VI Ka 403/24 - wyrok Sąd Okręgowy w Jeleniej Górze z 2024-09-19

Sygn. akt VI Ka 403/24

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 19 września 2024 r.

Sąd Okręgowy w Jeleniej Górze w VI Wydziale Karnym Odwoławczym w składzie:

Przewodniczący – Sędzia Robert Bednarczyk (spr.)

Sędzia Andrzej Tekieli

Sędzia Tomasz Skowron

Protokolant Dominika Cieślak

przy udziale prokuratora Prokuratury Rejonowej w Jeleniej Górze Marcina Molędy

po rozpoznaniu w dniu 19 września 2024 roku

sprawy M. M. ur. (...) w K.

s. A., A. z domu K.

oskarżonego z art. 281 kk w związku z art. 57a § 1 kk i in.

z powodu apelacji wniesionej przez prokuratora

od wyroku Sądu Rejonowego w Jeleniej Górze

z dnia 21 marca 2024 r. sygn. akt II K 1845/23

I.  zmienia zaskarżony wyrok wobec oskarżonego M. M.w punkcie I części rozstrzygającej w ten sposób, że wymierzona karę pozbawienia wolności podwyższa do roku i 6 (sześciu) miesięcy;

II.  stwierdza, że orzeczona w punkcie X części rozstrzygającej zaskarżonego wyroku kara łączna utraciła moc i na podstawie art. 85 § 1 kk i art. 86 § 1 kk wymierza oskarżonemu M. M.karę łączną 2 (dwóch) lat i 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności;

III.  w pozostałej części zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy;

IV.  zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. D. P. kwotę 840 złotych tytułem nieopłaconej obrony oskarżonego z urzędu w postępowaniu odwoławczym oraz dalsze 193,20 złotych tytułem podatku od towarów i usług;

V.  zwalnia oskarżonego od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze, obciążając nimi Skarb Państwa.

UZASADNIENIE

Formularz UK 2

Sygnatura akt

VI Ka 403/24

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok Sądu Rejonowego w Jeleniej Górze z dnia 21 marca 2024r. w sprawie II K 1845/23

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☒ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☐ obrońca

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

1. 1.błąd w ustaleniach faktycznych, mający wpływ na treść zapadłego wyroku a polegający na niezasadnym przyjęciu przez Sąd meriti, iż czyn zabroniony przypisany oskarżonemu M. M.w punkcie I części dyspozytywnej wyroku nie stanowi tzw. występku o charakterze chuligańskim ponieważ towarzyszyła mu motywacja związana z zaborem mienia i w konsekwencji winien on zostać zakwalifikowany wyłącznie jako czyn z art. 281 kk, w sytuacji w której okoliczności popełnienia tego czynu, a w szczególności motywacja towarzysząca użyciu przemocy przez oskarżonego względem pokrzywdzonego A. M. w oczywisty sposób prowadzą do konkluzji iż popełniony czyn bezpośrednio po etapie zaboru mienia został dokonany bez powodu lub co najwyżej z oczywiście błahego powodu, co też uzasadnia przyjęcie kwalifikacji prawnej przypisanego mu czynu zaproponowanej względem niego w akcie oskarżenia;

2. 2.błąd w ustaleniach faktycznych, mający wpływ na treść zapadłego wyroku a polegający na niezasadnym przyjęciu przez Sąd meriti, iż czyn zabroniony przypisany oskarżonemu M. M.w punkcie VI części dyspozytywnej wyroku nie realizuje - obok czynu z art. 202 § 4 i 4a kk - w sposób kumulatywny także znamion występku z art. 200 § 1 kk albowiem oskarżony nie miał świadomości co do wieku pokrzywdzonej P. W., w sytuacji w której ze zgromadzonych dowodów, a w szczególności wyjaśnień złożonych przez oskarżonego w toku postępowania o sygn. 4325- 1. Ds. 179.2022/Sp(c), a które to załączone zostały do niniejszego postępowania wynika wprost bardzo bliska relacja łącząca M. M.i P. W. oraz fakt uczęszczania przez nich do jednej placówki edukacyjnej w odstępie jednej klasy, co w oczywisty sposób prowadzi do wniosku, iż podejrzany miał świadomość co do realnego wieku w/w dziewczyny, co też uzasadnia przyjęcie kwalifikacji prawnej przypisanego mu czynu zaproponowanej względem niego w akcie oskarżenia;

względnie:

3. rażąca niewspółmierność orzeczonej wobec oskarżonego M. M.kary łącznej opisanej w punkcie X części dyspozytywnej wyroku, będącej wynikiem zbytniego przecenienia rzekomych okoliczności łagodzących występujących po stronie oskarżonego i jednoczesnego niedocenienia stopnia społecznej szkodliwości każdego z czynów, zróżnicowanego charakteru zaatakowanych dóbr prawnych, chuligańskiego charakteru jednego z nich.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Częściowo zasadny jest podniesiony w apelacji prokuratora zarzut II a. W tym zakresie podnieść należy, że zgodnie z art. 115 § 21 występkiem o charakterze chuligańskim jest występek polegający na umyślnym zamachu na zdrowie, na wolność, na cześć lub nietykalność cielesną, na bezpieczeństwo powszechne, na działalność instytucji państwowych lub samorządu terytorialnego, na porządek publiczny, albo na umyślnym niszczeniu, uszkodzeniu lub czynieniu niezdatną do użytku cudzej rzeczy, jeżeli sprawca działa publicznie i bez powodu albo z oczywiście błahego powodu, okazując przez to rażące lekceważenie porządku prawnego. Oskarżony, uderzając pokrzywdzonego butelką w głowę bez wątpienia dopuścił się umyślnego zamachu na jego zdrowie i uczynił to publicznie. Pomieszczenie sklepu jest bowiem miejscem swobodnie dostępnym dla nieoznaczonych indywidualnie osób, w którym każdy ma prawo czuć się bezpiecznie i swobodnie. Równie niewątpliwe jest przy tym okazanie swoim zachowaniem przez sprawcę to rażącego lekceważenia porządku prawnego. Wszak do tego zdarzenia doszło po tym, jak pokrzywdzony starał się uchronić skradzione przez oskarżonego mienie a co za tym idzie przywrócić stan zgodny z prawem. Jeśli dodatkowo zważyć na natężony poziom agresji M. M.i realną możliwość wyrządzenia A. M. krzywdy na zdrowiu, to w ocenie Sądu cecha rażącego naruszenia porządku prawnego wątpliwości nie budzi. Brak jest jednakże niezbędnej do ustalenia chuligańskiego charakteru inkryminowanego czynu przesłanki działania sprawcy bez powodu lub z oczywiście błahego powodu. Działanie bez powodu jest bowiem działaniem, dla którego w świetle przyjmowanych powszechnie ocen nie można znaleźć żadnego racjonalnego wytłumaczenia, któremu brak wszelkich racji (Sąd Apelacyjny w Białymstoku w wyroku z dnia 30 października 2014 r., II AKa 221/14, LEX nr 1602865). Słusznie stwierdził również Sąd Apelacyjny we Wrocławiu ( wyrok z dnia 5 czerwca 2019 r ., II AKa 159/19, LEX nr 2719432), że znamię działania bez powodu albo z oczywiście błahego powodu należy rozumieć w taki sposób, że nie istnieje racjonalny motyw działania lub działaniu sprawcy brak wszelkiej racji. O powodzie oczywiście błahym można mówić wówczas, gdy zachodzi od razu rzucająca się w oczy nieadekwatność reakcji sprawcy do zewnętrznej przyczyny wyzwalającej działanie a zatem gdy cel, w jakim sprawca działa, nie usprawiedliwia - w rozumieniu powszechnym - drastyczności środków podjętych przez sprawcę dla jego osiągnięcia. W przedmiotowej sprawie taka sytuacja jednak nie zachodzi. M. M., zadając pokrzywdzonemu uderzenie butelka działał w celu utrzymania się w posiadaniu pozostałych, poza butelką wódki zabranych uprzednio przedmiotów, ale również w celu uwolnienia się i uniknięcia odpowiedzialności karnej za dokonaną kradzież a zatem w celu umożliwienia sobie ucieczki. Ta ostatnia przyczyna nie tylko nie może być odbierana jako brak powodu, ale również nie jest powodem błahym w stopniu oczywistym, choć oczywiście żadną miarą nie usprawiedliwia zachowania sprawcy. Uwzględniając jednak powyższe wskazane elementy stwierdzić należy, że racje ma autor apelacji kwestionując wymiar kary. W tych bowiem okolicznościach wymierzenie najniższej, przewidzianej w art. 281 kk kary razi łagodnością, bo nie uwzględnia w sposób należyty okoliczności obciążających a zatem dużego natężenia agresji sprawcy, naruszenia przezeń w stopniu rażącym porządku prawnego i publicznego działania. Koniecznym jest przeto wymierzenie takiej kary, jaka okoliczności te uwzględnia bez tracenia z pola widzenia dotychczasowej niekaralności oskarżonego i wyrażenia przez niego czynnej skruchy, przejawiającej się potwierdzeniem w tym zakresie sprawstwa. Kara roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności, mieszcząca się w dolnych granicach ustawowego zagrożenia jest w tej sytuacji karą odpowiednią.

Nie ma racji prokurator negując stan wiedzy oskarżonego co do wieku pokrzywdzonej P. W.(zarzut II b). Faktem jest, że M. M.znał pokrzywdzona i wiedział, do której klasy osoba ta uczęszcza. Zważyć jednak należy, że w chwili czynu do osiągnięcia wieku 15 lat brakowało jej zaledwie 2 miesiące. Żaden dowód, w tym zeznania pokrzywdzonej nie wskazuje na to, by wiedza oskarżonego w tym zakresie była ąż tak dokładna, co jest warunkiem niezbędnym do przypisania mu sprawstwa również co do znamion zawartych w art. 200 § 1 kk. W tej materii Sąd aprobuje i podziela argumentację, zawartą w pisemnym uzasadnieniu zaskarżonego wyroku. Dodatkowo odwołać się należy do opisu tegoż czynu oraz treści apelacji prokuratora. Działaniem niezbędnym dla przyjęcia takiej kwalifikacji jest bowiem dopuszczenie się wobec osoby pokrzywdzonej innej czynności seksualnej lub doprowadzenie jej do poddania się takim czynnościom albo do ich wykonania, a zatem forma aktywności sprawcy. Z zarzutu, w całości zaaprobowanego przez Sąd Rejonowy taka aktywność sprawcy jednak nie wynika, mowa jest w nim bowiem w tej materii jedynie o wykonywaniu zdjęć w trakcie wykonywania przez pokrzywdzoną (a więc nie przez oskarżonego) innych czynności seksualnych. Wprawdzie Sąd Rejonowy mógł powyższy opis uzupełnić jednak nie uczynił tego, zaś oskarżyciel publiczny braku tych ustaleń nie zanegował w podniesionym zarzucie. W tej sytuacji nawet gdyby hipotetycznie przyjąć pełną świadomość oskarżonego co do dokładnego wieku P. W. (na co wszak brak jest dowodów), to i tak zmiana zaskarżonego wyroku nie byłaby co do tego elementu możliwa.

Zasadny jest również zarzut, opisany w punkcie II c apelacji prokuratora. Wprawdzie podwyższenie wymiaru jednej z orzeczonych kar pozbawienia wolności sprawiło, że kara łączna, wymierzona przez Sąd Rejonowy utraciła moc, kształtując jej wymiar nie można jednak tracić z pola widzenia znacznie zaawansowanego stopnia demoralizacji oskarżonego, przejawiającego się w popełnieniu trzech różnych rodzajowo przestępstw, jak również ich znacznego stopnia społecznej szkodliwości. Nie sposób przy tym pomijać dużego natężenia złej woli oskarżonego a co za tym idzie znacznego stopnia jego- limitującej wymiar kary- winy w każdym z dokonanych przestępstw, co musiało znaleźć odzwierciedlenie w orzeczonej karze łącznej jako jednolitej prawnokarnej reakcji za całokształt przestępczej działalności M. M.. Z tych powodów Sąd określił wymiar kary łącznej jak w punkcie II wyroku.

Wniosek

I. zmiana zaskarżonego wyroku Sądu Rejonowego w Jeleniej Górze poprzez:

1) zakwalifikowanie czynu zabronionego przypisanego oskarżonemu M. M.w punkcie I części dyspozytywnej wyroku jako występku z art. 281 kk w zw. z art. 57a § 1 kk i wymierzenie mu za jego popełnienie kary 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności;

2) zakwalifikowanie czynu zabronionego przypisanego oskarżonemu M. M.w punkcie VI części dyspozytywnej wyroku jako występku z art. 202 § 4 i 4a kk i art. 200 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk w zw. z art. 12 § 1 kk i wymierzenie mu za jego popełnienie kary 2 lat i 2 miesięcy pozbawienia wolności;

3) zmiana orzeczenia o karze łącznej zawartego w punkcie X części dyspozytywnej wyroku poprzez wymierzenie oskarżonemu M. M.kary 3 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności;

i utrzymanie zaskarżonego wyroku w mocy w pozostałej jego części.

względnie:

II. zmiana zaskarżonego wyroku Sądu Rejonowego w Jeleniej Górze poprzez:

1) zmianę orzeczenia o karze łącznej zawartego w punkcie X części dyspozytywnej wyroku poprzez wymierzenie oskarżonemu M. M.kary 2 lat i 4 miesięcy pozbawienia wolności;

i utrzymanie zaskarżonego wyroku w mocy w pozostałej jego części.

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Podniesione w apelacjach zarzuty okazały się częściowo zasadne a co za tym idzie również zawarte w nich, korelujące z zarzutami wnioski są częściowo zasadne.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Zaskarżony wyrok został utrzymany w mocy w całości w zakresie sprawstwa, winy i kwalifikacji prawnej czynów.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Wyrok Sądu I instancji jest wolny w tym zakresie od uchybień, opisanych w apelacjach i nie zawiera on również uchybień, o jakich mowa w art. 439 kpk i art. 440 kpk..

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

Zaskarżony wyrok został zmieniony w zakresie wymiaru kary.

Zwięźle o powodach zmiany

Przyczyny zmiany zaskarżonego wyroku podane zostały wyżej.

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

4.1.

art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

IV

O kosztach nieopłaconej obrony oskarżonej z urzędu za postępowanie odwoławcze orzeczono na podstawie art. 29 ust. 1 ustawy Prawo o adwokaturze w zw. z § 17 ust. 2 pkt. 4 i § 4 ust. 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 14 maja 2024 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa albo jednostki samorządu terytorialnego kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu.

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

V

Podstawę rozstrzygnięcia o wydatkach poniesionych w postępowaniu odwoławczym stanowi przepis art. 624 § 1 k.p.k. Oskarżony nie posiada majątku, ani dochodów, orzeczona została wobec niego kara pozbawienia wolności a co za tym idzie uiszczenie przez niego kosztów sądowych byłoby nadmiernie uciążliwe. Z tego powodu Sąd odstąpił od obciążania go tymi należnościami.

7.  PODPIS

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

prokurator

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☐ na korzyść

☒ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

co do winy

co do kary

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

art. 439 k.p.k.

brak zarzutów

1.4. Wnioski

uchylenie

zmiana

Dodano:  ,  Opublikował(a):  Anna Potaczek
Podmiot udostępniający informację: Sąd Okręgowy w Jeleniej Górze
Osoba, która wytworzyła informację:  Sędzia Robert Bednarczyk,  Andrzej Tekieli ,  Tomasz Skowron
Data wytworzenia informacji: