Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Jeleniej Górze

Formularz UK 2

Sygnatura akt

VI Ka 501/24

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

2

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Jeleniej Górze z dnia 18 kwietnia 2024r. sygn. akt II K 72/23

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

Na podstawie art. 438 pkt 2 k.p.k. obrońca oskarżonej K. L. zarzucił obrazę przepisów postępowania mającą wpływ na treść orzeczenia, tj.:

1. art. 366 § 1 k.p.k. poprzez niewyjaśnienie wszystkich istotnych okoliczności sprawy tj. okoliczności czy oskarżona faktycznie wykonywała w okresie określonym w opisie przypisanego jej czynu pracy na rzecz firmy (...),

2. art. 7 k.p.k. poprzez dowolną, a nie swobodną oraz tendencyjną ocenę zgromadzonego materiału dowodowego polegającą na:

a) odmowie przyznania waloru wiarygodności wyjaśnieniom oskarżonej K.

L. w całości, które to stanowią spójną i logiczna wersję wydarzeń oraz które znajdują potwierdzenie w pozostałym zebranym materiale dowodowym w szczególności w postaci dokumentów oraz wyjaśnień współoskarżonego K. P.,

b) odmowie przyznania waloru wiarygodności wyjaśnieniom oskarżonego K.

P., które to stanowią spójną i logiczną wersję wydarzeń oraz które znajdują potwierdzenie w pozostały zebranym materiale dowodowym w szczególności w postaci dokumentów oraz wyjaśnień współoskarżonej K. L.,

- a co w konsekwencji doprowadziło do błędnych ustaleń faktycznych w zakresie sprawstwa oskarżonej co do przypisanego jej czynu.

Obrońca oskarżonego K. P. zarzucił:

1. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za jego podstawę, mogący istotnie wpływać na jego treść, polegający na całkowicie dowolnym i nie znajdującym oparcia w zgromadzonych dowodach przyjęciu, iż zawarta pomiędzy K. P. i K. L. umowa o pracę poświadczała nieprawdę co do faktu zatrudnienia K. L.,

2. obrazę prawa materialnego poprzez uchybienie treści art. 271 § 1 k.k. polegającą na błędnym przyjęciu, iż sporządzenie poświadczającej nieprawdę umowy o pracę stanowiło poświadczenie nieprawdy w dokumencie wystawionym przez funkcjonariusza publicznego lub inną uprawnioną w

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Apelacja obrońcy K. L. nie zasługiwała na uwzględnienie.

Nie dopuścił się sąd rejonowy obrazy wskazanych przepisów postępowania karnego.

Art. 366§1 k.p.k. jest wyrazem ogólnej dyrektywy - zasady prawdy materialnej ( art. 2§2 k.p.k. ). Zasada ta określa cel procesu, który swój praktyczny wyraz znajduje w konieczności udowodnienia oskarżonemu winy w sposób nie budzący żadnych wątpliwości. Zasada ta daje także wskazania dla prawidłowej wykładni wszystkich przepisów procesowych w tym również w zakresie prawa dowodowego. Dotyczy to m. in. przepisu art. 366§1 k.p.k., który nakłada na sędziego przewodniczącego rozprawie obowiązki zmierzające wprost do tego, by podstawę rozstrzygnięcia sprawy stanowiły nie tylko prawdziwe ale i wyczerpujące ustalenia faktyczne, by zebrane zostały wszystkie możliwe do przeprowadzenia dowody, konieczne do wykazania oskarżonemu winy w sposób nie budzący wątpliwości. Ponadto zgodnie z dyspozycją wymienionego przepisu obowiązkiem sądu jest wyjaśnienie wszystkich istotnych – z punktu widzenia realizacji wspomnianej już wyżej zasady prawdy materialnej – okoliczności sprawy, a następnie dokładne określenie przypisanego oskarżonemu czynu w wydanym wyroku. Analiza postępowania dowodowego prowadzonego przez sąd meriti, zapadłe rozstrzygnięcie, jak i przedstawione w pisemnym uzasadnieniu motywy wskazują, że sąd rejonowy zasadzie tej zadośćuczynił.

Nie naruszył sąd I instancji również art. 7 k.p.k. dokonując oceny wyjaśnień obydwojga oskarżonych. Nie można mówić o obrazie art.7 k.p.k. w zakresie oceny dowodów dokonanej przez sąd orzekający tylko z tego powodu, że skarżący w tym względzie wyraża zdanie całkowicie odmienne. Apelujący poza gołosłownym sformułowaniem zarzutu obrazy art.7 k.p.k. nie był w stanie wykazać, iż Sąd meriti nie respektował w toku wyrokowania ( przy ocenie poszczególnych dowodów ) zasady prawidłowego ( logicznego ) rozumowania. Można skutecznie podnieść zarzut obrazy tego przepisu tylko wtedy, gdy równocześnie wykaże się ( z przywołaniem konkretnej argumentacji ), że sąd orzekający w sprawie postąpił wbrew którejkolwiek z tych przesłanek co uczyniło dokonaną w ten sposób przez niego ocenę dowodów dowolną ( nie zaś swobodną ). Tymczasem autor omawianej apelacji tego nie uczynił, zaś wbrew twierdzeniom skarżącego sąd rejonowy poddając analizie całokształt zebranego w sprawie materiału dowodowego działał w pełnej zgodzie z regułami określonymi w art.7 k.p.k. Rzeczywiście wyjaśnienia K. L. i K. P. odnośnie faktu zatrudniania oskarżonej w prowadzonej przez K. P. firmie korespondują ze sobą. Trafnie jednak Sąd meriti zauważa, że pozostają w całkowitej sprzeczności z nagraniami, autorstwa których oskarżona się nie wypiera. Powody rzekomo celowego wprowadzania jej byłego partnera w błąd wskazane przez oskarżoną są całkowicie nieprzekonywujące. Do tego słusznie sąd rejonowy podnosi, iż zebrane w sprawie dokumenty nie potwierdzają aby faktycznie w dniach 20 stycznia 2022r. i 20 kwietnia 2022r. K. L. zawarła z K. P. prowadzącym firmę (...) umowę o pracę. Słusznie zatem sąd ten odmówił wiarygodności wyjaśnieniom oskarżonych a materiał dowodowy zebrany w sprawie ocenił zgodnie z kryteriami art. 7 k.p.k.

W rezultacie nie dopuścił się sąd rejonowy błędnych ustaleń faktycznych ( co zarzuca w swojej apelacji obrońca oskarżonego K. P. ). Należy podkreślić, że zarzut błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku jest słuszny tylko wówczas, gdy zasadność ocen i wniosków, wyprowadzonych przez sąd orzekający z okoliczności ujawnionych w toku przewodu sądowego, nie odpowiada prawidłowości logicznego rozumowania. Zarzut ten nie może sprowadzać się do samej polemiki z ustaleniami sądu, lecz musi prowadzić do wykazania jakich konkretnie uchybień w zakresie zasad logicznego rozumowania dopuścił się Sąd I instancji w ocenie zebranego materiału dowodowego. Sama możliwość przeciwstawienia ustaleniom Sądu I instancji odmiennego poglądu nie może zaś prowadzić do wniosku o popełnieniu przez ten sąd błędu w ustaleniach faktycznych. (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 lutego 1975r. w sprawie II KR 355/4, OSNPG 1975/9/84). Zarzut błędu w ustaleniach faktycznych nie może również sprowadzać się wyłącznie do odmiennej oceny materiału dowodowego. Jak wyżej zostało to podkreślone powinien polegać na wykazaniu, jakich uchybień w świetle wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego dopuścił się sąd w dokonanej przez siebie ocenie materiału dowodowego. (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 22 stycznia 1975 r., I KR 197/74, OSNKW 1975 r., z. 5, poz. 58).

Trafny natomiast okazał się zarzut obrazy prawa materialnego – art. 271§1 k.k. zawarty w apelacji obrońcy oskarżonego K. P..

Dokument o jakim mowa w art. 271§1 k.k. nie tylko winien mieć cechy wymienione w przepisie kodeksowym zawierającym definicje ustawowe, a nadto musi być dokumentem wystawionym przez funkcjonariusza publicznego lub inną osobę upoważnioną do wystawienia dokumentu, ale także zawierać w swej treści poświadczenie, któremu przysługuje cecha zaufania publicznego, a w związku z tym domniemanie prawdziwości.

W świetle redakcji przepisu art. 271 § 1 k.k. nie może budzić wątpliwości, że pojęcie dokumentu na gruncie tego przepisu zawężane jest przez cechy określające podmiot przestępstwa. Zgodnie ze stanowiskiem ugruntowanym w judykaturze jeszcze na gruncie kodeksu karnego z 1969 roku, pojęcie dokumentu użyte w art. 266 d.k.k. (obecnie art. 271 § 1 k.k.) ma zakres węższy niż ogólne pojęcie dokumentu określone w art. 120 § 13 d.k.k. (obecnie art. 115 § 14 k.k.), dokument taki bowiem nie tylko musi mieć cechy wymienione w przepisie zawierającym definicje ustawowe, lecz także musi być dokumentem wystawionym przez funkcjonariusza publicznego lub inną osobę upoważnioną do wystawienia dokumentu, a ponadto - zawierać w swej treści poświadczenie, któremu przysługuje cecha zaufania publicznego, a w związku z tym domniemanie prawdziwości. Z tego względu za dokument w rozumieniu art. 271 § 1 k.k. nie może zostać uznana umowa cywilno-prawna ani umowa o pracę, która jest sporządzana i zawierana, a nie wystawiana. ( zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 lutego 2017r., sygn. III KK 347/16,LEX nr 2248726 ).

Umowa o pracę, świadectwo pracy, karta referencyjna Powiatowego Urzędu Pracy, druk zgłoszenia pracownika do ubezpieczenia społecznego, stanowią dokumenty w rozumieniu art. 115 § 14 k.k. Jednakże to uprawniałoby do przypisania przestępstwa z art. 271 k.k., gdyby przepis ten penalizował "poświadczenie nieprawdy co do okoliczności mającej znaczenie prawne", nie zawierając jednocześnie podmiotowego ograniczenia adresatów tej normy prawnej do funkcjonariuszy publicznych i innych osób uprawnionych do wystawienia dokumentu. Uprawnienie do wystawiania dokumentu musi mieć bowiem charakter publicznoprawny. ( zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18 marca 2022r., syg. II KK 574/21, LEX nr 3417262 )

Generalizując, należy wskazać, że „strona stosunku cywilnoprawnego nie może być sprawcą przestępstwa z art. 271 § 1 w zakresie sporządzonych przez nią dokumentów odnoszących się do zawarcia, zmiany lub ustania tego stosunku” (wyrok SN z 16.12.2010 r., IV KK 379/10, Biul. PK 2010/11, poz. 10). Takie zachowanie może być co najwyżej formą pomocnictwa lub przygotowania popełnienia innego przestępstwa. ( zob. Tomasz Razowski w Kodeks karny. Część szczególna. Komentarz pod red. Jacka Giezka, Opublikowano: WKP 2021).

W rezultacie stwierdzić należy, że oskarżony swoim zachowaniem polegającym na sporządzeniu dwóch umów ( w dniach 20 stycznia 2022r. oraz 20 kwietnia 2022r. ) poświadczających nieprawdę co do zatrudnienia K. L. w prowadzonej przez siebie firmie nie wyczerpał ustawowych znamion występku z art. 271§1 k.k. Tym samym wskazany zarzut okazał się zasadny.

Wniosek

Zawarty w obu apelacjach obrońców oskarżonych o zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie oskarżonych od popełnienia zarzucanych im czynów.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Wnioski zawarte w wywiedzionych środkach odwoławczych odnoszące się do zamiany zaskarżonego wyroku i uniewinnienia K. L. oraz K. P. od popełnienia czynów z art. 233§1 k.k. są niezasadne, gdyż podniesione w tej mierze zarzuty nie zasługiwały na uwzględnienie o czym wyżej była już mowa.

Na uwzględnienie natomiast zasługiwał wniosek o zmianę zaskarżonego wyroku wobec K. P. i uniewinnienie go od popełnienia zarzucanego mu czynu z art. 271§1 k.k., gdyż w tej części apelacja wywiedziona przez jego obrońcę zasługiwała na uwzględnieni o czym wyżej również była mowa.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

Przedmiot utrzymania w mocy

Sprawstwo i wina oskarżonych oraz wymierzone im kary w zakresie czynu z art. 233§1 k.k.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Powyżej już przedstawiono powody, dla których w zarzuty apelacji odnoszące się do tej części zaskarżonego wyroku okazały się niezasadne. Wymierzone zaś obydwojgu oskarżonym kary za przypisane im czyny z art. 233§1 k.k. nie rażą nadmierną, niewspółmierną surowością.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

Przedmiot i zakres zmiany

Uniewinnienie oskarżonego K. P. od popełnienia czynu z art. 271§1 k.k. w zw. z art. 12§1 k.k.

Zwięźle o powodach zmiany

Powyżej już wskazano powody uwzględnienia apelacji obrońcy oskarżonego w tej części.

W konsekwencji uniewinnienia oskarżonego od popełnienia jednego z dwóch przypisanych mu przestępstw stwierdzić należało, że kara łączna wymierzona w pkt VII części dyspozytywnej straciła moc.

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

6.  Koszty Procesu

P unkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

I

IV

W związku z uniewinnieniem oskarżonego K. P. od popełnienia czynu z art. 271§1 k.k. w zw. z art. 12§1 k.k. stwierdzić należało, ze koszty procesu w tej części ponosi Skarb Państwa ( art. 630 k.p.k. ).

Sąd Okręgowy zwolnił obydwoje oskarżonych od ponoszenia kosztów sądowych za postepowanie odwoławcze obciążając nimi Skarb Państwa. W przypadku oskarżonego decydowały o tym względy słuszności, gdyż częściowo jego apelacja została uwzględniona. Natomiast odnośnie K. L. stwierdzić należy, że obciążanie jej kosztami za postępowanie odwoławcze byłoby niecelowe ze względu na jej trudną sytuację materialna ( art. 624§1 k.p.k. )

7.  PODPIS

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca oskarżonej K. L.

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Sprawstwo i wina oskarżonej

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

2

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca oskarżonego K. P.

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Sprawstwo i wina oskarżonego

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☒ w całości

☐ w części

☐

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana