydowanie trudniej ocenić wartość zbywczą spółki prawa handlowego, która wprost przekłada się na wartość udziału aniżeli wartość nieruchomości lokalowej.

Ogół tych spostrzeżeń prowadzi do wniosku, że podjęta przez A. C. po umorzeniu prowadzonego przeciwko niemu postępowania egzekucyjnego w sprawie sygn. akt KM 85/18 decyzja o zbyciu jedynego składnika majątkowego, z którego E. M. miała realną możliwość zaspokojenia służącej jej wobec niego wierzytelności, miała na celu udaremnienie jej zaspokojenia. O słuszności tego zapatrywania świadczy najdobitniej to, że postępowanie egzekucyjne, które oskarżycielka posiłkowa po umorzeniu tego pierwotnie prowadzonego, zainicjowała u komornika Remigiusza Juszki, a więc w sprawie o sygn. akt KM 186/20, zostało umorzone. Na skutek bowiem przeniesienia przez oskarżonego prawa do lokalu mieszkalnego na rzecz nowoutworzonej spółki prawa handlowego, nie dysponował on żadnym majątkiem, wobec którego przeprowadzenie egzekucji z dużym prawdopodobieństwem dałoby jej możliwość zaspokojenia służącej pretensji pieniężnej. Jak już bowiem wskazano, nie można było oczekiwać od oskarżycielki posiłkowej, że w celu wyegzekwowania służącej jej wierzytelności w kwocie około 20.000zł zdecyduje się na prowadzenie egzekucji z udziałów służących oskarżonemu w spółkach prawa handlowego, a to dlatego, że prowadzenie tego postępowaniu jest kosztowne, skomplikowane, a prawdopodobieństwo uzyskania zaspokojenia trudne do przewidzenia. Dość stwierdzić, że przeprowadzenie tego rodzaju postępowania wobec udziałów służących oskarżonemu w jednej tylko spółce wyniosłoby nie mniej niż 7.500zł.

Pogłębiając to wnioskowanie wskazać trzeba, że ustawodawca statuując typ czynu zabronionego z art. 300§1 k.k. nie założył, że udaremnienie czy uszczuplenie zaspokojenia wierzyciela ma mieć nieodwracalny charakter. Usunięcie czy ukrycie przez sprawcę rzeczy prowadzące do jednego ze wskazanych skutków, może nawet po upływie wielu lat okazać się nieskuteczne i prowadzić do jej odnalezienia. W takiej sytuacji, nawet po upływie długiego okresu czasu, będzie mogło zostać skutecznie wdrożone postępowanie egzekucyjne wobec takiej właśnie odnalezionej rzeczy. Również w okolicznościach sprawy poddanej osądowi w niniejszym procesie może zostać w przyszłości wdrożone przez oskarżycielkę posiłkową przeciwko oskarżonemu skuteczne postępowanie egzekucyjne. Niemniej jednak podjęte przez nią dotychczas uzasadnione i celowe czynności zmierzające do zaspokojenia służącej jej pretensji finansowej i to zarówno w toku cywilnego postępowania sądowego, jak i dwóch postępowań egzekucyjnych, nie okazały się skuteczne. Ogół tych okoliczności dowodzi zatem niezbicie, że podjęty przez oskarżonego zabieg w postaci wyzbycia się służącego mu prawa do nieruchomości lokalowej, doprowadził bezsprzecznie do udaremnienia jej zaspokojenia.

Nawiązując natomiast do oceny towarzyszącego A. C. w krytycznym czasie zamiaru wskazać trzeba, że analiza tego zagadnienia dokonana przez Sąd Rejonowy zasadnie została przez apelujących uznana za nieprzekonywającą. Ocena złożonych przez A. C. wyjaśnień, w szczególności tych z postępowania odwoławczego, dowodzi bowiem całkowicie jednoznacznie, że pejoratywnie zapatrywał się na żądanie E. M. dotyczące zapłaty kwoty stanowiącej równowartość sprzedanego jej przez oskarżonego samochodu osobowego marki A. (...) o nr. rej. (...). Dość stwierdzić, że na rozprawie przeprowadzonej w dniu 30 listopada 2022r. wyjaśnił „Nie spłaciłem dotychczas zobowiązania na rzecz pokrzywdzonej (...) z tytułu odstąpienia od umowy, bo sprawa jest pokrętna, a pokrzywdzona kłamie. Kupiła dobry samochód, przejechała nim bodaj 2 tysiące kilometrów, a potem nagle uznała, że jest z nim coś nie tak. Ja spłacę to zobowiązanie, jak dostanę od pokrzywdzonej samochód i go sprzedam, i z tego jego spłacę należność”. Chociaż zatem od daty uprawomocnienia się wyroku w sprawie o sygn. akt I C 3129/18 upłynęło niemal 3 lata, to w dalszym ciągu oskarżony kwestionował zasadność żądania oskarżycielki posiłkowej, a nawet formułował wobec niej żądanie dostarczenia mu samochodu. O tym zaś, że oskarżony pomimo trwającego niekrótko przecież postępowania karnego nie zamierzał wywiązać się z tego zobowiązania lub w dalszym ciągu i to po upływie wielu lat od daty uprawomocnienia się orzeczenia stwierdzającego powinność świadczenia, nie miał środków na jego spłatę, dobitnie świadczyło jego oświadczenie wysłowione na samym końcu postępowania odwoławczego. Wskazał on przecież, że nie uzyskał dotychczas od oskarżycielki numeru rachunku bankowego, na który mógłby przelać pieniądze wywodząc, że przesłanie mu przez nią sms-em tegoż numeru nie uznaje za wystarczające. W tym zatem kontekście jako oczywiste jawi się spostrzeżenie, zgodnie z którym oskarżony nie zgadzając się z żądaniem oskarżycielki posiłkowej nawet po prawomocnym stwierdzeniu jego zasadności, dążył do tego, aby go nie zrealizować, co mu się zresztą udało. Gdyby bowiem nie wyzbył się prawa własności do lokalu mieszkalnego, to roszczenie przysługujące oskarżycielce posiłkowej bezsprzecznie zostałoby wyegzekwowane.

Celnie zatem apelujący wskazali w środkach odwoławczych, że A. C. w chwili przenoszenia służącego mu wobec nieruchomości lokalowej prawa własności towarzyszył zamiar udaremnienia zaspokojenia roszczenia służącego E. L.. Dość stwierdzić, że jeżeli oskarżony z powodu ciężkiej choroby swojej żony zmierzał na wypadek jej śmierci do uzyskania trwałego zarządu nad jej majątkiem i uznał, że najkorzystniejsze będzie wprowadzenie należących do niej nieruchomości aportem do nowoutworzonej spółki prawa handlowego, w której oskarżony posiadałby udziały i jednocześnie zajmowałby w niej stanowisko prezesa zarządu, to jako zupełnie niezrozumiałą w tym aspekcie ocenić trzeba jego decyzję, aby przenieść na tę osobę prawną również należący do niego jedyny wartościowy składnik majątku w postaci prawa własności mieszkania. Rzecz bowiem w tym, że życie oskarżonego nie było zagrożone, zaś mieszkanie to, w przeciwieństwie do nieruchomości jego żony, nie było wynajmowane. Celnie zatem prokurator podniosła w środku odwoławczym, że oskarżony mógł uzyskać niezakłócony zarząd nad majątkiem jego ciężko chorej żony doprowadzając do przeniesienia należących do niej praw rzeczowych na rzecz spółki. Taką możliwość miał też korzystając z rozmaitych instytucji prawa cywilnego, jak chociażby z darowizny. To zaś oznacza, że poza dążeniem do udaremnienia zaspokojenia oskarżycielki posiłkowej, nie miał powodu, aby wyzbywać się jedynego wartościowego składnika jego majątku.

Bezbłędnie też prokurator wskazała w uzasadnieniu apelacji, że skoro żona A. C. zachorowała na nowotwór w 2018r., a jej niepełnosprawność datuje się na pierwszy kwartał 2019r., to nie było dziełem przypadku, że zdecydował się on dopiero w trakcie trwania postępowania cywilnego z powództwa E. M. wyzbyć jedynego dającego się spieniężyć składnika majątkowego.

Nie jest trafne przekonanie Sądu meriti, zgodnie z którym skoro A. C. prezentując swe racje w postępowaniu sądowym o zapłatę wszczętym przez E. M. i będąc przekonany o ich słuszności, nie obawiał się niekorzystnego dlań rozstrzygnięcia, toteż nie towarzyszył mu zamiar popełnienia zarzuconego mu przestępstwa mu przy przenoszeniu na (...) Sp z o.o. prawa własności wobec lokalu mieszkalnego. Już bowiem pobieżna analiza dowodów zgromadzonych w tym postępowaniu cywilnym daje pogląd na rozstrzygnięcie, które w tymże procesie musiało wręcz zapaść. Dość stwierdzić, że oskarżycielka posiłkowa już po upływie około 1,5 miesiąca od zakupu od oskarżonego pojazdu uzyskała datowaną na 7 września 2017r. opinię techniczną nr (...) rzeczoznawcy z (...) Rady Federacji Stowarzyszeń (...) w Ł., która obrazuje jednoznacznie, w jak złym stanie technicznym był sprzedany jej przez oskarżonego w dniu 26 lipca 2017r. pojazd. Zważywszy na to, że oskarżony w toku postępowania cywilnego nie zaoferował żadnego kontrdowodu podważającego wymowę tej opinii i to pomimo stawienia się na jedynej przeprowadzonej w tej sprawie rozprawie w dniu 7 października 2019r., zaś prawem do lokalu zadysponował po zamknięciu rozprawy i w okresie odroczenia publikacji wyroku, co nastąpiło w dniu 21 października 2019r., to ogół tych okoliczności dobitnie obrazuje towarzyszącą mu w inkryminowanym czasie motywację.

Wniosek

W obu apelacjach: uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu w Jeleniej Górze do ponownego rozpoznania.

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Z uwagi na to, że wyrok Sądu Rejonowego, którym uniewinniono A. C. od popełnienia zarzuconego przestępstwa nie jest trafny, toteż wniosek apelujących o jego uchylenie i przekazanie sprawy temu Sądowi do ponownego rozpoznania, musiał zostać uwzględniony. Okoliczności, które doprowadziły do konieczności wydania wyroku kasatoryjnego zostały już szczegółowo omówione i z tego powodu nie zachodziła potrzeba ich ponownego przywoływania.

4. OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

--------------------------------------------------------------------------------------------

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

--------------------------------------------------------------------------------------------

5. ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

Przedmiot utrzymania w mocy

-------------------------------------------------------------------------

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

------------------------------------------------------------------------------------------

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

Przedmiot i zakres zmiany

---------------------------------------------------------------------------------------------

Zwięźle o powodach zmiany

-------------------------------------------------------------------------------------------

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

--------------------------------------------------------------------

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

---------------------------------------------------------------------------------------------------------

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

---------------------------------------------------------------------------------------------------------

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

--------------------------------------------------------------------------------------------------

4.1.

Na skutek wadliwego uniewinnienia A. C. od popełnienia zarzuconego mu przestępstwa, Sąd Odwoławczy nie miał możliwości skazania oskarżonego w postępowaniu odwoławczym.

☒ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

Wobec uznania, że niezasadne było uniewinnienie A. C. od popełnienia zarzuconego mu przestępstwa, zaktualizował się wobec niego zakaz o charakterze gwarancyjnym, opisany w art. 454§1 k.p.k. Jego skazanie musiało zatem zostać poprzedzone uchyleniem zaskarżonego wyroku i przekazaniem sprawy do ponownego rozpoznania w postępowaniu pierwszoinstancyjnym. Ocena społecznej szkodliwości działania oskarżonego, w szczególności w kontekście jego wieloletniej już nieustępliwości w wywiązaniu się ze zobowiązania wobec oskarżycielki posiłkowej, uniemożliwiała, w ocenie Sądu Okręgowego, zmianę zaskarżonego wyroku przez warunkowe umorzenie postępowania karnego. Tym bardziej zatem nie było możliwe uchylenie zaskarżonego wyroku i umorzenie postępowania z uwagi na znikomą społeczną szkodliwość czynu oskarżonego.

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

Prowadząc ponownie postępowanie Sąd Rejonowy oceni zgromadzony i mający znaczenie dla rozstrzygnięcia w sprawie materiał dowodowy w sposób wnikliwy. Uwzględniając zapatrywania o charakterze prawnym wyrażone w niniejszym uzasadnieniu, przesądzi na podstawie wymowy zgromadzonych dowodów o odpowiedzialności karnej oskarżonego.

Sąd meriti prowadząc ponownie postępowanie powinien przesłuchać ponownie oskarżonego. Pozostałe dowody będzie mógł przeprowadzić przez ich ujawnienie.

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

--------------------------------------------------------------------------------------------

6  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

--------------------------------------------------------------------------------------

PODPIS

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

prokurator

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

sprawstwo i zawinienie oskarżonego

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☐

zmiana

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

2

Podmiot wnoszący apelację

pełnomocnik oskarżycielki posiłkowej

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

sprawstwo i zawinienie oskarżonego

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☐

zmiana