VI Ka 585/23 - wyrok Sąd Okręgowy w Jeleniej Górze z 2023-10-31

Sygn. akt VI Ka 585/23

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 31 października 2023 r.

Sąd Okręgowy w Jeleniej Górze w VI Wydziale Karnym Odwoławczym w składzie:

Przewodniczący – Sędzia Tomasz Skowron

Protokolant Monika Mazur


przy udziale prokuratora Prokuratury Rejonowej w Jeleniej Górze Justyny Trybuchowskiej - Łysik

po rozpoznaniu w dniu 19 października 2023 r.

sprawy B. T. ur. (...) w G.

c. W., H. z domu T.

oskarżonej z art. 276 k.k.

z powodu apelacji wniesionej przez oskarżoną

od wyroku Sądu Rejonowego w Jeleniej Górze

z dnia 19 maja 2023 r. sygn. akt II K 2095/21


zmienia zaskarżony wyrok wobec oskarżonej B. T. w ten sposób,
że uniewinnia ją od popełnienia przypisanych jej przestępstw, a kosztami postępowania w sprawie obciąża Skarb Państwa.

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

VI Ka 585/23

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu rejonowego w Jeleniej Górze z dnia 19 maja 2023r. sygn. akt II K 2095/21

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☒ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty







2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty






2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu




2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu




STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut


Apelacja nie zawiera zarzutu

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny


Apelacja co prawda nie zawiera zarzutu, z treści jej uzasadnienia jednak można wywieźć, że jej autorka kwestionuje ustalenia faktyczne leżące u podstaw zaskarżonego wyroku w szczególności te dotyczące jej zamiaru.

W ocenie sądu odwoławczego w niniejszej sprawie oskarżonej nie można przypisać odpowiedzialności z art. 276 k.k. W myśl tego przepisu odpowiedzialności podlega ten kto niszczy, uszkadza, czyni bezużytecznym, ukrywa lub usuwa dokument, którym nie ma prawa wyłącznie rozporządzać. W zaskarżonym wyroku Sąd I instancji przyjął, że oskarżona B. T. w okresie od nieustalonego dnia kwietnia 2020r. do 28 października 2020r. ukrywała dokumentację rozliczeniową i kadrowo – księgową trzech podmiotów gospodarczych, którą nie miała prawa wyłącznie rozporządzać.

Bezsporne jest w niniejszej sprawie, że w inkryminowanym okresie oskarżona była w posiadaniu dokumentacji trzech podmiotów gospodarczych, którym świadczyła usługi księgowe. Nie kwestionowane jest również, że w tym okresie pomimo wezwań dokumentacji tej pokrzywdzonym podmiotom nie zwróciła. Należy przy tym zauważyć, iż w okresie kiedy oskarżona była w posiadaniu dokumentacji cały czas dokumenty te znajdowały się pod adresem, pod którym oskarżona prowadziła działalność gospodarczą, tj. w J. ul. (...). Tam zresztą dokumenty te zostały zabezpieczone przez policję i odebrane oskarżonej w dniu 28 października 2021r. ( protokół zatrzymania rzeczy k. 155-158 ).

Oskarżona w swoich wyjaśnieniach ( k. 169-170, k. 259-260 ) przyznała fakt posiadania przedmiotowych dokumentacji, jak również to, że dokumentacja ta została zwrócona „z dużym opóźnieniem”. Fakt ten tłumaczyła tym, że pod koniec 2019r. dopadły ją kłopoty zdrowotne a w czerwcu 2020r. jej syn zachorował na chorobę nowotworową mózgu co spowodowało, że praktycznie przestała pracować, miała kłopoty z normalnym funkcjonowaniem i praktycznie nie przebywała wtedy w biurze. Zauważyć zatem należy, że oskarżona w okresie objętym zarzutem nie robiła nic z powierzoną jej dokumentacją.

Ukrycie dokumentu polega na utajnieniu miejsca jego przechowywania. „Istota ukrycia dokumentu polega na ulokowaniu go w miejscu nieznanym dla osoby uprawnionej, gdy sprawca swoje działanie w sposób świadomy ukierunkowuje na wywołanie takiego stanu, aby dokument był ukryty, schowany, niedostępny dla osoby uprawnionej” (wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 9.12.2010 r., sygn. II AKa 397/10, LEX nr 785456; por. także wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 28.06.2005 r., sygn. II AKa 166/05, LEX nr 164575; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 21.08.2012 r., sygn. III KK 403/11, OSNKW 2013/1, poz. 2; wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 24.07.2014 r., sygn. II AKa 188/14, LEX nr 1537362; wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 17.06.2015 r., sygn. II AKa 109/15, KZS 2015/7–8, poz. 55). Ukrycie dokumentu ma miejsce wówczas, gdy dokument, którym sprawca nie ma prawa wyłącznie dysponować, został umieszczony w takim miejscu, o którym osoba uprawniona do dysponowania nie wie lub do którego nie ma dostępu albo ma dostęp utrudniony (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 23.05.2002 r., sygn. V KKN 404/99, OSNKW 2002/9–10, poz. 72, z glosą M. Siwka, Prok. i Pr. 2003/6, s. 109–115). W.Wróbel, T.Sroka w Kodeks karny. Część szczególna. Tom II. Część II pod red. W. Wróbla i A.Zolla. Komentarz do art. 212-277d, opublikowano: WKP 2017

Typ przestępstwa ukrywania dokumentu (art. 276 k.k.), którym sprawca nie ma prawa wyłącznie rozporządzać, polega na podjęciu tego rodzaju zachowań, w wyniku których dokument znajdzie się w miejscu znanym sprawcy, nieznanym natomiast osobom, którym przysługuje prawo do rozporządzania dokumentem, choćby nie wyłącznie (utajnienie miejsca jego przechowywania). ( zob. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 21 sierpnia 2012r., sygn. III KK 403/11, OSNKW 2013/1/2 )

Możliwość przypisania oskarżonemu przestępstwa określonego w art. 276 k.k. w postaci ukrywania wskazanego tam dokumentu zachodzi jedynie wówczas, gdy wykazane zostanie, że on sam podjął działanie, w wyniku którego dokument, którym nie miał prawa wyłącznie rozporządzać, został ukryty przed osobą uprawnioną do dysponowania nim, czyli umieszczony w takim miejscu, o którym osoba ta nie wie lub do którego nie ma dostępu albo ma dostęp utrudniony. ( zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 23 maja 2002r. sygn. V KKN 404/99, OSNKW 2002/9-10/72 )

Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 9 sierpnia 2000r., sygn. V KKN 208/00, OSNKW 2000/9-10, poz. 84 przyjął, że odmowa wykonania obowiązku wydania dokumentu osobie uprawnionej może być uznana za ukrycie dokumentu. Orzeczenie to jednak zostało wydane na kanwie innego stanu faktycznego. Oskarżona w tej sprawie bowiem zaprzeczała, że dokumenty w ogóle posiadała.

Oskarżona B. T. jak już wyżej wskazano nie podejmowała żadnych działań , zachowań w wyniku których powierzone jej dokumenty znalazły się w miejscu nie znanym osobom, którym przysługuje prawo do ich rozporządzaniem. Z dołączonych do akt wydruków korespondencji oskarżonej z osobami domagającymi się zwrotu dokumentów – G. F., E. S. ( żonę J. S. ) wynika, że oskarżona w żadnym momencie nie zaprzeczała faktowi posiadania dokumentacji, jak i świadomości i chęci ich oddania. Nie można zatem uznać, że oskarżona B. T. podjęła jakiekolwiek czynności, które można byłoby przypisać pod ukrywanie dokumentów. Warte podkreślenia jest, że w żadnym momencie nie odmawiała ona wydania posiadanej przez siebie dokumentacji a jej zachowanie sprowadzało się do zaniechania, u którego podstaw leżały problemy zdrowotne jej samej oraz jej ciężko chorego syna.

Zdaniem sądu okręgowego zachowanie oskarżonej nie nosi również znamion usunięcia dokumentu. Usunięcie dokumentu obejmuje wszelkie czynności prowadzące do uczynienia go niedostępnym dla osoby uprawnionej, choćby znane było miejsce przechowywania tego dokumentu. Znamię usunięcia spełni wywiezienie dokumentu za granicę lub zamknięcie go w szafie pancernej. Usunięciem dokumentu będzie także pozbawienie nad nim władztwa dotychczasowego dysponenta. ). W.Wróbel, T.Sroka w Kodeks karny. Część szczególna. Tom II. Część II pod red. W. Wróbla i A.Zolla. Komentarz do art. 212-277d, opublikowano: WKP 2017

Wyżej już wskazano, ze tak rozumianych działań wobec powierzonych jej przez „ Hotel (...) z/s w J., „(...) z/s w J. i (...) J. S. z/s w S. dokumentami B. T. nie podejmowała.

Zdaniem sądu odwoławczego zatem oskarżonej nie można przypisać żadnej z form przestępstwa z art. 276 k.k. Po stronie oskarżonej brak było bowiem zamiaru popełnienia przestępstwa stypizowanego w wyżej wskazanym przepisie.

Zamiar to proces zachodzący w psychice sprawcy, wyrażający się w świadomej woli zrealizowania zespołu przedmiotowych znamion czynu zabronionego. Pamiętać należy, że zamiar zarówno bezpośredni, jak i ewentualny oznacza zjawisko obiektywnej rzeczywistości, realny przebieg procesów psychicznych, nie jest zaś pojęciem z dziedziny ocen czy też z dziedziny wartości ( zob. K. Mioduski w Kodeks Karny Komentarz tom I, Wyd. Prawnicze Warszawa 1987, s. 38 ).

Zamiar popełnienia czynu zabronionego polega na ukierunkowaniu zachowania na osiągnięcie określonego celu i sterowaniu tym zachowaniem. Na zamiar składają się strona intelektualna oraz woluntatywna. Zamiar jest warunkowany wyobrażeniem celu (strona intelektualna) i dążeniem opartym na motywacji jego osiągnięcia (strona woluntatywna ) zob. A. Zoll w Kodeks karny. Część szczególna. Tom II. Część II pod red. W. Wróbla i A.Zolla. Komentarz do art. 1-52, wyd. V, opublikowano: WKP 2016

W zachowaniu oskarżonej B. T. sąd odwoławczy nie dostrzega istnienia strony woluntatywnej. Oskarżona w żadnym momencie nie zaprzeczała temu, że posiada przedmiotowe dokumentacje, w żadnym też nie odmawiała chęci jej wydania. Miała też świadomość tego, że dokumenty musi wydać. Zwłoka w ich oddaniu spowodowana została, jak już wcześniej wskazano jej chorobą oraz chorobą jej syna.

W rezultacie sąd uznał, że oskarżonej nie można przypisać sprawstwa występku z art. 276 k.k.

Wniosek

O zmianę wyroku i uniewinnienie oskarżonej od popełnienia zarzucanych jej czynów

☒ zasadny

☐ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.


Powyżej już wskazano powody, dla których sąd okręgowy uwzględnił apelację wywiedzioną przez oskarżoną. Stąd też za zasadny należało uznać zawarty w niej postulat o zmianę zaskarżonego wyroku i jej uniewinnienie.

OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.


Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności


ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

Przedmiot utrzymania w mocy

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

Przedmiot i zakres zmiany

Uniewinnienie oskarżonej od popełnienia zarzucanych jej czynów

Zwięźle o powodach zmiany

Wcześniej już przedstawiono powody, dla których sąd odwoławczy uznał, że oskarżona swoim zachowaniem nie wyczerpała ustawowych znamion przestępstwa z art. 276 k.k.

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.



art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia


2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia


3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia


4.1.


art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia


5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania


5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności









Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności






W związku ze zmianą zaskarżonego wyroku i uniewinnieniem oskarżonej od popełnienia zarzucanych jej przestępstw na podstawie art. 632 pkt 2 k.p.k. w zw. z art. 634 k.p.k. kosztami postępowania należało obciążyć Skarb Państwa.

PODPIS


















1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

oskarżona


Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Orzeczenie o sprawstwie i winie


1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana




Dodano:  ,  Opublikował(a):  Anna Potaczek
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Jeleniej Górze
Osoba, która wytworzyła informację:  Sędzia Tomasz Skowron
Data wytworzenia informacji: