VI Ka 490/20 - wyrok Sąd Okręgowy w Jeleniej Górze z 2021-01-14
Sygn. akt VI Ka 490/20
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 14 stycznia 2021 r.
Sąd Okręgowy w Jeleniej Górze w VI Wydziale Karnym Odwoławczym w składzie:
Przewodniczący – Sędzia Robert Bednarczyk
Protokolant: Agnieszka Telega
przy udziale prokuratora Prokuratury Rejonowej w L. M. Ś.
po rozpoznaniu w dniu 14 stycznia 2021 r.
sprawy M. M. (1) ur. (...) w L.
s. B., M. z domu P.
oskarżonego z art. 158 § 1 kk, art. 288 § 1 kk
oraz S. W. ur. (...) w L.
s. L., I. z domu W.
oskarżonego z art. 158 § 1 kk, art. 288 § 1 kk i art. 178a § 1 kk
z powodu apelacji wniesionej przez prokuratora
od wyroku Sądu Rejonowego w Lwówku Śląskim
z dnia 26 sierpnia 2020 r. sygn. akt II K 658/18
I. zmienia wobec oskarżonego M. M. (1) zaskarżony wyrok w punkcie I części rozstrzygającej w ten sposób, że wymierzoną karę pozbawienia wolności podwyższa do roku;
II. zmienia wobec oskarżonego S. W. zaskarżony wyrok w punkcie I części rozstrzygającej w ten sposób, że wymierzoną karę pozbawienia wolności podwyższa do roku;
III. stwierdza, że orzeczone w punkcie IV i V części rozstrzygającej zaskarżonego wyroku kary łączne utraciły moc i na podstawie art. 85 § 1 kk i art. 86 § 1 kk wymierza:
- oskarżonemu M. M. (1) karę łączną 1 (jednego) roku i 3 (trzech) miesięcy pozbawienia wolności,
- oskarżonemu S. W. karę łączną 1 (jednego) roku i 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności;
IV. w pozostałym zakresie zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy;
V. zwalnia oskarżonych od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze i nie wymierza im opłat.
UZASADNIENIE |
||||||||||||||||||||
Formularz UK 2 |
Sygnatura akt |
VI Ka 490/20 |
||||||||||||||||||
Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników: |
||||||||||||||||||||
1. CZĘŚĆ WSTĘPNA |
||||||||||||||||||||
1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji |
||||||||||||||||||||
Wyrok Sądu Rejonowego w Lwówku Śląskim z dnia 26 sierpnia 2020r. w sprawie II K 658/18 |
||||||||||||||||||||
1.2. Podmiot wnoszący apelację |
||||||||||||||||||||
☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
||||||||||||||||||||
☐ oskarżyciel posiłkowy |
||||||||||||||||||||
☐ oskarżyciel prywatny |
||||||||||||||||||||
☐ obrońca |
||||||||||||||||||||
☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego |
||||||||||||||||||||
☐ inny |
||||||||||||||||||||
1.3. Granice zaskarżenia |
||||||||||||||||||||
1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia |
||||||||||||||||||||
☐ na korzyść ☒ na niekorzyść |
☐ w całości |
|||||||||||||||||||
☒ w części |
☐ |
co do winy |
||||||||||||||||||
☒ |
co do kary |
|||||||||||||||||||
☐ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
|||||||||||||||||||
1.3.2. Podniesione zarzuty |
||||||||||||||||||||
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji |
||||||||||||||||||||
☐ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
|||||||||||||||||||
☐ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany |
|||||||||||||||||||
☐ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
|||||||||||||||||||
☐ |
art. 438 pkt 3 k.p.k.
– błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, |
|||||||||||||||||||
☒ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
|||||||||||||||||||
☐ |
||||||||||||||||||||
☐ |
brak zarzutów |
|||||||||||||||||||
1.4. Wnioski |
||||||||||||||||||||
☐ |
uchylenie |
☒ |
zmiana |
|||||||||||||||||
2. Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy |
||||||||||||||||||||
2.1. Ustalenie faktów |
||||||||||||||||||||
2.1.1. Fakty uznane za udowodnione |
||||||||||||||||||||
Lp. |
Oskarżony |
Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi |
Dowód |
Numer karty |
||||||||||||||||
2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione |
||||||||||||||||||||
Lp. |
Oskarżony |
Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi |
Dowód |
Numer karty |
||||||||||||||||
2.2. Ocena dowodów |
||||||||||||||||||||
2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów |
||||||||||||||||||||
Lp. faktu z pkt 2.1.1 |
Dowód |
Zwięźle o powodach uznania dowodu |
||||||||||||||||||
2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów |
||||||||||||||||||||
Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2 |
Dowód |
Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu |
||||||||||||||||||
. STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków |
||||||||||||||||||||
Lp. |
Zarzut |
|||||||||||||||||||
Rażąca łagodność orzeczonych wobec oskarżonych kar jednostkowych jak i kar łącznych, podczas gdy uwzględnienie i należyte rozważenie przez Sąd wszystkich okoliczności wpływających na wymiar kary, w tym zwłaszcza dużej ilości popełnionych dotychczas przez oskarżonych przestępstw, ich rodzaju oraz czasu ich popełnienia wskazuje, że kary jednostkowe, jak i kara łączna wymierzone przez Sąd nie spełniają swojej roli prewencyjnej i nie czynią zadość społecznemu poczuciu sprawiedliwości |
☐ zasadny ☒ częściowo zasadny ☐ niezasadny |
|||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny |
||||||||||||||||||||
Autor apelacji słusznie nie kwestionował tego, że Sąd I instancji prawidłowo ustalił wszystkie okoliczności zarówno łagodzące, jak i obciążające, dotyczące obu oskarżonych, bo wynika to z pisemnego uzasadnienia zaskarżonego wyroku. Podzielić jednak należy zawarty w apelacji pogląd, że Sąd ów nie docenił w stopniu należytym znaczenia okoliczności, wpływających na powinność zaostrzenia kary a przede wszystkim uprzedniej wielokrotnej karalności obu oskarżonych, dużego natężenia ich złej woli w odniesieniu do popełnionych na szkodę D. i M. W. oraz stopnia społecznej szkodliwości popełnionego przez oskarżonych przestępstwa z art. 158 § 1 kk. Jednocześnie Sąd Rejonowy przydał zbyt wielkie znaczenie okolicznościom łagodzącym. W tym zakresie wskazać należy, że brak spowodowania u pokrzywdzonych ,,dotkliwych” obrażeń ciała mieści się w ramach ustawowych znamion występku pobicia. Wszak skutkiem czynu, opisanego w art. 158 § 1 kk jest wyłącznie narażenie człowieka na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia albo nastąpienie skutku określonego w art. 156 § 1 lub w art. 157 § 1, nie zaś spowodowanie jakiegokolwiek uszczerbku na zdrowiu. Gdyby uszczerbek taki nastąpił, konieczne byłoby zastosowanie instytucji kumulatywnego zbiegu przepisów, to jest art. 158 § 1 kk z art. 156 § 1 lub w art. 157 § 1 albo § 2 kk. Nie sposób przy tym tracić z pola widzenia tego, że zdrowie jest w hierarchii dóbr prawem chronionych wartością najważniejszą, poza rzecz jasna życiem człowieka. Te okoliczności sprawiają, że orzeczone w punkcie I części rozstrzygającej zaskarżonego wyroku kary jawią się jako rażąco łagodne w odniesieniu do każdego z oskarżonych. Przyznanie się zarówno M. M. (1), jak i S. W. istotnie jest okolicznością łagodzącą, bo wskazuje na swego rodzaju pozytywną refleksję obu sprawców. Jej wymowę zmniejsza jednak uprzednia karalność obu oskarżonych, jaka przemawia za uznaniem ich za przestępców niepoprawnych, o znacznie zaawansowanym poziomie demoralizacji. To z kolei obliguje do ukształtowania ich prawnokarnej odpowiedzialności na takim poziomie, jaki da rękojmię skutecznego wdrożenia ich do przestrzegania porządku prawnego w przyszłości a zarazem uwzględni potrzeby w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa. W ocenie Sądu spełniającą te wymogi karą jest mieszcząca się w dolnych granicach ustawowego zagrożenia kara roku pozbawienia wolności za popełnione przez obu oskarżonych przestępstwo z art. 158 § 1 kk. Ich współdziałanie przestępne w połączeniu z natężeniem agresji każdego ze sprawców powoduje, że kary w tym samym wymiarze nie pozostają w sprzeczności z zasadą indywidualizacji wymiaru kary. Sąd nie podzielił natomiast zapatrywań autora apelacji co do wymiaru kary za pozostałe przypisane M. M. (1), jak i S. W. przestępstwa. Jak zostało bowiem wskazane, stopień społecznej szkodliwości tych czynów jest znacząco niższy, zaś dostrzeżone przez Sąd Rejonowy okoliczności tak łagodzące, jak też obciążające znalazły pełne odzwierciedlenie w wymiarze kar za nie orzeczonych. Trafnie jednak powołał się oskarżyciel publiczny na rażąco łagodny wymiar kar łącznych pozbawienia wolności. Do ich podwyższenia obliguje podniesienie wymiaru kar za jedno z przypisanych oskarżonym przestępstw, lecz także i treść art. 85a kk, obowiązująca w dacie popełnienia wszystkich opisanych w wyroku czynów. Zgodnie z tym przepisem orzekając karę łączną, sąd bierze pod uwagę przede wszystkim cele zapobiegawcze i wychowawcze, które kara ma osiągnąć w stosunku do skazanego, a także potrzeby w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa. Są to zatem elementy zbliżone do wskazań, zawartych w art. 53 kk, zaś zbieżność czasowa poszczególnych czynów ma w tej materii znaczenie niepomiernie mniejsze. Każda zatem kara łączna powinna spełniać podstawowe cele, o jakich mowa w art. 53 kk i art. 54 kk, zaś w realiach przedmiotowej sprawy orzeczone przez Sąd I instancji obie kary łączne nie czynią zadość tym wymogom, na co trafnie powołał się autor apelacji. Obliguje to do podwyższenia co do każdego z oskarżonych wymierzonych im w I instancji kar łącznych pozbawienia wolności z uwzględnieniem faktu popełnienia przez S. W. większej liczby przestępstw i bardziej, w odniesieniu do współoskarżonego, zaawansowanego procesu jego demoralizacji, wynikającego z popełnienia w przeszłości większej liczby przestępstw. Jednocześnie wskazać należy, że zgodnie z treścią art. 434§1 kpk sąd odwoławczy może orzec na niekorzyść oskarżonego jedynie wtedy, gdy wniesiono na jego niekorzyść środek odwoławczy, w granicach zaskarżenia (chyba że ustawa nakazuje wydanie orzeczenia niezależnie od granic zaskarżenia, lecz w realiach sprawy okoliczność ta nie ma miejsca) oraz w razie stwierdzenia uchybień podniesionych w środku odwoławczym, pochodzącym od oskarżyciela publicznego ( a żaden inny podmiot apelacji nie złożył). Zważywszy, że w przedmiotowej sprawie ustawa nakazuje wydanie orzeczenia niezależnie od podniesionych zarzutów, Sąd odwoławczy nie był władny do dokonania innej, niż co do orzeczonych kar pozbawienia wolności zmian w zaskarżonym orzeczeniu. |
||||||||||||||||||||
Wniosek |
||||||||||||||||||||
1.Zmiana zaskarżonego wyroku poprzez orzeczenie wobec oskarżonego M. M. (1) kary pozbawienia wolności w wymiarze - 1 roku za czyn I - 8 miesięcy za czyn II - kary łącznej 1 roku i 6 miesięcy 2. Zmiana zaskarżonego wyroku poprzez orzeczenie wobec oskarżonego S. W. kary pozbawienia wolności w wymiarze - 1 roku za czyn I - 8 miesięcy za czyn II - 6 miesięcy za czyn III - kary łącznej 1 roku i 10 miesięcy |
☐ zasadny ☒ częściowo zasadny ☐ niezasadny ☐ zasadny ☒ częściowo zasadny ☐ niezasadny |
|||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny. |
||||||||||||||||||||
Jak zostało wyżej wskazane kary, wymierzone M. M. (1), jak i S. W. za występek z art. 158 § 1 kk są łagodne w stopniu rażącym, co spowodowało potrzebę ich odpowiedniego podwyższenia. To samo spostrzeżenie odnieść należy i do wymiaru kar łącznych pozbawienia wolności, orzeczonych wobec każdego z oskarżonych. Jednocześnie Sąd uznał, że proponowane w apelacji oskarżyciela publicznego zmiany wysokości kar pozbawienia wolności przekraczałyby zarówno stopień winy każdego z oskarżonych, jak też stopień społecznej szkodliwości popełnionych przez nich czynów. Jednocześnie zarówno cele zapobiegawcze i wychowawcze, jak i potrzeby w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa nie uzasadniają powinności orzeczenia kar tak surowych, jak domagał się tego apelujący. |
||||||||||||||||||||
4. OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU |
||||||||||||||||||||
1. |
||||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności |
||||||||||||||||||||
5. ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO |
||||||||||||||||||||
5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji |
||||||||||||||||||||
1. |
Przedmiot utrzymania w mocy |
|||||||||||||||||||
Sąd utrzymał w mocy zaskarżony wyrok w części, dotyczącej sprawstwa obu oskarżonych co do przypisanych im w tym wyroku czynów, ich kwalifikacji prawnej, wymiaru kar orzeczonych w punktach II i III wyroku Sądu I instancji oraz pozostałych rozstrzygnięć, zawartych w punktach VI, VII, VIII, IX i X tegoż wyroku. |
||||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach utrzymania w mocy |
||||||||||||||||||||
Granice apelacji i zakres zaskarżenia eliminowały możliwość dokonania w powyższym zakresie jakichkolwiek zmian na niekorzyść oskarżonych, o czym była już mowa wyżej. Sąd nie stwierdził przy tym okoliczności, o jakich mowa w art. 439 kpk i art. 440 kpk, jak i innych elementów, obligujących do zmiany zaskarżonego wyroku w powyższym zakresie na korzyść któregokolwiek z oskarżonych. |
||||||||||||||||||||
5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji |
||||||||||||||||||||
1. |
Przedmiot i zakres zmiany |
|||||||||||||||||||
Sąd Odwoławczy zmienił wobec oskarżonego M. M. (1) zaskarżony wyrok w punkcie I części rozstrzygającej w ten sposób, że wymierzoną karę pozbawienia wolności podwyższył do roku; zmienił ten wyrok także wobec oskarżonego S. W., podwyższając karę pozbawienia wolności do roku. Sąd stwierdził jednocześnie, że orzeczone w punkcie IV i V części rozstrzygającej zaskarżonego wyroku kary łączne utraciły moc i na podstawie art. 85 § 1 kk i art. 86 § 1 kk wymierzył oskarżonemu M. M. (1) karę łączną 1 roku i 3 miesięcy pozbawienia wolności, zaś oskarżonemu S. W. karę łączną 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności. |
||||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach zmiany |
||||||||||||||||||||
Przyczyny zmiany wyroku Sądu I instancji zostały opisane w sekcji 3 formularza. |
||||||||||||||||||||
5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji |
||||||||||||||||||||
5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia |
||||||||||||||||||||
1.1. |
||||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uchylenia |
||||||||||||||||||||
2.1. |
Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości |
|||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uchylenia |
||||||||||||||||||||
3.1. |
Konieczność umorzenia postępowania |
|||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia |
||||||||||||||||||||
4.1. |
||||||||||||||||||||
Zwięźle o powodach uchylenia |
||||||||||||||||||||
5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania |
||||||||||||||||||||
5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku |
||||||||||||||||||||
Punkt rozstrzygnięcia z wyroku |
Przytoczyć okoliczności |
|||||||||||||||||||
6. Koszty Procesu |
||||||||||||||||||||
Punkt rozstrzygnięcia z wyroku |
Przytoczyć okoliczności |
|||||||||||||||||||
V |
Podstawę rozstrzygnięcia o wydatkach poniesionych w postępowaniu odwoławczym stanowi przepis art. 624 § 1 k.p.k. Oskarżeni nie posiadają majątku, ani dochodów, orzeczone zostały wobec nich kary pozbawienia wolności a co za tym idzie uiszczenie przez oskarżonych kosztów sądowych byłoby nadmiernie uciążliwe. Z tego powodu Sąd odstąpił od obciążania ich tymi należnościami. |
|||||||||||||||||||
7. PODPIS |
||||||||||||||||||||
1.3. Granice zaskarżenia |
||||||
Kolejny numer załącznika |
||||||
Podmiot wnoszący apelację |
Oskarżyciel publiczny |
|||||
Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja |
Wymiar kary |
|||||
1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia |
||||||
☐ na korzyść ☒ na niekorzyść |
☐ w całości |
|||||
☒ w części |
☐ |
co do winy |
||||
☒ |
co do kary |
|||||
☐ |
co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia |
|||||
1.3.2. Podniesione zarzuty |
||||||
Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji |
||||||
☐ |
art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu |
|||||
☐ |
art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany |
|||||
☐ |
art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia |
|||||
☐ |
art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, |
|||||
☒ |
art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka |
|||||
☐ |
||||||
☐ |
brak zarzutów |
|||||
1.4. Wnioski |
||||||
☐ |
uchylenie |
☒ |
zmiana |
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Jeleniej Górze
Osoba, która wytworzyła informację: Sędzia Robert Bednarczyk
Data wytworzenia informacji: