Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Jeleniej Górze

Formularz UK 2

Sygnatura akt

VI Ka 462/24

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

2

CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Bolesławcu z dnia 16 kwietnia 2024 r., sygn. akt II K 628/23

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☒ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca oskarżonego

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☒ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☒

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana

1  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

-----------------

-----------------------------------------

--------------------------

----------

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

-----------------

-----------------------------------------

--------------------------

----------

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

------------------------------

--------------------------------------------------------------

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

--------------

------------------------------

--------------------------------------------------------------

  3. STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

Z apelacji pełnomocnika oskarżycielki posiłkowej:

1. Na podstawie art. 438 § 3 k.p.k. dopuszczenie się błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku poprzez nieuzasadnione przyjęcie, że oskarżony zasługuje na skorzystanie z dobrodziejstwa przewidzianego w art. 69 § 1 k.k. i art. 70 § 2 k.k. i zawieszenie wykonania kary na okres 3 lat.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

2. Na podstawie art. 438 § 4 k.p.k. rażąca niewspółmierność (łagodność) orzeczonej wobec oskarżonego kary, polegająca na wymierzeniu mu za czyn z pkt I kary 10 miesięcy pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres 3 lat, mimo bardzo wysokiego stopnia winy oraz społecznej szkodliwości przypisanego przestępstwa na szkodę pokrzywdzonych M. D., L. K. oraz T. U., wyrażającego się w szczególności rodzajem i charakterem naruszonych dóbr, a także okolicznościami popełnienia czynu na szkodę konkubiny, małoletniego dziecka konkubiny oraz własnego syna, podczas gdy jedynie kara bezwzględnego pozbawienia wolności będzie jawiła się jako sprawiedliwa reakcja, co w konsekwencji prowadzi do wniosku, że orzeczone kary nie spełnią swego celu zarówno w zakresie prewencji indywidualnej, jak i generalnej.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Z apelacji obrońcy oskarżonego:

I. Na podstawie art. 427 § 1 i 2 k.p.k. oraz art. 438 pkt 2 k.p.k. obrońca oskarżonego zarzucił obrazę przepisów postępowania mającą wpływ na treść wyroku, a mianowicie:

1) art. 7 k.p.k. w zw. z art. 391 § 2 k.p.k. w zw. z art. 410 k.p.k. poprzez naruszenie zasady swobodnej oceny dowodu z zeznań M. D., które to zeznania różnią się diametralnie na poszczególnych etapach postępowania i w tym kontekście powinny być przez sąd orzekający w sprawie ocenione ze szczególną ostrożnością;

2) art. 7 k.p.k. w zw. z art. 410 k.p.k. poprzez dowolną, sprzeczną z zasadami doświadczenia życiowego i posiadanej wiedzy oraz wbrew zasadom logiki ocenę dowodu z zeznań M. D., zgodnie z którą zeznania M. D. znajdowały potwierdzenie w pozostałym zgromadzonym materiale dowodowym, a także uzupełniały się wzajemnie nie tylko z zeznaniami małoletniej L. K., ale także korelowały z zeznaniami świadków w osobach K. J., S. N., J. S., M. J., J. D., a także zgromadzonym w sprawie nieosobowym materiale dowodowym, podczas gdy wydarzenia przedstawione w zeznaniach M. D. nie znajdowały potwierdzenia w wymienionym wyżej materiale dowodowym, a wręcz były z nim w wielu miejscach sprzeczne (poza zeznaniami L. K., która znajdowała się pod wpływem matki);

3) art. 7 k.p.k. w zw. z art. 410 k.p.k. poprzez dowolną, sprzeczną z zasadami doświadczenia życiowego i posiadanej wiedzy oraz wbrew zasadom logiki ocenę dowodu z zeznań L. K., zgodnie z którą zeznania L. K. znajdowały potwierdzenie w pozostałym zgromadzonym materiale dowodowym, a także korelowały z zeznaniami M. D., podczas gdy wydarzenia przedstawione w zeznaniach L. K. nie znajdowały potwierdzenia w pozostałym zgromadzonym w sprawie materiale dowodowym, a wręcz były w nim w wielu miejscach sprzeczna (poza zeznaniami M. D.);

4) art. 7 k.p.k. w zw. z art. 410 k.p.k. polegające na pominięciu przy dokonywaniu ustaleń stanu fatycznego:

- faktu, że małoletnia L. K. jest zaangażowana w konflikt pomiędzy matką a jej partnerem, w związku z czym biegła psycholog nie była w stanie jednoznaczne potwierdzić lub wykluczyć wiarygodności jej zeznań, a zwłaszcza ich motywacji, wynikającego z dowodu: opinii sądowo-psychologicznej małoletniej L. K.;

- faktu, że dziecko ma problemy z agresją, a także że M. D. mówiła, że L. nie mówi prawdy i manipuluje,

które to dowody sąd uznał w całości za wiarygodne, a zatem powinny one stanowić podstawę ustaleń stanu faktycznego; tymczasem Sąd uznał za wiarygodne zeznania L. K. w znacznym zakresie, pomimo tego, że w/w dowody całkowicie podważały wiarygodność tych zeznań;

5) naruszenie art. 7 k.p.k. poprzez dokonanie dowolnej, a nie swobodnej oceny dowodów: karta odmowy przyjęcia do szpitala L. K., protokół oględzin L. K., zdjęcia ciała L. K. wykonane przez M. D., opinia sądowo-lekarska L. K., dokumentacja medyczna L. K. – karta informacyjna z oddziału pediatrycznego w okresie od 20 do 21.02.2020 w zw. z opinią z dnia 20.02.2023 r. ze Szkoły Podstawowej nr (...) w B. dot. L. K. oraz zeznania M. D. i bezpodstawne uznanie Sądu, że nie budzi wątpliwości fakt, że to oskarżony jest sprawcą powstania u L. K. obrażeń ciała w postaci nieregularnego zasinienia na przedniośrodkowej powierzchni ramienia prawego o średnicy ok. 2 cm oraz zasinienia pośladka prawego o średnicy ok. 5 cm, podczas gdy zgodnie z w/w dowodami L. K. miała duże problemy ze swoim zachowaniem w szkole i brała udział w bójkach z innymi dziećmi, a zatem obrażenia te mogły powstać na skutek tych bójek;

6) naruszenie art. 5 § 2 k.p.k. poprzez jego niezastosowanie i rozstrzygnięcie na niekorzyść oskarżonego niedających się usunąć wątpliwości, a także art. 7 k.p.k. poprzez dokonanie dowolnej, a nie swobodnej oceny zeznań świadka M. D. oraz zeznań małoletniej L. K. w sytuacji, w której Sąd dał wiary tym zeznaniom w zakresie, w którym wskazywały na stosowanie przemocy fizycznej przez oskarżonego wobec małoletniego T. U. z uwagi m. in. na niespójność tych zeznań oraz uwarunkowania i problemy natury psychicznej tych świadków, które to właściwości skutkowały uznaniem sądu de facto o złożeniu przez nich fałszywych zeznań w tym zakresie, a jednocześnie oparcie się przez Sąd na tych zeznaniach i bezpodstawnym uznaniu ich za wiarygodne w pozostałym zakresie, pomimo istnienia dokładnie tych samych wątpliwości co do ich wiarygodności, a brak było innych stanowczych dowodów świadczących o winie oskarżonego;

7) naruszenie art. 4 k.p.k., art. 5 § 2 k.p.k. oraz art. 7 k.p.k., art. 92 k.p.k., art. 410 k.p.k. poprzez uwzględnienie tylko okoliczności niekorzystnych dla oskarżonego, a pominięciem tych, z których wynikało, że oskarżony nie dopuścił się względem swojej byłej konkubiny M. D. oraz jej córki L. K. przestępstwa znęcania się nad nimi (zeznania świadka B. B. (1), A. S., K. J., M. H., B. B. (2), wyjaśnienia A. U., S. N., J. S., M. P., B. S., M. J., J. D., A. K., M. Z., M. P. (1),M. P. (1), E. C., E. W., D. Z., opinia sądowo-psychologiczna dot. małoletniej L. K., płyta CD z nagraniem rozmowy przez M. D.);

W przypadku nieuwzględnienia w/w zarzutów:

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

II. Na zasadzie art. 438 pkt 1 k.p.k. obraza przepisów prawa materialnego:

a) art. 207 § 1 k.k. przez niezasadne uznanie, że wszczynanie awantur pod wpływem alkoholu, kierowanie pod adresem M. D. obraźliwych słów, szarpanie, zakłócanie spoczynku nocnego noszą cechy umyślnego znęcania się, a zatem wyczerpują znamiona ustawowe przestępstwa z art. 207 § 1 k.k. w sytuacji, w której zachowania te nie stanowiły aktów agresji skierowanej przeciwko pokrzywdzonej i nie miały w zamiarze służyć zadawaniu dotkliwych cierpień pokrzywdzonej lecz były przejawami stylu życia rodziny, w skład której wchodził oskarżony oraz pokrzywdzona, jako osoba mająca znaczne problemy emocjonalne;

b) art. 207 § 1 k.k. poprzez przyjęcie, że ustalony stan faktyczny przez Sąd I instancji pozwalał uznać, iż oskarżony swoim zachowaniem zrealizował przestępstwa znęcania się nad M. D. w sytuacji, w której ustalone przez Sąd zachowania A. U. nie powodowały u ofiary poważnego cierpienia moralnego, nie stanowiły także wykorzystywania przewagi sprawcy nad pokrzywdzonym, nie były jakościowo inne, aniżeli w przypadku zwyczajnego znieważenia lub naruszenia nietykalności cielesnej, ewentualne awantury miały charakter wzajemny, a także to M. D. stosowała przemoc zarówno wobec A. U., jak i względem matki oskarżonego, a co za tym idzie Sąd mógł jedynie ewentualnie powziąć pogląd o wzajemnym znęcaniu się oskarżonego i pokrzywdzonej;

c) art. 207 § 1 k.k. poprzez przyjęcie, że ustalony stan faktyczny przez Sąd I instancji pozwalał uznać, iż oskarżony swoim zachowaniem zrealizował znamiona przestępstwa znęcania się nad L. K. w sytuacji, w której ustalone przez Sąd zachowania A. U. nie powodowały u ofiary poważnego cierpienia moralnego, nie były jakościowo inne, aniżeli w przypadku znieważenia lub naruszenia nietykalności cielesnej, nie towarzyszyła im dotkliwość ponad miarę normalnie przypisana znieważaniu, poniżaniu, straszeniu czy naruszaniu nietykalności cielesnej, a także oskarżony nie działał w zamiarze bezpośrednim bądź ewentualnym znęcania się, a jedynie chciał zdyscyplinować L. K. wymierzając jej kary za naganne zachowanie (m. in. pobicia innych dzieci w szkole), co stanowiło wyraz troski o jej wychowanie z jego strony. Dodatkowo ewentualne naruszenie nietykalności cielesnej L. K. z dnia 27 stycznia można traktować jako mające jedynie charakter jednorazowy i incydentalny.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

III. Obraza przepisów postępowania:

1) art. 6 k.p.k. oraz art. 170 § 1 k.p.k. poprzez oddalenie wniosków dowodowych obrony:

a) przesłuchania świadka P. W., psychologa w (...) w B., na adres (...), (...)-(...) B.;

b) przesłuchania świadka M. U., psychologa w (...) w B., na adres (...), (...)-(...) B.;

c) przesłuchania świadka I. S. psychologa w (...) w B., na adres (...), (...)-(...) B.,

których oddalenie nie znajdowało swojej podstawy w art. 170 § 1 k.p.k., gdyż powołanie ww. świadków nie było dowodem niedopuszczalnym, zwłaszcza że zachodzi potrzeba wyjaśnienia, które ze stanowisk psychologów powołanych w sprawie jest prawidłowe i właściwe, a ma istotny wpływ na sprawę co do jej końcowej oceny. Sąd I instancji nie miał podstaw do oddalenia dowodu, przez co naruszył prawo oskarżonego do obrony w postępowaniu karnym, wystąpił prymat szybkości procesu nad kompleksowym wyjaśnieniem sprawy;

b) art. 6 k.p.k. oraz art. 170 § 1 k.p.k. poprzez oddalenie wniosków dowodowych o przeprowadzenie dowodu z uzupełniającej opinii biegłych psychologów, a także szeregu innych świadków wnioskowanych przez obronę bez żadnego ku temu uzasadnienia, z podaniem jedynie podstawy prawnej nieuwzględnienia wniosku – art. 170 § 1 k.p.k., podczas gdy wniosek taki jest niezasadny i przedwczesny, w szczególności stanowi dokonanie oceny materii zastrzeżonej dla wiedzy specjalnej przez Sąd Okręgowy, bez posiadania żadnych ku temu danych i co istotne uniemożliwienie ich uzyskania, przez bezpodstawne oddalenie ww. wniosków, co skutkowało naruszeniem podstawowego prawa oskarżonego do obrony w postępowaniu karnym;

c) obrazę art. 4 k.p.k., art. 7 k.p.k., art. 92 k.p.k. i art. 410 k.p.k. mającą wpływ na treść orzeczenia, polegającą na dowolnej, jednostronnej ocenie materiału dowodowego, z uwzględnieniem jedynie okoliczności przemawiających jedynie na niekorzyść oskarżonego, dokonanie oceny dowodów z pominięciem zasad prawidłowego rozumowania i doświadczenia życiowego poprzez nienależyte uznanie opinii biegłej psycholog A. G. oraz opinii biegłej psycholog R. S. za kompletne i jasne, podczas gdy obie wskazane opinie są niejasne i niepełne, zachodzi sprzeczność między innymi opiniami w tej samej sprawie i wymagają one uzupełnienia;

d) obrazę art. 201 k.p.k. poprzez niedopuszczenie dowodu z opinii uzupełniającej biegłej psycholog A. G. oraz opinii biegłej psycholog R. S. na skutek nieuwzględnienia wniosku obrońcy oskarżonego o dopuszczenie dowodu z uzupełniającej opinii w zakresie oceny relacji, postawy świadka z psychologicznego punktu widzenia, spostrzegania i odtwarzania zdarzeń przez małoletnią, przejawiania tendencji do fantazjowania, sposobu wypowiadania się, odpowiadania na pytania, szczególnie w zakresie czasu potrzebnego do udzielenia odpowiedzi, zakresu szczegółowości relacjonowania zdarzeń, których dotyczyły zeznania, pozostawania pod silnym wpływem swej matki, wpływu matki na treść składanych przez małoletnią zeznań, albowiem obie opinie wskazanych biegłych są niejasne i niepełne, a przeze wszystkim zachodzi znaczna sprzeczność z innymi opiniami w tej samej sprawie i z tego powodu wymagały one uzupełnienia.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Odnośnie zarzutów pełnomocnika oskarżycielki posiłkowej:

Przypomnieć należy, iż ocena przesłanek do zastosowania warunkowego zawieszenia wykonania kary leży w granicach swobodnego uznania Sądu orzekającego i jako taka pozostaje pod ochroną prawa. W tej sytuacji zarzut błędu w ustaleniach faktycznych dotyczący przyjętej w stosunku do osoby skazanego pozytywnej prognozy kryminologicznej nie mógł być w realiach niniejszej sprawy uznany za zasadny.

Sąd Rejonowy określił wymiar kary orzeczonej wobec A. U. z uwzględnieniem dyrektyw zawartych w art. 53 k.k. słusznie przyjmując, iż stopień społecznej szkodliwości popełnionego czynu był znaczny. Na taką ocenę wpłynął m. in. rodzaj naruszonego dobra prawnego, czas trwania zachowań stanowiących znęcanie się nad pokrzywdzonymi oraz popełnienie przestępstwa na szkodę osoby najbliższej – konkubiny oraz jej małoletniej córki – osoby nieporadnej ze względu na wiek. Kara wymierzona została powyżej dolnej granicy ustawowego zagrożenia za popełnione przez oskarżonego przestępstwo, z uwzględnieniem stopnia winy i społecznej szkodliwości czynu. Z drugiej strony jako okoliczność łagodzącą Sąd I instancji wziął pod uwagę dotychczasową niekaralność oskarżonego. Sąd Odwoławczy podziela stanowisko, iż dotychczasowa postawa A. U. pozwala na przyjęcie, iż wymierzenie mu kary z warunkowym zawieszeniem jej wykonania będzie wystarczające dla osiągnięcia wobec jego osoby celów kary, w tym oddziaływania o charakterze wychowawczym i prewencyjnym. Orzeczony trzyletni okres próby połączony z obowiązkiem probacyjnym uczestnictwa w oddziaływaniach korekcyjno-edukacyjnych oraz dozorem kuratora będzie wystarczający dla zweryfikowania słuszności przyjętej w stosunku do jego osoby pozytywnej prognozy kryminologicznej.

Na marginesie przypomnieć należy, iż zgodnie z poczynionymi przez Sąd Rejonowy ustaleniami faktycznymi, które Sąd Odwoławczy w całości aprobuje, A. U. dopuścił się przypisanego mu czynu z art. 207 § 1 k.k. wobec swojej konkubiny M. D. oraz jej córki L. K.. Nie znaleziono dostatecznych dowodów na to, iż ofiarą agresywnego zachowania oskarżonego wypełniającego znamiona z art. 207 k.k. był także jego syn T. U., dlatego też w pkt I części dyspozytywnej zaskarżonego wyroku wyeliminowano z opisu czynu ustalenie, iż oskarżony stosował przemoc fizyczną i psychiczną nad swoim synem T. U.. Sąd Rejonowy w pisemnych motywach wydanego orzeczenia wyczerpująco uargumentował takie rozstrzygniecie i nie ma potrzeby jego ponownego przytaczania. Odmienne stanowisko skarżącej stanowi subiektywną polemikę z prawidłowymi ocenami i ustaleniami Sądu I instancji.

Odnośnie zarzutów obrońcy oskarżonego:

I. W pierwszej kolejności zauważyć należy, iż Sąd Rejonowy w badanej sprawie dokonał pełnej i bardzo wnikliwej analizy zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego. Ustalenia dotyczące sprawstwa i winy oparł na licznych dowodach: zarówno zeznaniach pokrzywdzonych i świadków, jak i źródłach nieosobowych, do których należały m. in. opinie nt. małoletniej L. K. oraz jej dokumentacja medyczna, nagrania i zdjęcia, ocenionych w sposób swobody, z zachowaniem zasad wiedzy, logiki i doświadczenia życiowego. Wśród świadków przesłuchano zarówno osoby z otoczenia oskarżonego i pokrzywdzonych: członków ich rodzin, znajomych i sąsiadów, jak i osoby mające z nimi kontakt w ramach wykonywanych obowiązków służbowych: nauczyciela, pedagoga, psychologów i terapeutów. Ocenę wiarygodności zeznań złożonych przez poszczególnych świadków Sąd Rejonowy szczegółowo przedstawił w pisemnych motywach wydanego orzeczenia i nie ma konieczności ponownego jej przytaczania. Wystarczającym będzie stwierdzenie, iż ocenę tę Sąd Odwoławczy w pełni aprobuje.

Wbrew stanowisku skarżącego, ocena zeznań M. D. została przeprowadzona przez Sąd I instancji zgodnie z wymogami art. 7 k.p.k., tj. z zachowaniem zasad wiedzy, logiki i doświadczenia życiowego. Ze względu na stan psychiczny pokrzywdzonej, została ona przesłuchana w obecności biegłego psychologa. Sąd Rejonowy uznał jej zeznania za wiarygodne w części, w której znajdują one potwierdzenie w innych źródłach dowodowych. Wziął ponadto pod uwagę właściwości osobiste pokrzywdzonej, sposób jej funkcjonowania, stan zdrowia psychicznego oraz poczucie zależności od oskarżonego, co przekładało się na treść jej zeznań.

Zeznania L. K. także zostały ocenione prawidłowo – z uwzględnieniem jej wieku, zdolności zapamiętywania i odtwarzania, jej właściwości osobistych oraz w oparciu o opinię sądowo-psychologiczną. Jej zeznania dotyczące doświadczanej ze strony A. U. przemocy nie tylko korelowały z zeznaniami M. D., ale także znajdowały potwierdzenie w dokumentacji medycznej, protokole oględzin ciała, zdjęciach ciała i opinii sądowo-lekarskiej. Co więcej, problemy z zachowaniem małoletniej pokrzywdzonej, w tym agresji wobec rówieśników, także pośrednio wskazują, iż była ofiarą przemocy, a obserwowane w domu wzorce zachowań były nieprawidłowe. Oględziny i zdjęcia obrażeń ciała, będące następnie przedmiotem opinii lekarskiej, powstały po fizycznym ataku oskarżonego na L. K., którego świadkiem była jej matka – brak jest zatem podstaw do przyjęcia, iż widoczne u pokrzywdzonej obrażenia powstały w innych okolicznościach, np. podczas bójki w szkole.

Wbrew stanowisku skarżącego, częściowe nadanie waloru wiarygodności zeznaniom pokrzywdzonych nie świadczy o naruszeniu przez Sąd orzekający zasad obiektywizmu i domniemania niewinności. Wskazywani przez obrońcę świadkowie, których zeznania miały stanowić zaprzeczenie zeznań pokrzywdzonych, nie mieli bezpośredniej wiedzy na temat zachowań oskarżonego, które miały miejsce w domu, zazwyczaj bez udziału osób postronnych.

Zarzut naruszenia art. 5 § 2 kpk można formułować tylko wówczas, gdy sąd orzekający poweźmie w sprawie jakiekolwiek wątpliwości i rozstrzygnie je na niekorzyść oskarżonego. Z treści pisemnych motywów zaskarżonego wyroku nie wynika aby sąd I instancji jakiekolwiek wątpliwości w niniejszej sprawie powziął. W tej sytuacji przepis ten nie miał zastosowania a zatem nie mogło dojść do jego naruszenia.

Wobec powyższego zarzuty dotyczące obrazy przepisów postępowania: art. 4 k.p.k. art. 5 § 2 k.p.k., 7 k.p.k., art. 92 k.p.k., art. 391 § 1 k.p.k. w zw. z art. 410 k.p.k. mającej wpływ na treść orzeczenia w realiach badanej sprawy nie były zasadne i jako takie nie mogły zostać uwzględnione.

II. Zaznaczyć należy także, iż sformułowany przez obrońcę zarzut obrazy przepisów postępowania materialnego z art. 438 pkt I k.p.k. de facto jest zarzutem błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, skoro skarżący kwestionuje wypełnienie przez A. U. znamion przypisanego czynu z art. 207 § 1 k.k.

Przypisane oskarżonemu przestępstwo znęcania z art. 207 § 1 k.k. jest przestępstwem formalnym z działania lub z zaniechania. Dla jego bytu nie jest wymagane spowodowanie jakichkolwiek skutków. Działanie, które powinno być ocenione jako znęcanie, to każda aktywność sprawcy sprowadzająca się do zadawania poważnego bólu fizycznego lub dotkliwych cierpień moralnych. Dokonując egzemplifikacji znęcania się popełnionego w formie zaniechania, należy wskazać m.in. na niedostarczanie pożywienia, nieogrzewanie mieszkania itd. Znęcanie się (popełnione zarówno w formie działania, jak i zaniechania) może przybrać formę znęcania się fizycznego lub psychicznego. W pierwszym przypadku zachowanie sprawcy będzie polegało na zadawaniu cierpień fizycznych, np. na biciu, popychaniu, kopaniu, wykręcaniu rąk, zmuszaniu do wykonywania upokarzających czynności, duszeniu czy innym zadawaniu bólu, a także głodzeniu czy oziębieniu ciała ofiary. Znęcanie psychiczne będzie polegać na dręczeniu psychicznym np. przez lżenie, wyszydzanie, straszenie, poniżanie itd. Należy jednak wyraźnie zaznaczyć w kontekście przypisania odpowiedzialności sprawcy za psychiczną postać znęcania się, że zgodnie z tezą 2 uchwały SN z 9.06.1976 r., VI KZP 13/75: „Ustawowe określenie: «znęca się» oznacza działanie lub zaniechanie, polegające na umyślnym zadawaniu [...] dotkliwych cierpień moralnych” (por. także wyrok SN z 6.08.1996 r., WR 102/96). W praktyce wymiaru sprawiedliwości niejednokrotnie można się spotkać z przypadkami swoistego nachodzenia na siebie różnych form znęcania, zarówno fizycznego, jak i psychicznego. Podane powyżej kryteria będą też decydujące dla odróżnienia dopuszczalnego, w rozsądnych granicach, prawa do karcenia dzieci przez rodziców i opiekunów od nadużycia tego prawa. Nadużycie prawa karcenia może stanowić formę karalnego znęcania się – w sytuacji, w której spełnione zostaną ogólne przesłanki przypisania odpowiedzialności karnej z art. 207 k.k. Podkreślenia wymaga, że na mocy ustawy z 10.06.2010 r. o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie oraz niektórych innych ustaw, która weszła w życie z dniem 1.08.2010 r., wprowadzony został w art. 961 k.r.o. zakaz stosowania kar cielesnych przez osoby wykonujące władzę rodzicielską oraz sprawując opiekę lub pieczę nad małoletnim. W aktualnym stanie prawnym – jak trafnie wskazują V. W. i M. S. (Przestępstwa..., s. 988) – wszystkie przypadki naruszenia nietykalności cielesnej małoletniego jako forma karcenia zarówno w wykonaniu któregoś z rodziców, jak i innych osób dorosłych są zachowaniem bezprawnym ( vide: Wróbel W. (red.), Zoll A. (red.), Kodeks karny. Część szczególna, komentarz do art. 207 k.k., tezy 12-14a, 17b opubl. WKP 2017). W świetle powyższych uwag, stanowiących utrwalone stanowisko judykatury, oczywistym jest, że zachowania oskarżonego polegające na wszczynaniu awantur pod wpływem alkoholu, kierowanie pod adresem konkubiny obraźliwych słów, bicie, szarpanie, kierowanie gróźb i zakłócanie spoczynku nocnego stanowiły realizację znamion czynu z art. 207 § 1 k.k. i nie można ich usprawiedliwiać – jak starał się przekonywać obrońca – stylem życia rodziny, skoro zachowania takie stanowią rażące naruszenie zasad współżycia społecznego i tym bardziej nie powinny mieć miejsca w rodzinie, pomiędzy osobami najbliższymi. Takie zachowanie oskarżonego z pewnością nie pozostawało bez wpływu na stan emocjonalny pokrzywdzonej M. D..

Termin „znęcanie się” na gruncie art. 207 k.k. zawiera w sobie istnienie przewagi sprawcy nad osobą pokrzywdzoną, której nie może się ona przeciwstawić lub może to uczynić w niewielkim stopniu. Nie jest zatem możliwe wzajemne znęcanie się nad sobą małżonków w tym samym czasie ( zob. wyrok SN z 4.06.1990 r., V KRN 96/90, OSP 1992/4, poz. 78; wyrok SN z 6.08.1996 r., WR 102/96; wyrok SN z 13.09.2005 r., WA 24/05, OSNwSK 2005/1, poz. 1655; wyrok SA w Gdańsku z 27.08.2014 r., II AKa 236/14, LEX nr 1668567). W przedmiotowej sprawie z pewnością A. U. posiadał przewagę nad pokrzywdzoną M. D., która czuła się od niego zależna – również ekonomicznie, co podkreślał sam oskarżony mówiąc, że bez niego sobie nie poradzi i wyrzucając ją w nocy z mieszkania ze świadomością, że pokrzywdzona nie ma dokąd pójść.

Zachowanie oskarżonego wobec L. K. także wykraczało daleko poza akceptowalne granice dyscyplinowania dziecka i trudno przyjąć, aby takie nasilenie różnych form przemocy i opresyjnych kar miały jakiekolwiek oddziaływanie wychowawcze. Co więcej, do wyzwolenia agresji oskarżonego wystarczył tak błahy powód, jak wypicie jego wody smakowej. Zeznania pokrzywdzonych oraz świadków nie pozwalają na przyjęcie, że naruszenie nietykalności cielesnej L. K. w dniu 27 stycznia 2023 r. miało charakter jednorazowy i incydentalny.

Jak już wspomniano, Sąd Rejonowy zgromadził w badanej sprawie bardzo obszerny i zróżnicowany materiał dowodowy. W toku postępowania przeprowadzono opinie sądowo-psychologiczne sporządzone przez biegłe A. G. i R. S., nie było zatem konieczności zasięgania opinii uzupełniającej i przesłuchania w charakterze świadków psychologów P. W., M. U. oraz I. S., a także innych świadków wskazywanych przez obronę - Sąd Rejonowy słusznie oddalił wniosek o w tym przedmiocie w oparciu o art. 170 § 1 pkt 5 k.p.k. jako zmierzający w oczywisty sposób do przedłużenia postępowania. Odstąpienie od przeprowadzenia tych dowodów nie stanowiło, wbrew stanowisku obrońcy oskarżonego, naruszenia przepisów postępowania z art. 6 k.p.k., art. 201 k.p.k. oraz art. 170 § 1 pkt 5 k.p.k. i nie ograniczyło realizacji przysługującego oskarżonemu prawa do obrony.

W badanej sprawie nie doszło także do naruszenia art. 4 k.p.k., art. 7 k.p.k., art. 92 k.p.k. i art. 410 k.p.k. – Sąd Rejonowy właściwie zrealizował zasadę obiektywizmu, swobodnej oceny dowodów, a podstawę wyroku stanowił całokształt okoliczności ujawnionych w toku rozprawy głównej i mających znaczenie dla rozstrzygnięcia – odmienne stanowisko w tym przedmiocie stanowi wyraz subiektywnej i wybiórczej oceny skarżącego.

Wniosek

I. Pełnomocnik oskarżycielki posiłkowej na podstawie art. 427 § 1 k.p.k. w zw. z art. 47 § 1 i 2 k.p.k. wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku:

a) w pkt I i II poprzez wymierzenie kary 1 roku bezwzględnego pozbawienia wolności, bez zastosowania dobrodziejstwa z art. 69 § 1 k.k.;

b) w pkt VII poprzez zasądzenie od A. U. na rzecz M. D. zadośćuczynienia w kwocie 8.000zł.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

II. Obrońca oskarżonego w oparciu o art. 427 § 1 k.p.k. i art. 437 § 1 k.p.k. wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku oraz:

1) uniewinnienie oskarżonego A. U. od popełnienia czynu zarzucanego mu w pkt I części wstępnej wyroku;

ewentualnie

2) zmianę wyroku w zaskarżonej części i warunkowe umorzenie postępowania wobec oskarżonego A. U. na podstawie art. 1 § 2 k.k. w zw. z art. 17 § 1 pkt 3 k.p.k.;

ewentualnie

3) zmianę wyroku w zaskarżonej części i złagodzenie kary pozbawienia wolności orzeczonej w pkt I wyroku, skrócenie okresu próby orzeczonego w pkt I wyroku, skrócenie okresu próby orzeczonego w pkt II wyroku, obniżenie wymiaru środka kompensacyjnego orzeczonego w pkt VII wyroku oraz odstąpienie od wymierzenia kosztów sądowych orzeczonych w pkt X i XI wyroku;

ewentualnie

4) uchylenie wyroku w zaskarżonej części i przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu w Bolesławcu do ponownego rozpoznania.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Ad. I

Wnioski zawarte w apelacji pełnomocnika oskarżycielki posiłkowej nie zasługiwały na uwzględnienie. Jak już wspomniano, kara wymierzona A. U. została wymierzona w granicach swobodnego uznania Sądu orzekającego, z należytym uwzględnieniem dyrektyw zawartych w art. 53 k.k. i brak jest podstaw do przyjęcia, iż jest ona niewspółmiernie i rażąco surowa. Sąd Odwoławczy zaaprobował także ocenę dotyczącą pozytywnej prognozy kryminologicznej oskarżonego, której słuszność będzie weryfikowana w okresie probacji. Także wysokość zadośćuczynienia orzeczonego na rzecz pokrzywdzonych w oparciu o art. 46 § 1 k.k. uznać należy za adekwatną do krzywdy wyrządzonej przestępstwem. Zarzut niewłaściwego ustalenia kwoty zadośćuczynienia może być skuteczny tylko wówczas, gdy zaskarżone orzeczenie w sposób oczywisty narusza zasady ustalania tego zadośćuczynienia, tj. gdy sąd ten nie uwzględnił wszystkich okoliczności i czynników uzasadniających wyższe świadczenie albo niewłaściwie ocenił całokształt tych, należycie ustalonych i istotnych okoliczności przy czym w ramach kontroli instancyjnej nie jest możliwe wkraczanie w sferę swobodnego uznania sędziowskiego ( vide: wyrok SA we Wrocławiu z 18.10.2022 r., II AKa 337/22, LEX nr 3612334).

Ad. II

Wnioski zawarte w apelacji obrońcy oskarżonego nie były zasadne i jako takie nie mogły zostać uwzględnione. Sąd Odwoławczy nie znalazł podstaw do uniewinnienia oskarżonego od popełnienia przestępstwa objętego zaskarżonym wyrokiem.

Czas trwania przestępnego działania oraz nasilenie jego agresywnych zachowań wobec najbliższych – w tym wobec małoletniej L. K. przesądzają o wysokim stopniu społecznej szkodliwości przypisanego oskarżonemu przestępstwa – stąd brak jest podstaw do umorzenia postępowania w oparciu o art. 1 § 2 k.k. i art. 17 § 1 pkt 3 k.p.k. Przypomnieć również należy, iż umorzenie postępowania na podstawie w/w przepisów nie jest tożsame z instytucją warunkowego umorzenia postępowania, którego przesłanki określone są m. in. w art. 66 k.k. w przypadku czynu o znikomym stopniu społecznej szkodliwości.

Jak już wspomniano, kara orzeczona wobec oskarżonego została wymierzona zgodnie z zasadami określonym w art. 53 k.k., z uwzględnieniem stopnia winy i społecznej szkodliwości przypisanego czynu, zaś środek kompensacyjny uznać należy za adekwatny do negatywnych skutków popełnionego przez oskarżonego przestępstwa i krzywdy doznanej przez pokrzywdzone.

Sąd Odwoławczy nie znalazł także podstaw do uchylenia zaskarżonego wyroku i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania przez Sąd I instancji, jak również do zwolnienia oskarżonego od obowiązku pokrycia kosztów sądowych, jako że posiada on stałe źródło dochodu i stabilną sytuację finansową.

4. OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

---------------------------------------------------------------------------------------------------------

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

---------------------------------------------------------------------------------------------------------

5. ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

Przedmiot utrzymania w mocy

Zaskarżony wyrok utrzymano w mocy w całości.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Mając na względzie wszystkie przedstawione powyżej okoliczności, jak i nie znajdując uchybień określonych w art. 439 § 1 k.p.k., art. 440 k.p.k. i art. 455 k.p.k., które podlegałyby uwzględnieniu z urzędu i powodowałyby konieczność ingerencji w treść zaskarżonego wyroku, utrzymano go w mocy.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

Przedmiot i zakres zmiany

---------------------------------------------------------------------------------------------------------

Zwięźle o powodach zmiany

---------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

---------------------------------------------------------------------

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

---------------------------------------------------------------------------------------------------------

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

---------------------------------------------------------------------------------------------------------

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

---------------------------------------------------------------------------------------------------------

4.1.

---------------------------------------------------------------------

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

---------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

--------------------------------------------------------------------------------------------

6  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

II

III

IV

V

Sąd Odwoławczy na podstawie art. 29 ust. 1 ustawy z dnia 26 maja 1982 r. prawo o adwokaturze (Dz.U.2024.1564 t.j.) zasądził od Skarbu Państwa na rzecz adw. M. W. kwotę 1176 złotych tytułem kosztów nieopłaconej reprezentacji małoletniej pokrzywdzonej z urzędu w postępowaniu odwoławczym oraz dalsze 270,48 złotych tytułem podatku od towarów i usług oraz kwotę 414 złotych tytułem zwrotu kosztów dojazdu;

Ponadto w oparciu o art. 636 § 1 k.p.k. zasądzono od oskarżonego A. U. na rzecz oskarżycielki posiłkowej M. D. kwotę 1500 złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu odwoławczym. Kwota ta stanowi połowę żądanej przez pełnomocnika sumy, gdyż apelacja wywiedziona przez niego w imieniu oskarżycielki posiłkowej nie została uwzględniona.

Następnie na podstawie art. art. 636 § 1 k.p.k. zasądzono od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa koszty sądowe za postępowanie odwoławcze w kwocie 190 złotych, w tym 180 złotych opłaty;

W oparciu o art. 636 § 1 k.p.k. w zw. z art. 624 § 1 k.p.k. i art. 634 k.p.k. zwolniono oskarżycielkę posiłkową M. D. od ponoszenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze, mając na względzie jej trudną sytuację materialną.

PODPIS

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

pełnomocnik oskarżycielki posiłkowej

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

warunkowe zawieszenie wykonania orzeczonej kary

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☒

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☒

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

2

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca oskarżonego

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

Przypisanie oskarżonemu przestępstwa objętego wyrokiem

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☒

co do winy

☐

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☒

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☒

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☐

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☒

uchylenie

☒

zmiana