Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Jeleniej Górze

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 października 2017 r.

Sąd Okręgowy w Jeleniej Górze w VI Wydziale Karnym Odwoławczym w składzie:

Przewodniczący – SSO Andrzej Żuk

Protokolant Sylwia Sarnecka

przy udziale Prokuratora Prokuratury Rejonowej w Lwówku Śląskim M. P.

po rozpoznaniu w dniu 10 października 2017 roku

sprawy A. P. ur. (...) w B., s. J. i I. z domu P.

oskarżonego z art. 178a § 4 kk w związku z art. 64 § 1 kk

z powodu apelacji wniesionej przez prokuratora

od wyroku Sądu Rejonowego w Lwówku Śląskim

z dnia 9 marca 2017 r. sygn. akt II K 622/16

I.  zmienia zaskarżony wyrok wobec oskarżonego A. P. w ten sposób, że orzeczoną karę podwyższa do 2 (dwóch) lat pozbawienia wolności,

II.  w pozostałej części zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy,

III.  zwalnia oskarżonego od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze, obciążając nimi Skarb Państwa.

Sygn. akt VI Ka 394/17

UZASADNIENIE

A. P. został oskarżony o to, że:

w dniu 18 lutego 2006r. w K. woj. (...), znajdując się w stanie po spożyciu alkoholu, używając słów uznanych powszechnie za obelżywe, znieważył umundurowanych funkcjonariuszy Policji w osobach st. post. M. A. i st. post. P. S., podczas wykonywania przez w/w obowiązków służbowych, a nadto chcąc zapobiec zatrzymaniu go do wytrzeźwienia, stosując czynny opór oraz grożąc pozbawieniem ich życia, wolności oraz zwolnieniem z pracy, zmuszał ich do zaniechania wykonania prawnej czynności służbowej,

tj. o czyn z art. 224 § 2 kk i art. 226 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk

Sąd Rejonowy w Lwówku Śląskim wyrokiem z dnia 9 marca 2017 r. /sygn. akt II K 622/16/ :

I.  Oskarżonego A. P. uznał za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu opisanego w części wstępnej wyroku, przy przyjęciu, że był m.in. skazany wyrokiem Sądu Rejonowego w Lwówku Śląskim z dnia 16.10.2012 r. w sprawie sygn. akt II K 426/12 m.in. za czyn z art. 178a § 4 k.k. na karę 6 miesięcy pozbawienia wolności, tj. czynu stanowiącego występek z art. 178a § 4 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k. i za to na podstawie art. 178a § 4 k.k. wymierzył mu karę 1 (jednego) roku i 4 (czterech) miesięcy pozbawienia wolności,

II.  na podstawie art. 42 § 3 k.k. orzekł wobec oskarżonego zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych dożywotnio,

III.  na podstawie art. 43a § 2 k.k. orzekł od oskarżonego świadczenie pieniężne w kwocie 10000 złotych na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej,

IV.  na podstawie art. 627 k.p.k. i art. 2 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 23.06.1973 r. o opłatach w sprawach karnych zasądził od oskarżonego koszty sądowe w kwocie 70 zł na rzecz Skarbu Państwa i wymierzył mu opłatę w wysokości 300 zł.

Apelację od tego wyroku wniósł oskarżyciel publiczny, zaskarżając na podstawie art. 425 § 1 i 2 kpk i art. 444 § 1 kpk oraz art. 447 § 2 kpk wyrok na niekorzyść oskarżonego w części orzeczenia o karze.

Powołując się na przepis art. 427 § 1 i 2 kpk i art. 438 pkt 4 kpk zarzucił:

- rażącą niewspółmierność orzeczonej wobec oskarżonego A. P. kary w wymiarze 1 roku i 4 miesięcy pozbawienia wolności, przede wszystkim na skutek niedostatecznego uwzględnienia znacznego stopnia zawinienia sprawcy, wysokiego stopnia społecznej szkodliwości czynu oraz właściwości i warunków osobistych oskarżonego, jego demoralizacji i zdeprawowania, nagannego sposobu życia przed popełnieniem czynu zabronionego, w szczególności wielokrotnej dotychczasowej karalności, co sprawia, że orzeczoną karę uznać należy bez wątpienia na rażąco niewspółmiernie łagodną, a tym samym niespełniającą przypisanych jej celów w zakresie prewencji ogólnej jak i szczególnej oraz sprzeczną ze społecznym poczuciem sprawiedliwości.

Stawiając powyższy zarzut prokurator wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i orzeczenie wobec oskarżonego A. P. 2 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności.

Sąd Okręgowy zważył ,co następuje :

Apelacja prokuratora była w dużej mierze zasadna i skutkowała zmianą zaskarżonego wyroku.

Ustalenia Sądu Rejonowego co do przebiegu zdarzenia, sprawstwa i winy oskarżonego nie były kwestionowane przez którąkolwiek ze stron. Brak również podstaw, by podważyć rozstrzygnięcie w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego A. P. w wyroku.

Prokurator swoją apelację oparł na zarzucie rażącej niewspółmierności orzeczonej kary pozbawienia wolności. Przedstawił przy tym szeroką i przekonującą argumentację, którą podzielił w zdecydowanej większości Sąd Okręgowy. Pozwalała ona na stwierdzenie, że Sąd Rejonowy przekroczył granice wynikające z art. 53 kk, w wyniku czego orzeczona kara 1 roku i 4 miesięcy pozbawienia wolności jest karą rażąco łagodną.

Rażąca niewspółmierność kary występuje wtedy, gdy kara orzeczona nie uwzględnia w należyty sposób stopnia społecznej szkodliwości przypisywanego czynu oraz nie realizuje wystarczająco celu kary, ze szczególnym uwzględnieniem celów zapobiegawczych i wychowawczych. Pojęcie to oznacza znaczną, wyraźną i oczywistą, a więc niedającą się zaakceptować dysproporcję między karą wymierzoną a karą sprawiedliwą (zasłużoną). Przesłanka rażącej niewspółmierności kary jest spełniona tylko wtedy, gdy na podstawie ustalonych okoliczności sprawy, które powinny mieć decydujące znaczenie dla wymiaru kary, można przyjąć, iż zachodzi wyraźna różnica między karą wymierzoną a karą, która powinna zostać wymierzona w wyniku prawidłowego zastosowania dyrektyw wymiaru kary oraz zasad ukształtowanych przez orzecznictwo" (por. np. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9 stycznia 1973 r., sygn. V KRN - 474/72, OSNKW 1973/6/76).

Oczywiście kwestia rodzaju i wymiaru kary mieści się w granicach swobodnego uznania sędziowskiego. Nie może być mowy o rażącej niewspółmierności wymierzonej kary, jeśli sąd uwzględni należycie wszystkie okoliczności wiążące się z poszczególnymi ustawowymi dyrektywami i wskaźnikami wymiaru kary z art. 53 kk. Tak jednak w przedmiotowej sprawie nie było, a lektura pisemnego uzasadnienia wyroku pozwala na wniosek, że Sąd Rejonowy pominął w swoich rozważaniach bardzo wiele okoliczności rzutujących zarówno na stopień zawinienia sprawcy, jak i stopień społecznej szkodliwości popełnionego przez niego czynu. Na podstawie ujawnionych w toku postępowania okoliczności oraz dokonanych przez Sąd I instancji ustaleń w pełni uzasadniony jest wniosek skarżącego, że wymierzona kara jest rażąco łagodna.

Rację ma prokurator, że Sąd Rejonowy pominął cały szereg okoliczności obciążających dotyczących zarówno samego czynu i jego społecznej szkodliwości, jak i osoby oskarżonego. Sąd I instancji nie wskazał zresztą także okoliczności łagodzących dotyczących A. P.. Trafnie natomiast Sąd ten ustalił, że był on już pięciokrotnie karany za przestępstwa przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji, w tym trzykrotnie za czyn z art. 178a § 4 kk, a zatem tożsamy co do kwalifikacji jak ten, który został mu przypisany w zaskarżonym wyroku. Zwrócił też Sąd I instancji uwagę na odpowiedzialność sprawcy w warunkach recydywy z art. 64 § 1 kk. Z pisemnego uzasadnienia wyroku nie wynika natomiast, by miał na uwadze okoliczności samego czynu, które winny przemawiać za surową odpowiedzialnością oskarżonego. Trafnie wypunktował je prokurator w swojej apelacji:

1)  Wysokie stężenie alkoholu we krwi – czterokrotnie przekraczające próg nietrzeźwości,

2)  Bardzo niebezpieczny sposób prowadzenia samochodu – z zebranych dowodów wynika, że kierował on samochodem w sposób brawurowy i lekceważący zasady bezpieczeństwa (ścinanie zakrętów, nadmierna prędkość), w wyniku czego doprowadził do kolizji drogowej,

3)  Zakup samochodu dzień przed zdarzeniem, mimo obowiązującego zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych w ruchu lądowym.

Wszystkie te okoliczności rzutują znacząco na ocenę stopnia społecznej szkodliwości czynu A. P. oraz stopnia jego winy jako wysokich.

Niedostatecznie też Sąd I instancji rozważył właściwości i warunki osobiste samego oskarżonego. Oprócz bowiem stwierdzenia jego uprzedniej karalności i działania w warunkach powrotu do przestępstwa, prokurator zasadnie wykazał demoralizację i naganny sposób życia, jego zdeprawowanie i skrajnie lekceważące podejście do obowiązków społecznych, w tym obowiązku przestrzegania prawa. Trafnie oskarżyciel publiczny wyeksponował popełnienie przestępstwa podobnego do czynów, za które był już w przeszłości karany, w okresie próby wyznaczonej w związku z warunkowym przedterminowym zwolnieniem od odbycia kary pozbawienia wolności, krótki czas po opuszczeniu zakładu karnego (ok. 4 miesiące). Co także istotne w przeszłości wymierzano oskarżonemu tak kary izolacyjne, jak i nieizolacyjne, w tym kary pozbawienia wolności bez warunkowego zawieszenia ich wykonania. Żadna z tych kar nie ukształtowała pozytywnej postawy u A. P. i nie zapobiegła ponownemu popełnieniu przez niego przestępstwa i to w warunkach z art. 64 § 1 kk.

Zważywszy na okoliczności czynu, stwierdzony u niego poziom alkoholu we krwi, rażące lekceważenie zasad bezpieczeństwa w ruchu drogowym, ale również fakt zatrzymania oskarżonego na gorącym uczynku (po kolizji, w której odniósł niewielkie obrażenia ciała), niewielkie natomiast znaczenie dla wymiaru kary miało jego przyznanie się do przestępstwa i złożenie wyjaśnień. Co warte podkreślenia były to jedyne okoliczności, które mogły mieć dla oskarżonego znaczenie łagodzące.

Mając na uwadze powyższe należało przyznać rację skarżącemu, że wymierzona A. P. kara 1 roku i 4 miesięcy pozbawienia wolności określona w wysokości ok. 1/6 zagrożenia ustawowego razi swą łagodnością, a przez to może pogłębić u niego lekceważący stosunek do norm prawnych i ładu społecznego, nie mówiąc już o negatywnym wpływie na kształtowanie świadomości prawnej społeczeństwa. Kara w tej wysokości była zresztą już wobec niego orzekana przeszłości za podobne czyny i nie przyniosła założonych celów, albowiem w dalszym ciągu A. P. naruszał porządek prawny, dopuszczając się m. in. kolejnych występków z art. 178a § 4 kk. Także więc wzgląd na cele wychowawcze i zapobiegawcze kary zdecydowanie przemawiał za wnioskiem, że orzeczona kara powinna być surowsza.

W tym stanie rzeczy Sąd Okręgowy - na podstawie art. 437 § 1 k.p.k. - zmienił zaskarżony wyrok w ten sposób, że podwyższył wymiar orzeczonej kary pozbawienia wolności do 2 lat. Ta kara w sposób właściwy uwzględnia zarówno okoliczności popełnienia przestępstwa, jak i osobowość sprawcy. Tak ukształtowana kara jest też adekwatna do stopnia winy (...) i z pewnością spełnia wymagania w zakresie kształtowania postaw i świadomości prawnej społeczeństwa. Podkreślić w tym miejscu należy, że zdaniem Sądu Odwoławczego mimo licznych okoliczności obciążających kara zaproponowana przez skarżącego, tj. kara 2 lat i 6 miesięcy pozbawienia wolności, byłaby mimo wszystko karą zbyt surową. Dotychczas oskarżony nie był pozbawiony wolności tak długi czas, co pozwala prognozować, że wreszcie zrozumie on naganność swojego postępowania. Gdy ponadto uwzględnić prawdopodobne skutki ponownego skazania co do wcześniej orzekanych kar pozbawienia wolności, jego pobyt w zakładzie karnym będzie na tyle długi, by mógł zostać poddany odpowiedniemu oddziaływaniu resocjalizacyjnemu.

W pozostałym zakresie zaskarżony wyrok utrzymano w mocy. Zauważyć bowiem należy, że brak było podstaw by kwestionować pozostałe rozstrzygnięcia Sądu Rejonowego, w tym w szczególności o orzeczeniu wobec oskarżonego dożywotniego zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych i świadczenia pieniężnego.

O kosztach sądowych za postępowanie odwoławcze Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 634 k.p.k. w zw. z art. 624 § 1 k.p.k. oraz art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych. Sąd zwolnił oskarżonego od obowiązku zwrotu Skarbowi Państwa tych kosztów, w tym od uiszczenia opłaty, mając na względzie m. in. wymiar orzeczonej wobec niego kary pozbawienia wolności, wysokość orzeczonego świadczenia pieniężnego, jak również jego sytuację osobistą, rodzinną i majątkową (brak dochodów i majątku).