Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Jeleniej Górze

Formularz UK 2

Sygnatura akt

VI Ka 572/24

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

0.11.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Kamiennej Górze z dnia 20 czerwca 2024r. w sprawie II K 611/22

0.11.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

0.11.3. Granice zaskarżenia

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

0.12.1. Ustalenie faktów

0.12.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

0.12.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

0.12.2. Ocena dowodów

0.12.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

0.12.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

nanaruszenie przepisów postępowania, a to art. 7 k.p.k. w zw. z art. 410 k.p.k. poprzez dowolną ocenę zebranego w sprawie materiału dowodowego, a to w szczególności:

1. treści opinii opiniodawczego zespołu sądowych specjalistów z badania wykonanego w dniu 4 maja 2024r. z udziałem stron oraz mał. dzieci N. i M. R., poprzez nieuwzględnienie, że oskarżona już od 13 września 2021 r. nie zamieszkiwała we wspólnym lokalu mieszkalnym z pokrzywdzonymi, a zatem nie miała realnego wpływu na treści wypowiadane przez pokrzywdzonych, a z których w żaden sposób nie wynika, żeby oskarżona znęcała się nad członkami rodziny, czy była agresywna względem męża i dzieci,

2. treści wiadomości sms z dnia 08.03.2022r. N. R. wskazującego „gdzie konie tam i ja”, a co również znajduje potwierdzenie w treści w/w opinii OZSS wskazującego, że pokrzywdzona jest bardzo emocjonalnie związana z końmi, których miejsce przebywania wyznacza jej miejsce zamieszkania, a co było wyłączną przyczyną zamieszkiwania wraz z ojcem A. R. (2) w P., a nie wraz z oskarżoną w K.,

3. treści opinii psychologiczno- pedagogicznej z dnia 18.12.2017r. i z dnia 04.05.2022r. dotyczącej N. R. z okresu od 2015r. do maja 2022r. wskazującej, że pokrzywdzona w całym okresie zarzutu nie przejawiała żadnych zachowań świadczących o pozostawaniu ofiarą przemocy ze strony matki, a ocena tego dowodu jako skoncentrowanego na innym aspekcie życia dziecka tj. nauce nie uwzględnia doświadczenia zawodowego psychologa prowadzącego terapię mał. pokrzywdzonej, który z racji wykonywanego zawodu ocenia wszystkie aspekty życia pacjenta, a nie tylko kwestie dotycząca nauki,

4. treści pisma z dnia 4 lutego 2022r. sporządzonego w imieniu A. R. (2) przez profesjonalnego pełnomocnika wskazującego na wnioskowanie o powierzenie władzy rodzicielskiej nad mał. dziećmi N. i M. R. oskarżonej, co w sytuacji gdyby, faktycznie oskarżona przejawiała agresywne zachowania i stosowała przemoc względem pozostałych członków rodziny, nigdy nie miałoby miejsca,

5. zawiadomienia do wszczęcia procedury „Niebieskiej Karty”, a w szczególności faktu dokonania zgłoszenia inicjującego jej założenie przez A. W., która była już w aktywnym konflikcie z oskarżoną na tle finansowym w szczególności w zakresie własności lokalu mieszkalnego, który darowała na rzecz oskarżonej, a co powoduje, że dowód ten należy ocenić przez pryzmat zachowania świadka, który będąc rzekomo bezpośrednim świadkiem wielu agresywnych zachowań oskarżonej nigdy wcześniej nie reagował na przemoc oskarżonej i dopiero podjął jakiekolwiek działania przeciwko oskarżonej, gdy jest to dla niego korzystne,

6. treści wniosku o demoralizację z lipca 2023r. i załącznika wskazującego, że mał. N. R. pozostając pod opieką ojca A. R. (2) ma bardzo dużą swobodę, nie kontynuuje terapii, unika lekcji które sprawią jej trudność, a co jest przyczyną pozostawania pod pieczą ojca, a nie oskarżonej, która dbała o wszystkie aspekty życia córki,

zeznań J. R. wskazujących na ich ogólnikowość i brak umiejscowienia w czasie konkretnych zdarzeń zarówno tych składanych przed organami ścigania czy sądem oraz przed psychologiem w poradni prowadzonej przy Powiatowym (...) gdzie pokrzywdzona jedynie ogólnikowo mówi o znęcania się nie wskazując konkretnych zachowań jakich miałaby dopuszczać się oskarżona, a co wskazuje, że czynienie ustaleń faktycznych na podstawie zeznań tego świadka należy dokonywać z bardzo dużą ostrożnością wobec łatwości formułowania ogólnikowych treści których nie można zweryfikować jak również konieczne jest uwzględnienie stosunku zależności od ojca i jego rodziny generacyjnej oraz aktywnego konfliktu świadka z oskarżoną na tle sytuacji około rozwodowych.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Już na wstępie zważyć należy, że apelująca podniosła zarzut obrazy art. 410 kpk, co jednak w żaden sposób nie konweniuje z treścią apelacji. Jak bowiem wynika z ukształtowanego orzecznictwa sądów, obraza art. 410 k.p.k. zachodzi, gdy przy wyrokowaniu sąd posługuje się materiałem dowodowym nieujawnionym na rozprawie bądź częścią materiału ujawnionego. Obraza tego przepisu nie zachodzi, gdy sąd dokonuje ustaleń jedynie na podstawie niektórych dowodów, bo pozostałe dowody uznał za niewiarygodne (por. wyrok SA w Krakowie z dnia 16 stycznia 2019 r. II AKa 168/18, LEX nr 2718746 ). Na żadne tego rodzaju pominięcie obrońca się nie powołała co oznacza, że rzeczywistą treścią apelacji jest wyłącznie obraza art. 7 kpk. Tak rozumiane zarzuty są jednak bezzasadne. Kontrola instancyjna oceny dowodów sprowadza się bowiem do sprawdzenia, czy ocena ta nie wykazuje błędów natury faktycznej (niezgodności z treścią dowodu, pominięcia pewnych dowodów) lub logicznej (błędności rozumowania i wnioskowania) albo czy nie jest sprzeczna z doświadczeniem życiowym lub wskazaniami wiedzy. Tak więc dokonanie przez sąd odwoławczy nowej, odmiennej oceny dowodów jest uzasadnione tylko wówczas, gdy w wyniku kontroli odwoławczej stwierdzona zostanie dowolność oceny poczynionej przez Sąd I instancji. Jeżeli natomiast ocena dokonana przez sąd pierwszej instancji pozostaje pod ochroną art. 7 k.p.k., nie ma podstaw do zmieniania jej w postępowaniu odwoławczym (por. wyrok SN z dnia 27 lutego 2018 r. III KK 286/17 LEX nr 2559388) Taka sytuacja zachodzi w realiach przedmiotowej sprawy. Zarzut 1 jest chybiony o tyle, że (pomijając oczywistą omyłkę pisarska w jego treści) dotyczy wyłącznie J. R.. N. R. wyprowadziła się bowiem od matki w kwietniu 2022r. zaś M. R. zamieszkiwała z nią jeszcze w dacie przesłuchania, to jest w dniu 15 czerwca 2022r. Wbrew sugestiom obrońcy wspólne zamieszkiwanie nie jest warunkiem koniecznym do przypisania sprawstwa występku znęcania. Przedmiotem czynności wykonywanej na kanwie art. 207 k.k. są bowiem osoby najbliższe i pozostające w stosunku zależności ze sprawcą czynu (nie tylko zależności prawnej, faktycznej czy emocjonalnej, ale także psychicznej), a relacja, która łączy ofiarę i sprawcę nie musi być wykorzystana do wypełnienia znamion tego czynu (por. post. SN z dnia 1 marca 2022 r.,V KK 57/22, LEX nr 3405542). Przedstawiona w zarzucie 2 supozycja jest bezzasadna w stopniu oczywistym, na co wprost wskazują zeznania N. R.. Fakt jej zainteresowania końmi zarówno na kanwie tych relacji, jak też na bazie zasad doświadczenia życiowego żadną miarą nie uzasadnia wyprowadzenia się małoletniej pokrzywdzonej od matki. Faktem jest, że pokrzywdzona ta nie wykazywała oznak ofiary, co przecież wcale nie oznacza, że ofiarą znęcania się nie była. Na sprawstwo oskarżonej dowodnie wskazują zeznania nie tylko N., ale również A. W., A. R. (2), B. P., wydruki wiadomości sms, nagrania, dokumentacja ,,niebieskiej karty” i notatki z interwencji policji, jak też zeznania J. R.. Dokonana przez Sąd Rejonowy ocena tych dowodów nie została w treści zarzutów zanegowana (poza twierdzeniami J. R., o czym mowa w dalszej części wywodu), zaś Sąd Odwoławczy podziela tezę o wiarygodności tychże dowodów. Oceny tej nie zmienia powołane w zarzucie 3 pismo procesowe, sporządzone wszakże przez pełnomocnika A. R. (1) (k.303-304), nie zaś A. R. (2). Nie jest jednocześnie prawdą to, że procedura ,,niebieskiej karty„ wszczęta została przez A. W. (zarzut 5). Wszak to J. R. zgłosiła się do Powiatowego Centrum (...) w K. i opisała zaistniałą sytuację. Spostrzec w tym miejscu należy że konflikt, dzielący oskarżona i jej teściową spowodowany był właśnie zachowaniem A. R. (1) wobec dzieci i męża. Obrońca potwierdza przecież fakt darowania przez nią na rzecz oskarżonej mieszkania, do czego- co oczywiste- by nie doszło, gdyby kobiety były skonfliktowane. Z kolei opisana w zarzucie 6 demoralizacja N. R. jest zrozumiała o tyle, że małoletnia pokrzywdzona przez znaczny okres zamieszkiwała w dysfunkcyjnej rodzinie. W odniesieniu do opisanej przez obrońcę jej ,,swobody” to oczywistym jest, że nawet zminimalizowanie działań ze strony matki na jej szkodę prowadzi do znacznie większej swobody. Zarzut 7 wskazuje natomiast albo na brak należytego zaznajomienia się autorki apelacji z treścią twierdzeń J. R., albo na rażącą nielojalność wobec zebranego materiału dowodowego. J. R., podobnie zresztą jak i jej siostra N. w sposób bardzo szczegółowy opisywała zachowania A. R. (1) i choć nie podawała dat poszczególnych zachowań- co jest w pełni zrozumiałe- to jednak odnosząc się do innych zdarzeń w postaci zaprzestania zamieszkiwania z matką umożliwiła na określenie czasookresu przestępnej działalności oskarżonej. Wbrew zatem stanowisku obrońcy Sąd Rejonowy dokonał poprawnej oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego i wyprowadził poprawne wnioski w zakresie sprawstwa oskarżonej. Przestępstwo znęcania się należy bowiem do kategorii przestępstw wieloczynowych o zbiorowo określonych czynnościach wykonawczych. Jego cechą charakterystyczną jest powtarzalność naruszania przez sprawcę dobra chronionego prawem. Znęcanie się oznacza zazwyczaj systematycznie powtarzające się zachowanie złożone z jedno- lub wielorodzajowych pojedynczych czynności naruszających różne dobra. Znęcanie się fizyczne polega na zadawaniu cierpień ciału drugiego człowieka w różny sposób. Może ono przybierać postać bicia, kopania i duszenia, psychiczne zaś na zadawaniu cierpień psychice ofiary przez obrażanie, poniżanie, wyszydzanie lub straszenie. Takich działań oskarżona douszczała się wobec trojga pokrzywdzonych, z których dwoje było osobami w bardzo młodym wieku. Jak trafnie wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 26 stycznia 2022 r. (IV KK 550/21, LEX nr 3391506) na gruncie art. 207 § 1a k.k. za osobę nieporadną należy uznać osobę w bardzo młodym wieku (kilkuletnie lub młodsze dziecko), które z racji swojego niedojrzałego wieku, rozwoju psychicznego i fizycznego nie są w stanie samodzielnie egzystować i wymagają wyjątkowej, szczególnej czułości, troski, szacunku i dbałości ze strony opiekunów prawnych. A. R. (1) wyczerpała zatem ustawowe znamiona, określone w art. 207 § 1 i § 1a kk. Prawidłowo również Sąd Rejonowy ukształtował wymiar kary. Ani co do jej rodzaju, ani też rozmiaru nie razi ona surowością, zaś orzeczone zadośćuczynienia także nie mają charakteru wygórowanych. Za zbędne uznał Sąd jednak nakładanie obowiązku przeproszenia pokrzywdzonych. Takie wymuszone przeprosiny nie tylko nie przyniosą bowiem pokrzywdzonym jakiejkolwiek satysfakcji, ale wobec braku określenia ich treści mogą stać się kanwą dalszych nieporozumień, w szczególności pomiędzy oskarżoną i jej dziećmi.

Wniosek

zmiana zaskarżonego orzeczenia poprzez uniewinnienie oskarżonej od zarzuconego jej czynu.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Podniesione w apelacji zarzuty nie okazały się zasadne a co za tym idzie również zawarty w niej, korelujący z zarzutami wniosek zasadne nie jest.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

0.15.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

0.11.

Przedmiot utrzymania w mocy

0.1Zaskarżony wyrok został utrzymany w mocy w całości w zakresie sprawstwa, winy i kwestii związanych z wymiarem kary.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Wyrok Sądu I instancji jest wolny w tym zakresie od uchybień, opisanych w apelacjach i nie zawiera on również uchybień, o jakich mowa w art. 439 kpk i art. 440 kpk..

0.15.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

0.0.11.

Przedmiot i zakres zmiany

0.0.1Zaskarżony wyrok został zmieniony poprzez wyeliminowanie obowiązku przeproszenia pokrzywdzonych.

Zwięźle o powodach zmiany

Przyczyny zmiany zaskarżonego wyroku podane zostały wyżej.

0.15.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

0.15.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

0.15.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

0.15.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

III

Podstawę rozstrzygnięcia o wydatkach poniesionych w postępowaniu odwoławczym stanowi przepis art. 624 § 1 k.p.k. Oskarżona nie posiada majątku, ani dochodów, umożliwiających jej pokrycie owych należności co za tym idzie uiszczenie przez nią kosztów sądowych byłoby nadmiernie uciążliwe.

7.  PODPIS

0.11.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

obrońca

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

0.11.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

0.11.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

0.11.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana