Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Jeleniej Górze

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 listopada 2017 r.

Sąd Okręgowy w Jeleniej Górze w VI Wydziale Karnym Odwoławczym w składzie:

Przewodniczący Sędzia SO Andrzej Żuk

Protokolant Sylwia Sarnecka

po rozpoznaniu w dniach 7 września 2017, 10 listopada 2017 r.

sprawy K. P. ur. (...) w B.

s. S., H. z domu C.

obwinionego z art. 124 § 1 kw

z powodu apelacji wniesionej przez pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego

od wyroku Sądu Rejonowego w Bolesławcu

z dnia 5 kwietnia 2017 r. sygn. akt II W 1077/16

I.  utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok wobec obwinionego K. P.;

II.  zasądza od oskarżyciela posiłkowego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 50 złotych tytułem zryczałtowanych wydatków postępowania odwoławczego oraz wymierza mu opłatę w wysokości 60 zł.

Sygn. akt VI Ka 297/17

UZASADNIENIE

K. P. został obwiniony o to, że :

w dniu 6 maja 2015 r. około godz. 09:30 na drodze leśnej poza drogą publiczną w rejonie miejscowości P., Gmina O., powiatu (...), przy użyciu nieznanego przedmiotu dokonał uszkodzenia powłoki karoserii w samochodzie ciężarowym marki M. nr rej. (...), powodując straty finansowe w wysokości 350 zł na szkodę J. W. (1),

tj. o czyn z art. 124 § 1 k.w.

Sąd Rejonowy w Bolesławcu wyrokiem z dnia 5 kwietnia 2017 r. (sygn. akt II K 1077/16):

I.uniewinnił obwinionego K. P. od popełnienia zarzucanego mu czynu opisanego w części wstępnej wyroku, tj. wykroczenia z art. 124 § 1 k.w.;

II.na podstawie art. 118 § 2 k.p.w. kosztami postępowania obciążył Skarb Państwa.

Apelację od tego wyroku wniósł oskarżyciel posiłkowy. Za pośrednictwem swojego pełnomocnika zaskarżył orzeczenie w całości na niekorzyść obwinionego i na podstawie art. 438 pkt 2 kpk w zw. z art. 109 § 2 k.p.w. zarzucił:

1.  obrazę przepisów postępowania, która mogła mieć wpływ na treść orzeczenia, tj.

1) art. 170 § 1 pkt 2 i 5 .p.k. w zw. z art. 39§ 2 k.p.w. poprzez niezasadne i niesłuszne oddalenie wniosków dowodowych oskarżyciela posiłkowego o przesłuchanie w charakterze świadków W. T. i J. W. (2), a ponadto niewłaściwe uzasadnienie postanowienia o oddaleniu wniosku dowodowego i poprzestanie przez Sąd na lakonicznym i ogólnikowym stwierdzeniu oraz przytoczeniu jedynie tekstu ustawy karnej, co spowodowało, że niemożliwą jawi się kontrola słuszności rozstrzygnięcia;

2) art. 7 k.p.k. w zw. z art. 8 k.p.w. i art. 410 k.p.k. w zw. z art. 82 § 1 k.p.w. poprzez dowolną ocenę niezgodną z zasadami logiki, wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego dowodów:

- z zeznań świadka J. W. (1), które uznał za niewiarygodne w całości, mimo że w istocie wypełnia on komplet walorów dowodowych, a jego relacja pozostaje logiczna, spójna, konsekwentna i koresponduje z pozostałym materiałem dowodowym zgromadzonym w postępowaniu, w tym w szczególności z opinią pisemną i zeznaniami słuchanego w charakterze świadka K. B., zeznaniami świadków A. S. i K. W.;

- z zeznań świadka A. S., które uznał za niewiarygodne w całości, mimo iż w istocie wypełniają one komplet walorów dowodowych, a jego relacja pozostaje logiczna, spójna, konsekwentna i koresponduje z pozostałym materiałem dowodowym zgromadzonym w postępowaniu, w tym w szczególności z opinią pisemną i zeznaniami słuchanego w charakterze świadka K. B., zeznaniami świadków J. W. (1) i K. W.;

- z zeznań świadka K. W., które uznał za niewiarygodne w całości, relację za tendencyjną, mimo iż w istocie wypełniają one komplet walorów dowodowych, a jego relacja pozostaje logiczna, spójna, konsekwentna i koresponduje z pozostałym materiałem dowodowym zgromadzonym w postępowaniu, w tym w szczególności z opinią pisemną i zeznaniami słuchanego w charakterze świadka K. B., zeznaniami świadków J. W. (1) i A. S.;

- z wyjaśnień obwinionego K. P., uznając je za dowód wiarygodny w całości, mimo że w istocie nie wypełnia on kompletu walorów dowodowych - relacja zawiera braki logiczne, pozostaje niespójna, niekonsekwentna i nie koresponduje z pozostałym materiałem dowodowym zgromadzonym w postępowaniu, w tym w szczególności z opinią pisemną i zeznaniami słuchanego w charakterze świadka K. B., zeznaniami świadków J. W. (1), K. W. i A. S., a ponadto w razie uwzględnienia niesłusznie oddalonych wniosków dowodowych o przesłuchanie w charakterze świadków W. T. i J. W. (2) niewątpliwie wiarygodność relacji obwinionego skutecznie zostałaby podważona.

Stawiając powyższe zarzuty pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego wniósł o zmianę zaskarżonego orzeczenia w całości poprzez:

- uznanie sprawstwa obwinionego K. P. zarzucanego mu czynu,

- zastosowanie wobec niego prawem przypisanych skutków reakcji karnej, w tym grzywny opiewającej na kwotę 5 000 zł;

- orzeczenie obowiązku obwinionego zapłaty na rzecz oskarżyciela posiłkowego równowartości wyrządzonej czynem szkody, tj. 350 zł;

- orzeczenie obowiązku obwinionego pokrycia kosztów postępowania oraz obowiązek zwrotu na rzecz oskarżyciela posiłkowego kosztów zastępstwa adwokackiego wg norm prawem przypisanych.

Sąd Okręgowy zważył,co następuje :

Apelacja nie zasługiwała na uwzględnienie.

Na wstępie należy wskazać na błąd skarżącego, który w apelacji od wyroku uniewinniającego zawarł wniosek o zmianę zaskarżonego orzeczenia i przypisanie sprawstwa obwinionemu oraz wymierzenie mu kary. Taki wniosek odwoławczy jest oczywiście i rażąco błędny w świetle art. 454 § 1 k.p.k. w zw. z art. 109 § 2 k.p.w. Sąd Okręgowy w razie uznania słuszności podniesionych zarzutów mógłby jedynie uchylić zaskarżony wyrok, a z uwagi na przedawnienie karalności wykroczenia z dniem 6 maja 2017 r., umorzyć postępowanie co do czynu przeciwko K. P..

W wyniku jednak analizy akt postępowania, treści zaskarżonego wyroku oraz jego pisemnego uzasadnienia oraz treści apelacji wniesionej przez pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego, brak było podstaw do takiego rozstrzygnięcia. Apelacja okazała się bowiem niezasadna, a wyrok wydany przez Sąd Rejonowy zasługiwał na jego utrzymanie w mocy bez konieczności dalszych czynności procesowych i dowodowych.

W szczególności niezasadny był wniosek skarżącego o przeprowadzenie już w postępowaniu odwoławczym dowodu z zeznań świadków W. T. i J. W. (2) na okoliczności wskazane w tezie dowodowej. Ocena w tym zakresie Sądu Odwoławczego wiąże się zresztą ściśle z oceną pierwszego z podniesionych zarzutów apelacyjnych, tj. obrazy art. 170 § 1 pkt 2 i 5 k.p.k. w zw. z art. 39 § 2 k.p.w. poprzez oddalenie tożsamego wniosku dowodowego przez Sąd Rejonowy.

Zwrócić należy w tej mierze uwagę na to, że taki sam zarzut apelacyjny był podniesiony w apelacji wniesionej od pierwszego wydanego w sprawie wyroku Sądu Rejonowego z dnia 2 lutego 2016 r. (sygn. akt II W 807/15), który został później uchylony wyrokiem Sądu Okręgowego w Jeleniej Górze z dnia 19 lipca 2016 r. (sygn. akt VI Ka 193/16). Uchylając pierwszy wyrok, Sąd Okręgowy wskazał, że akurat ten zarzut apelacji był niezasadny. Wprost stwierdził, że nie istnieje w okolicznościach sprawy potrzeba przesłuchania świadków W. T. i J. W. (2). Zgodnie z tym stanowiskiem orzekał także Sąd Rejonowy, oddalając w postępowaniu ponownym złożony w tym zakresie wniosek dowodowy. Prawidłowo stwierdził, że wnioskowane dowody nie mają znaczenia dla rozstrzygnięcia i uzasadnił swoją decyzję procesową w sposób pozwalający na jej weryfikację.

W aktach sprawy znajduje się dokumentacja medyczna, z której wynika stan zdrowia obwinionego w danym dniu, stwierdzone obrażenia ciała. Jest to dowód odnoszący się wprost do stanu zdrowia obwinionego m. in. w dniu 6 maja 2017 r. i ma on charakter obiektywny. Zeznania wnioskowanych świadków w żadnej mierze nie mogły wpłynąć na ocenę wiarygodności dokumentów, tym bardziej, że dotyczyłyby samopoczucia K. P., które nie jest przedmiotem niniejszego postępowania. Nie doznał on przecież takich obrażeń, które wykluczałyby pracę na wysokościach - nie utracił nogi, ręki, czy też nie doznał długotrwałej i ciężkiej kontuzji. Tym samym nawet stwierdzenie przez świadków takiej okoliczności, jak w tezie dowodowej, w żadnej mierze nie mogłoby wpłynąć na ocenę któregokolwiek dowodu przeprowadzonego w sprawie. Słusznie więc Sąd Rejonowy ocenił jako nieprzydatny dla rozstrzygnięcia sprawy złożony wniosek dowodowy. Podniesiony przeciwko temu zarzut apelacyjny jest bezzasadny.

Niezasadny jest również drugi z zarzutów apelacji, tj. obrazy przepisów postępowania: art. 7 k.p.k. w zw. z art. 8 k.p.w. i art. 410 k.p.k. w zw. z art. 82 § 1 k.p.w. Wbrew stanowisku skarżącego Sąd Rejonowy dokonał analizy zgromadzonego materiału dowodowego, nie naruszając granic wyznaczonych zasadami wiedzy, logiki i doświadczenia życiowego, a poczynione ustalenia faktyczne były wynikiem swobodnej, zgodnej z zasadą wyrażoną w art. 7 k.p.k. w zw. z art. 8 k.p.w., oceny dowodów.

Zarzut podniesiony przez apelującego dla swojej skuteczności wymaga wykazania, jakich konkretnych uchybień w zakresie określonym w art. 7 k.p.k. dopuścił się Sąd I instancji, dokonując oceny dowodów. Nie może się on ograniczać jedynie do polemiki z ustaleniami Sądu. Tymczasem w swojej apelacji obrońca faktycznie przedstawia alternatywną wersję oceny zgromadzonych dowodów w oparciu o zeznania pokrzywdzonego, jego córki i znajomego. Dokonana jednak przez niego ocena dowodów jest bardzo jednostronna i ukierunkowana na wykazanie przebiegu zdarzenia zgodnego z wersją przedstawioną przez tych forowanych świadków. W sposób dowolny natomiast traktuje wyjaśnienia K. P., niejako z góry sugerując ich nieprawdziwość. Dowolność tej oceny przejawia się w zdecydowanym i jednoznacznym podnoszeniu cech sugerujących wiarygodność zeznań świadków (logiczność, spójność, konsekwencję, korespondencję z innymi dowodami), z drugiej zaś bezkrytycznej odmowie tych cech wyjaśnieniom obwinionego. Rozbieżności w zeznaniach apelujący tłumaczy upływem czasu (dotyczy to zwłaszcza zeznań A. S.), natomiast takiej samej tolerancji nie okazał już skarżący dowodowi z wyjaśnień obwinionego, wyolbrzymiając w nich drobne w istocie różnice i wykluczając wpływ na to czasu i wielości składanych relacji. Bardzo dowolnie sugeruje pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego odosobnienie wyjaśnień obwinionego. Przecież – co prawidłowo zauważył Sąd Rejonowy – znajdują one potwierdzenie w dowodach o charakterze obiektywnym: dokumentach poświadczających korzystanie z pomocy medycznej w dniu 6 maja 2015 r., opinii sądowo-lekarskiej, ale również dokumentacji fotograficznej i notatkach potwierdzających zgłoszenie na Policji. O dowodach tych obrońca milczy, w ogóle się do nich nie odnosi.

Wszystko to niewątpliwie czyni dokonaną przez obrońcę ocenę dowodów bardzo jednostronną i nieprzekonującą. Na pewno nie jest to ocena choćby porównywalna do tej, jakiej dokonał Sąd I instancji, której wyrazem jest analiza przedstawiona w pisemnym uzasadnieniu wyroku. Sąd ten uczynił bowiem przedmiotem swojej analizy wszystkie zgromadzone w toku postępowania dowody, które mogły mieć znaczenie dla rozstrzygnięcia przedmiotowej sprawy. Z całą pewnością nie naruszył on przepisu art. 410 k.p.k. w zw. z art. 82 § 1 k.p.w. Przekroczenie tego przepisu polega na pominięciu istotnych okoliczności ujawnionych na rozprawie bądź oparciu orzeczenia na dowodach nieujawnionych. Żadna z wymienionych sytuacji w niniejszej sprawie nie wystąpiła. Na rozprawie ujawnione zostały wszystkie wnioskowane przez strony dowody, które mogły mieć znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy (oddalone wnioski dowodowe takiego charakteru nie miały), przesłuchano obwinionego, świadków i odczytano dokumenty. Wszystkie te dowody stały się następnie przedmiotem oceny. Na podstawie pisemnego uzasadnienia wyroku łatwo śledzić tok rozumowania Sądu I instancji, który poza swoją analizą nie pozostawił żadnych dowodów ujawnionych na rozprawie.

Dokonanej przez Sąd Rejonowy oceny dowodów nie można uznać za dowolną. Wybór wiarygodnych źródeł dowodowych jest prerogatywą Sądu stykającego się bezpośrednio z dowodami, zaś swobodna ocena dowodów ograniczona jest jedynie powinnością przedstawienia rozumowania, które doprowadziło do tego wyboru. Warunek ten w niniejszym postępowaniu został spełniony. Sąd I instancji przedstawił proces myślowy, który leżał u podstaw poczynienia w sprawie ustaleń faktycznych. Już wyżej wskazano, że opierał się na całokształcie materiału dowodowego ujawnionego w toku przewodu sądowego, a wszystkie dowody poddał krytycznej ocenie. W pisemnym uzasadnieniu wyroku Sąd wskazał, jakie fakty uznał za udowodnione i dlaczego, podał również, z jakich powodów odrzucił dowody przeciwne. Przy dokonywaniu tej oceny kierował się – wbrew zarzutowi obrońcy - zasadami logiki i prawidłowego rozumowania oraz wskazaniami doświadczenia życiowego. W przedstawionym w uzasadnieniu procesie wnioskowania brak jest błędów logicznych, czy też niespójności.

Należy podkreślić, że Sąd Rejonowy miał bezpośredni kontakt ze wszystkimi dowodami osobowymi, co niewątpliwie ułatwiało ich ocenę. Jest to szczególnie ważne w sytuacji, gdy wszystkie dowody, na których oparte są zarzuty apelującego mają taki właśnie charakter. Co warte podkreślenia wszyscy świadkowie oraz obwiniony byli przesłuchani na jednej rozprawie. Sąd Rejonowy miał zatem możliwość nie tylko obserwacji ich zachowania w tym samym czasie, ale również bieżącej i natychmiastowej weryfikacji podawanych przez nich treści, a wyrok został wydany kilka dni po ich przesłuchaniu. Zasada bezpośredniości ma tym większe znaczenie, że dowody osobowe pochodziły od osób zainteresowanych rozstrzygnięciem sprawy - stron postępowania, członków ich rodzin lub znajomego. Nie było bowiem żadnego świadka, któremu ponad wszelką wątpliwość można byłoby przypisać cechę bezstronności. Obiektywny charakter miały dokumenty, do których zasadnie odnosił się w swojej ocenie Sad Rejonowy, a które zupełnie pominął w swojej apelacji pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego.

W sprawie istniały dwie sprzeczne ze sobą wersje zdarzenia, więc logiczną konsekwencją przydania wiary jednym dowodom była odmowa wiarygodności dowodów przeciwnych. Sąd Rejonowy słusznie zwrócił uwagę na konflikt rodzinny pomiędzy stronami postępowania, który w oczywisty sposób rzutował na ich zachowanie w dniu zdarzenia, ale również w późniejszym czasie. Dokonał też dokładnej oceny zeznań wszystkich świadków, wskazując przekonująco, w jakiej części i na jakiej podstawie odmówił im wiary. Nie pominął zresztą tego, że zeznania te w dużym stopniu ze sobą korespondują, ale wytłumaczył logicznie, dlaczego mimo to nie czynił na ich podstawie ustaleń faktycznych.

Dokładnie wyjaśnił Sąd, dlaczego podważył wiarygodność zeznań A. S., któremu to dowodowi szczególne znaczenie (jako osoby rzekomo bezstronnej) usiłuje nadać w swojej apelacji obrońca. U podstaw tego leżała nie tylko sprzeczność tego dowodu z wyjaśnieniami obwinionego. Sąd szczegółowo wykazał przecież niespójność tego dowodu, jego niekonsekwencję. Wprawdzie obrońca tłumaczył rozbieżności upływem czasu, jednak Sąd Okręgowy podzielił w tym zakresie ocenę Sądu I instancji, że z uwagi na liczbę i charakter tych różnic dowód z zeznań tego świadka budzi zasadnicze wątpliwości. Sąd Odwoławczy podzielił również ocenę Sadu I instancji co do wiarygodności zeznań świadków J. W. (1) i K. W.. Do analizy zawartej w pisemnym uzasadnieniu zaskarżonego wyroku zresztą obrońca w zasadzie się nie odniósł, zamiast tego przedstawił laurkę tym dowodom jako logicznym, spójnym, konsekwentnym i zbieżnym ze sobą i innymi dowodami. Tłumaczenie zwłoki w zgłoszeniu przez pokrzywdzonego uszkodzenia mienia chęcią "skorzystania z pomocy prawnej" zupełnie nie odnosi się do stwierdzeń przywołanych przez Sąd meriti na s.6 uzasadnienia. Tak samo brak jest w apelacji skutecznego podważenia argumentacji Sądu przedstawionej co do wiarygodności zeznań K. W. (s.6-7 uzasadnienia), która Sądowi Odwoławczemu jawi się jako przekonująca i logiczna, i którą przyjmuje jako własną.

Sposób, w jaki Sąd I instancji zapoznał się z dowodami dotyczącymi przedmiotowego zdarzenia i w jaki przeanalizował wszystkie okoliczności ujawnione na rozprawie głównej, nie naruszając art. 410 k.p.k. w zw. z art.. 82 § 1 k.p.w., wskazuje, że ocena tego Sądu nie przekracza dozwolonych granic oceny swobodnej. Nie wykazuje ona błędów natury faktycznej (sprzeczności z treścią dowodu) i błędów logicznych (wad w rozumowaniu i wnioskowaniu). Na tej podstawie Sąd I instancji był uprawniony jako podstawę ustaleń faktycznych przyjąć wyjaśnienia obwinionego znajdujące oparcie w dowodach o charakterze obiektywnym (dokumenty). Przeprowadził przecież swobodną ocenę wszystkich dowodów i wyprowadził z niej logiczne, zgodne z zasadami wiedzy i doświadczeniem życiowym wnioski. Skoro ocena dowodów dokonana przez Sąd Rejonowy nie budzi zastrzeżeń, to i poczynione w jej następstwie ustalenia faktyczne przyjęte za podstawę zaskarżonego wyroku nie mogą być uznane za wadliwe. Nie pozwalały one przypisać obwinionemu czynu zabronionego.

Sąd Okręgowy nie znalazł podstaw do uwzględnienia któregokolwiek z zarzutów sformułowanych w apelacji, która oparta jest na fragmentarycznej ocenie materiału dowodowego. Brak powodów, by apelację uwzględnić i zaskarżony wyrok uchylić. W konsekwencji zaskarżony wyrok jako prawidłowy i słuszny należało – w myśl art. 437 § 1 kpk w zw. z art. 109 § 2 k.p.w. – utrzymano w mocy.

O kosztach postępowania odwoławczego Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 636 § 1 k.p.k. w zw. z art. 119 k.p.w., natomiast o opłacie na podstawie art. 13 ust. 2 w zw. z art. 21 pkt 2 Ustawy z dnia 23 czerwca 1973 roku o opłatach w sprawach karnych