Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Jeleniej Górze

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 11 października 2013 r.

Sąd Okręgowy w Jeleniej Górze w VI Wydziale Karnym Odwoławczym w składzie:

Przewodniczący – Sędzia SO Waldemar Masłowski

Protokolant Anna Potaczek

po rozpoznaniu w dniu 11 października 2013 r.

sprawy V. Z.

obwinionej z art. 96 § 3 kw

z powodu apelacji, wniesionej przez obwinioną

od wyroku Sądu Rejonowego w Jeleniej Górze

z dnia 2 lipca 2013 r. sygn. akt II W 805/13

zmienia zaskarżony wyrok wobec V. Z. w ten sposób, że uniewinnia ją od popełnienia zarzucanego jej czynu, a kosztami postępowania obciąża Skarb Państwa.

Sygn. akt VIKa 480/13

UZASADNIENIE

V. Z. obwiniona była o to, że w okresie od 21 września 2012 r. do 23 marca 2013 r. nie udzieliła informacji Straży Miejskiej w K. komu jako właściciel pojazdu marki R. o nr rej. (...) w dniu 08 września 2012 r. o godz. 17.19 powierzyła pojazd do kierowania, tj. o wykroczenie z art. 96 § 3 kw.

Sąd Rejonowy w Jeleniej Górze wyrokiem z dnia 2 lipca 2013 r. w sprawie o sygn. IIW 805/13:

I.  uznał obwinioną V. Z. za winną popełnienia czynu opisanego w części wstępnej wyroku, tj. wykroczenia z art. 96 § 3 kw i za to na podstawie art. 96 § 3 kw wymierzył jej karę grzywny w wysokości 300 złotych,

II.  na podstawie art. 118 § 1 kpow w zw. z § 1 pkt 1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 10.10.2001 r. w sprawie wysokości zryczałtowanych wydatków postępowania oraz wysokości opłaty za wniesienie wniosku o wznowienie postępowania w sprawach o wykroczenia zasądził od obwinionej na rzecz Skarbu Państwa kwotę 100 zł tytułem zryczałtowanych wydatków postępowania oraz na podstawie art. 3 ust. 2 w zw. z art. 21 pkt 1 ustawy z dnia 23.06.1973 r. o opłatach w sprawach karnych wymierzył jej opłatę w wysokości 30 zł.

Powyższy wyrok apelacją zaskarżyła obwiniona. Zarzuciła, iż Straż Miejska nie ma prawa złożyć wniosku o ukaranie i wniosła o umorzenie postępowania z powodu braku skargi uprawnionego oskarżyciela.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Uprawnienia straży gminnych (miejskich) w zakresie czuwania nad porządkiem i kontroli ruchu drogowego określone zostały w art. 129b ustawy – Prawo o ruchu drogowym. W przedmiotowej sprawie wskazać trzeba, iż ustawą z dnia 29 października 2010 r. o zmianie ustawy - Prawo o ruchu drogowym oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z dnia 30 listopada 2010 r.), w art. 129b ust 3 dodano pkt 7 (wszedł on w życie 31 grudnia 2010 roku), w którym wskazano, iż ramach wykonywania kontroli ruchu drogowego strażnicy gminni (miejscy) są uprawnienia do żądania od właściciela lub posiadacza pojazdu wskazania, komu powierzył pojazd do kierowania lub używania w oznaczonym czasie. Na mocy tej samej ustawy z dnia 29 października 2010 roku w Kodeksie wykroczeń dodano art. 96 § 3 k.w., który przewiduje karę dla osoby, która wbrew obowiązkowi nie wskaże na żądanie uprawnionego organu, komu powierzyła pojazd do kierowania lub używania w oznaczonym czasie. Idąc dalej, w rozporządzeniu Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 17 listopada 2003 r. w sprawie wykroczeń, za które strażnicy straży gminnych (miejskich) są uprawnieni do nakładania grzywien w drodze mandatu karnego (Dz. U. Nr 208, poz. 2026, z późn. zm.) na skutek rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 16 lutego 2011 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie wykroczeń, za które strażnicy straży gminnych (miejskich) są uprawnieni do nakładania grzywien w drodze mandatu karnego (Dz. U. z dnia 18 lutego 2011 r.) w jego art. 2 ust. 1 wskazano, iż strażnicy są uprawnieni do nakładania grzywien w drodze mandatu karnego między innymi za wykroczenie określone w art. 96 § 3 k.w. Wreszcie, art. 99 kpow stanowi, iż „w razie odmowy przyjęcia mandatu karnego lub nieuiszczenia w wyznaczonym terminie grzywny nałożonej mandatem zaocznym, organ, którego funkcjonariusz nałożył grzywnę, występuje do sądu z wnioskiem o ukaranie. We wniosku tym należy zaznaczyć, że obwiniony odmówił przyjęcia mandatu albo nie uiścił grzywny nałożonej mandatem zaocznym, a w miarę możności podać także przyczyny odmowy”.

W świetle powyższych regulacji prawnych (dokonanych zmian) wydaje się nie budzić żadnych wątpliwości, iż celem ustawodawcy było umożliwienie straży gminnej (miejskiej) nabycia uprawnień do złożenia wniosku o ukaranie za czyn z art. 96 § 3 k.w. (w zw. z art. 78 ust. 4 ustawy Prawo o ruchu drogowym: „ Właściciel lub posiadacz pojazdu jest obowiązany wskazać na żądanie uprawnionego organu, komu powierzył pojazd do kierowania lub używania w oznaczonym czasie, chyba że pojazd został użyty wbrew jego woli i wiedzy przez nieznaną osobę, czemu nie mógł zapobiec”). Warto przy tym zwrócić uwagę na treść orzeczenia Sądu Najwyższego z dnia 18 października 2011 roku, IV KK 237/11, który wskazał, iż „ Straż gminna (miejska) do 31 grudnia 2010 r. nie posiadała uprawnienia do złożenia wniosku o ukaranie za wykroczenie z art. 97 k.w. w zw. z art. 78 ust. 4 p.r.d. wobec właściciela lub posiadacza pojazdu, który nie wykonał obowiązku wskazania, komu powierzył pojazd do kierowania lub używania w oznaczonym czasie” czy wyrok Sądu Najwyższego z dnia 17 maja 2011 roku, III K 118/11: „ Obowiązujący w 2008 r. stan prawny, nie dawał straży miejskiej/gminnej, legitymacji do wystąpienia z wnioskiem o ukaranie przeciwko właścicielowi lub posiadaczowi pojazdu o wykroczenie polegające na niewskazaniu osoby, której powierzył pojazd do kierowania lub używania”, która to treść judykatów daje asumpt do zajęcia stanowiska, iż po wejściu życie wskazanych wyżej zmian, a więc od 31 grudnia 2010 roku, straż gminna (miejska) takowe uprawnienia nabyła. Jednocześnie przywołać należy akceptowany przez Sąd Okręgowy pogląd doktryny – „ W wyniku nowelizacji p.r.d. ustawą [...] z dnia 29 października 2010 r. o zmianie ustawy - prawo o ruchu drogowym oraz niektórych innych ustaw [(Dz. U. Nr 225, poz. 1466)] strażnicy gminni (miejscy) w ramach wykonywania kontroli ruchu drogowego są upoważnieni do żądania od właściciela lub posiadacza pojazdu wskazania komu powierzył pojazd do kierowania lub używania w oznaczonym czasie (art. 129b ust. 7 p.r.d.). Obecnie straż gminna ma uprawnienia oskarżyciela publicznego w sprawach o wykroczenie z art. 96 § 3 k.w., przewidującego odpowiedzialność za niewskazanie, wbrew obowiązkowi, na żądanie uprawnionego organu, komu został powierzy pojazd do kierowania lub używania w oznaczonym czasie” (vide: Stefański Ryszard A., przegląd orzeczn., WPP.2011.2.59,Przegląd uchwał Izby Karnej Wojskowej oraz Izby Wojskowej Sądu Najwyższego w zakresie prawa karnego procesowego za 2010 r. Teza nr 7 149911/7).

W świetle powyższego, stanowisko prezentowane przez autora apelacji nie mogło zasługiwać na uwzględnienie.

Oczywistym jest, iż art. 17 § 3 kpow stanowi, że straży gminnej (miejskiej) przysługują uprawnienia oskarżyciela publicznego, „ gdy w zakresie swego działania w tym w trakcie prowadzonych czynności wyjaśniających ujawniły wykroczenia i wystąpiły z wnioskiem o ukaranie”. W zakresie uprawnień dotyczących kontroli ruchu drogowego – o czym wspomniano na wstępie – odwołać się należy do art. 129b ustawy Prawo o ruchu drogowym, który to przepis wskazuje na zakres podmiotowy i przedmiotowy działań straży gminnej (miejskiej). O ile zatem można się zgodzić, iż art. 129b ust. 2 pkt 1 i 2 ustawy odnosi się jedynie do kierującego pojazdem i uczestnika ruchu drogowego, o tyle – czego nie dostrzega skarżący – ów zakres podmiotowo-przedmiotowy został rozszerzony (uzupełniony) poprzez dodanie art. 129b ust. 3 pkt 7 ustawy – stąd niezasadne jest podnoszenie zarzutu, że uprawnienia straży nie istnieją wobec właściciela czy posiadacza pojazdu.

Nie mniej Sąd Okręgowy związany kierunkiem apelacji stwierdza, że obwinionej nie można przypisać winy w zakresie zarzucanego jej czynu z art. 96 § 3 kw. Prawdą jest, że nie wskazała ona Straży Miejskiej osoby, która w dniu 08.09.2012 roku korzystała z jej samochodu ale jak wynika z treści jej wyjaśnień oraz pism kierowanych do Straży Miejskiej i Sądu nie była ona wstanie wskazać osoby prowadzącej pojazd gdyż korzystają z samochodu tego członkowie jej rodziny a także kolega syna. Wskazując ten krąg osób korzystających z samochodu de facto wypełniła obowiązek wynikający z art. 78 ust. 4 ustawy Prawo o ruchu drogowym choć po terminie wskazanym przez oskarżyciela. Wskazać przy tym należy, że nie było obowiązkiem obwinionej jako współwłaścicielki pojazdu denuncjować członka rodziny, który ewentualnie prowadził samochód w dniu 08.09.2012 roku. Straż Miejska poza wysłaniem dwóch pism (wezwania i ponaglenia) nie podjęła żadnych działań umożliwiających identyfikację sprawcy wykroczenia drogowego. Skoro na zdjęciu wykonanym przez fotoradar nie widać kierowcy co uniemożliwiło właścicielowi jego identyfikację a krąg osób korzystających z pojazdu na co dzień składa się z członków rodziny, w tym drugiego współwłaściciela to nie można obciążać obwinionej obowiązkiem prowadzenia „dochodzenia” kto prowadził pojazd i ewentualnego denuncjowania członka rodziny.

Z tych przyczyn Sąd Okręgowy doszedł do przekonania, iż nie można przypisać V. Z. winy w zakresie zarzucanego jej czynu i zaskarżony wyrok na podstawie art. 437 § 2 kpk w zw. z art. 109 kpw zmienił uniewinniając obwinioną od popełnienia zarzucanego jej czynu.

AP