Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Jeleniej Górze

Formularz UK 2

Sygnatura akt

VI Ka 150/20

Załącznik dołącza się w każdym przypadku. Podać liczbę załączników:

1

1.  CZĘŚĆ WSTĘPNA

1.1. Oznaczenie wyroku sądu pierwszej instancji

Wyrok łączny Sądu Rejonowego w Zgorzelcu z 15 listopada 2019r., sygn. akt II K 662/19

1.2. Podmiot wnoszący apelację

☐ oskarżyciel publiczny albo prokurator w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ oskarżyciel posiłkowy

☐ oskarżyciel prywatny

☒ obrońca oskarżonego

☐ oskarżony albo skazany w sprawie o wydanie wyroku łącznego

☐ inny

1.3. Granice zaskarżenia

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☒

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana

2.  Ustalenie faktów w związku z dowodami przeprowadzonymi przez sąd odwoławczy

2.1. Ustalenie faktów

2.1.1. Fakty uznane za udowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

1

M. K.

postawa skazanego w trakcie odbywania kar pozbawienia wolności; dotyczy wszystkich kar orzeczonych w wyrokach łącznych

opinia o skazanym

k.202-205

2.1.2. Fakty uznane za nieudowodnione

Lp.

Oskarżony

Fakt oraz czyn, do którego fakt się odnosi

Dowód

Numer karty

1.

------------------

----------------------------------------------------

------------

------------

2.2. Ocena dowodów

2.2.1. Dowody będące podstawą ustalenia faktów

Lp. faktu z pkt 2.1.1

Dowód

Zwięźle o powodach uznania dowodu

1.

opinia o skazanym

dokument sporządzony przez uprawniony organ w granicach przyznanych mu kompetencji; w toku procesu niekwestionowany przez strony

2.2.2. Dowody nieuwzględnione przy ustaleniu faktów
(dowody, które sąd uznał za niewiarygodne oraz niemające znaczenia dla ustalenia faktów)

Lp. faktu z pkt 2.1.1 albo 2.1.2

Dowód

Zwięźle o powodach nieuwzględnienia dowodu

---------------

------------------------------

--------------------------------------------------------------

.  STANOWISKO SĄDU ODWOŁAWCZEGO WOBEC ZGŁOSZONYCH ZARZUTÓW i wniosków

Lp.

Zarzut

1.  rażącej niewspółmierności orzeczonej wobec skazanego M. K. kary łącznej 10 lat pozbawienia wolności, w sytuacji gdy całokształt okoliczności przedmiotowej sprawy, zachowanie skazanego przed popełnieniem inkryminowanych czynów, okoliczności które pchnęły go do popełniania przestępstw, a także postawa skazanego w toku wszystkich prowadzonych przeciwko niemu postępowań, w tym zwłaszcza przyznanie się do ich popełnienia, wyrażenie szczerego żalu oraz skruchy, zrozumienie naganności swojego postępowania, a więc istnienie pozytywnej prognozy kryminologicznej skazanego na przyszłość, przemawiają za orzeczeniem kary łącznej, przy zastosowaniu zasady absorpcji, którą będzie wymierzenie mu kary łącznej w wymiarze 3 lat pozbawienia wolności;

☐ zasadny

☒ częściowo zasadny

☐ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania zarzutu za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny

Ad. 1

Apelacja obrońcy była zasadna jedynie w części. O zmianie zaskarżonego wyroku na korzyść skazanego zdecydowały okoliczności wzięte pod uwagę przez Sąd Okręgowy z urzędu. Wskazać należy, że po złożeniu apelacji, w dacie orzekania przed Sądem drugiej instancji przepisy w zakresie kary łącznej zostały zmienione (art. 38 pkt 3, 4 lit. a oraz pkt 6 ustawy z dnia 19 czerwca 2020 r. Dz. U. 2020.1086 zmieniającej ustawę kodeks karny z dniem 24 czerwca 2020 r.). Przepisy obowiązujące aktualnie okazały się dla skazanego niekorzystne i z tego powodu Sąd Okręgowy zastosował ustawę obowiązującą w czasie popełnienia przestępstwa jako względniejszą dla skazanego (art. 4 § 1 kk), o czym szerzej w sekcji 4.

Wniosek

1. O zmianę zaskarżonego wyroku i wymierzenie skazanemu M. K. kary łącznej w wymiarze 3 lat pozbawienia wolności.

☐ zasadny

☐ częściowo zasadny

☒ niezasadny

Zwięźle o powodach uznania wniosku za zasadny, częściowo zasadny albo niezasadny.

Ad. 1 Wniosek obrońcy o wymierzenie skazanemu kary łącznej w wymiarze 3 lat pozbawienia wolności nie zasługiwał na uwzględnienie.

4.  OKOLICZNOŚCI PODLEGAJĄCE UWZGLĘDNIENIU Z URZĘDU

1.

- zastosowanie w sprawie niniejszej art. 87 § 1 kk poprzez połączenie skazanemu kar ograniczenia wolności z karami pozbawienia wolności było niesprawiedliwe,

- zmiana przepisów art. 85 § 1 i 2 kk, art. 86 kk i art. 91 § 2 kk w dacie orzekania przed Sądem drugiej instancji,

- 4 § 1 kk - zastosowanie ustawy obowiązującej poprzednio, jako względniejszej dla skazanego.

Zwięźle o powodach uwzględnienia okoliczności

Na wstępie stwierdzić należy, że zastosowanie art. 87 § 1 kk w niniejszej sprawie, poprzez przeliczenie kar ograniczenia wolności na kary pozbawienia wolności było rażąco niesprawiedliwe. Sąd Rejonowy choć słusznie dostrzega, że przepis ten został częściowo uznany za niezgodny z art. 45 ust. 1 i art. 175 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 11 czerwca 2019 r. sygn. akt P 20/17 (Dz.U.2019.1135) z dniem 18 czerwca 2019 r., to jednak nie wyciągnął z tego dalej idących wniosków. Skoro ww. przepis daje sądowi możliwość dokonania połączenia kary łącznej pozbawienia wolności z karą ograniczenia wolności i orzeczenie kary łącznej pozbawienia wolności, to winien on za każdym rozważyć, czy kary te połączyć. Dostrzec należy, że w dacie orzekania przed Sądem pierwszej instancji łączeniu winny podlegać wyroki, w których wymierzono skazanemu kary pozbawienia wolności opisane w pkt 5, 14, 21, 22, 23 i 25 części wstępnej zaskarżonego wyroku. Sąd ten przeoczył, że kara 6 miesięcy pozbawienia wolności orzeczona wyrokiem opisanym w pkt 15 została przez skazanego wykonana w dniu 7 listopada 2019 r. i postępowanie w przedmiocie wydania wyroku łącznego co do tego wyroku należało umorzyć (art. 572 kpk). W konsekwencji łączeniu podlegało 6 wyroków. Granice kary łącznej kształtowały się zatem od 1 roku i 10 miesięcy pozbawienia wolności (najwyżej z wymierzonych kar podlegających łączeniu wyrokiem opisanym w pkt 23) do 6 lat i 4 miesięcy (sumy wszystkich kar podlegających łączeniu). Tymczasem wyrokami opisanymi w pkt 1, 4, 6-13, 16, 17, 19, 20 i 26 części wstępnej zaskarżonego wyroku wymierzono skazanemu kary ograniczenia wolności. Łączny wymiar kar ograniczenia wolności wynosi 17 lat i 10 miesięcy. W ocenie Sądu Okręgowego zastosowanie przez Sąd Rejonowy art. 87 § 1 kk, poprzez połączenie kar pozbawienia wolności z karami ograniczenia wolności, a następnie wymierzenie kary łącznej w wymiarze 10 lat pozbawienia wolności przy zastosowaniu zasad z art. 85 § 1 i 2 k.k. było rażąco niesprawiedliwe. Przede wszystkim kara łączna pozbawienia wolności orzeczona zaskarżonym wyrokiem łącznym, w sposób znaczący przekracza sumę wszystkich kar pozbawienia wolności, jakie podlegały łączeniu (6 lat i 4 miesiące). Nie sposób przy tym nie zauważyć, że zdecydowaną większość kar w poszczególnych wyrokach stanowiły kary ograniczenia wolności – a więc kary wolnościowe. Z tych przyczyn Sąd Okręgowy zmieniając zaskarżony wyrok odstąpił od zastosowania art. 87 § 1 kk w niniejszej sprawie.

Niezależnie od powyższego, wskazać należy, że po złożeniu apelacji, w dacie orzekania w drugiej instancji zmieniony został art. 85 kk, art. 86 kk i art. 91 § 2 kk (art. 38 pkt 3 i 4 lit. a oraz pkt 6 ustawy z dnia 19 czerwca 2020 r. Dz. U. 2020.1086 zmieniającej ustawę kodeks karny z dniem 24 czerwca 2020 r.). Zgodnie z nowym brzmieniem art. 85 § 1 kk (do którego odsyła art. 91 § 2 kk) jeżeli sprawca popełnił dwa lub więcej przestępstw, zanim zapadł pierwszy wyrok, chociażby nieprawomocny, co do któregokolwiek z tych przestępstw i wymierzono za nie kary tego samego rodzaju albo inne podlegające łączeniu, sąd orzeka karę łączną, biorąc za podstawę kary z osobna wymierzone za zbiegające się przestępstwa. Z kolei stosownie do treści art. 86 § 1 kk Sąd wymierza karę łączną w granicach powyżej najwyższej z kar wymierzonych za poszczególne przestępstwa do ich sumy (…). Oznacza to, że w dacie wyrokowania przed Sądem drugiej instancji, na mocy aktualnie obowiązującego art. 85 § 1 i § 2 kk, art. 91 § 2 k.k. i art. 91a kk łączeniu podlegałyby osobno wyroki opisane w pkt 5 i 14 oraz w pkt 15 i 21, 22, 23, 25 części wstępnej zaskarżonego wyroku, jako że łączeniu kar po zmianach kodeksu karnego nie stoi na przeszkodzie ich wykonanie. Wyrok opisany w pkt 5 zapadł w dniu 23 października 2017 r., zaś w pkt 14 w dniu 23 marca 2018 r.; przestępstwa opisane w tych wyrokach zostały popełnione odpowiednio w dniu: 14 października 2016 r. i 10 grudnia 2016 r. oraz w dniu: 17 kwietnia 2017 r., 12 lutego 2017 r. i 16 kwietnia 2017 r. – a więc zanim zapadł wyrok z dnia 23 października 2017 r. Z kolei wyroki opisane w pkt 15 i 21, 22, 23, 25 części wstępnej zaskarżonego wyroku podlegałyby odrębnemu wykonaniu. Wyrok opisany w pkt 15 zapadł w dniu 21 czerwca 2018 r., zaś przestępstwa opisane w wyrokach z pkt 21, 22, 23 i 25 zostały popełnione przed tą datą. Mając na uwadze treść aktualnie obowiązującego art. 86 § 1 k.k. granice wymiaru kary pozbawienia wolności orzeczonej wyrokami z pkt 5 i 14 kształtowałyby się od 1 roku i 1 miesiąca do 2 lat, a wyrokami z pkt 15, 21, 22, 23 i 25 od 1 roku i 11 miesięcy do 4 lat i 10 miesięcy. Gdyby zatem zastosować nowe przepisy w zakresie kary łącznej, to wówczas suma kar pozbawienia wolności z poszczególnych wyroków łącznych kształtowałaby się od 3 lat do 6 lat i 10 miesięcy, co niewątpliwie byłoby dla skazanego niekorzystne. Tymczasem na mocy art. 85 kk (do którego odsyła art. 91 § 2 kk) obowiązującego w czasie popełnienia przez skazanego przestępstw połączeniu winny podlegać kary, które nie zostały jeszcze wykonane. Z kolei na mocy art. 86 § 1 kk obowiązującego w czasie popełnienia przez skazanego przestępstw, wymiar kary łącznej kształtował się w granicach od najwyższej z kar wymierzonych za poszczególne przestępstwa do ich sumy (…). Gdyby zatem rozważać umorzenie postępowania co do wyroku w sprawie II K 214/18 (opisanego w pkt 15 części wstępnej), to na podstawie art. 91 § 2 kk i art. 86 kk obowiązującego przed wejściem w życie nowych przepisów granice kary łącznej pozbawienia wolności kształtowałby się 1 roku i 10 miesięcy pozbawienia wolności (najwyżej z wymierzonych kar podlegających łączeniu wyrokiem opisanym w pkt 23) do 6 lat i 4 miesięcy (sumy wszystkich kar podlegających łączeniu). Niewątpliwie poprzednio obowiązujące przepisy w zakresie kary łącznej tj. art. 91 § 2 kk i art. 86 kk były dla skazanego korzystniejsze. W tej zaś sytuacji stosownie do art. 4 § 1 kk winny one znaleźć zastosowanie w niniejszej sprawie. Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy w oparciu o przepisy obowiązujące w czasie popełnienia przez skazanego przestępstw zmienił zaskarżony wyrok w ten sposób, że na podstawie art. 572 kpk umorzył postępowanie w przedmiocie wydania wyroku łącznego co do wyroku opisanego w pkt 15 części wstępnej. Ustalając zaś na nowo wymiar kary łącznej Sąd Okręgowy miał na uwadze to, że w skład wyroku łącznego wchodzi obecnie sześć wyroków (w zdecydowanej większości wyrokami tymi przypisano skazanemu popełnienie przestępstw w warunkach z art. 91 § 1 kk) oraz poprawną opinię o skazanym z zakładu karnego (nie jest to jednak opinia dobra). W konsekwencji Sąd Okręgowy zmienił zaskarżony wyrok w ten sposób, że na podstawie art. 91 § 2 kk. i art. 86 § 1 kk w zw. z art. 4 § 1 kk) wymierzone skazanemu wyrokami opisanymi w punktach 5, 14, 21, 22, 23 i 25 kary pozbawienia wolności połączył i wymierzył mu karę łączną 4 lat pozbawienia wolności. Kara łączna orzeczona w takim wymiarze spełni stawiane przed nią cele zapobiegawcze i wychowawcze, a także potrzeby w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa. (art. 85a kk). Konsekwencją powyżej zmiany było zaliczenie skazanemu na poczet orzeczonej kary łącznej 4 lat pozbawienia wolności okresów rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawach opisanych w pkt 5, 14, 21-25 części wstępnej.

Powyższe rozważania odnoszą się także do kary łącznej ograniczenia wolności. Sąd Rejonowy połączył skazanemu kary ograniczenia wolności w wyrokach opisanych w pkt 1, 4, 6-13, 15-20 i 26 części wstępnej zaskarżonego wyroku. Łączny wymiar kar ograniczenia wolności w świetle przepisów obowiązujących w dacie orzekania w pierwszej instancji wynosił 17 lat i 10 miesięcy. W świetle aktualnie obowiązujących przepisów art. 91 § 2 kk. i art. 86 § 1 kk należałoby połączyć osobno wyroki opisane w pkt 1 , 4-13, 15-19 i 20-26, w których wymierzono skazanemu kary ograniczenia wolności. Oznacza to, że skazanemu można by wymierzyć kilka kar łącznych ograniczenia wolności w odrębnych wyrokach, stosując ograniczenie 2 lat z art. 86 § 1 kk. Niewątpliwie przepisy w zakresie kary łącznej obowiązujące obecnie są dla skazanego niekorzystne i dlatego Sąd Okręgowy na podstawie art. 91 § 2 kk i art. 86 § 1 kk w zw. z art. 4 § 1 kk połączył kary ograniczenia wolności orzeczone wyrokami opisanymi w pkt 1, 4, 6-13, 15-20 i 26 części wstępnej zaskarżonego wyroku i wymierzył skazanemu karę łączną 2 lat ograniczenia wolności (a więc w maksymalnym wymiarze) z obowiązkiem wykonywania nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze po 30 godzin miesięcznie. Jednocześnie Sąd Okręgowy stwierdza, że kara łączna grzywny po połączeniu wyroków opisanych w pkt 2, 3 i 18 części wstępnej została orzeczona w najniższym wymiarze, przy zastosowaniu zasady absorpcji całkowitej i w tym zakresie wyrok łączny Sądu Rejonowego w Zgorzelcu podlegał utrzymaniu w mocy (art. 437 kpk).

5.  ROZSTRZYGNIĘCIE SĄDU ODWOŁAWCZEGO

5.1. Utrzymanie w mocy wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot utrzymania w mocy

Orzeczenie w zakresie kary łącznej grzywny.

Zwięźle o powodach utrzymania w mocy

Orzeczenie wobec skazanego kary łącznej grzywny na zasadzie absorpcji całkowitej było słuszne i prawidłowe.

5.2. Zmiana wyroku sądu pierwszej instancji

1.

Przedmiot i zakres zmiany

1.

- na podstawie art. 91 § 2 kk i art. 86 § 1 kk w zw. z art. 4 § 1 kk połączenie wymierzonych skazanemu kar pozbawienia wolności wyrokami opisanymi w pkt 5, 14, 21-25 części wstępnej zaskarżonego wyroku i wymierzenie mu kary łącznej 4 lat pozbawienia wolności.

- na podstawie art. 91 § 2 kk i art. 86 § 1 kk w zw. z art. 4 § 1 kk połączenie wymierzonych skazanemu kar ograniczenia wolności wyrokami opisanymi w pkt 1, 4, 6-13, 15-20 i 26 części wstępnej zaskarżonego wyroku i wymierzenie mu kary łącznej 2 lat ograniczenia wolności z obowiązkiem wykonywania nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze po 30 godzin miesięcznie.

2. na podstawie art. 572 kpk umorzenie postępowania w przedmiocie wydania wyroku łącznego co do opisanego w pkt 15 części wstępnej zaskarżonego wyroku.

Zwięźle o powodach zmiany

Ad 1. O zmianie zaskarżonego wyroku w tej części zadecydowały okoliczności wzięte pod uwagę przez Sąd Okręgowy z urzędu.

Ad 2. O zmianie zaskarżonego wyroku w tej części zdecydowały okoliczności wzięte pod uwagę przez Sąd Okręgowy z urzędu.

5.3. Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji

5.3.1. Przyczyna, zakres i podstawa prawna uchylenia

1.1.

---------------------------------------------------------------------

☐ art. 439 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

---------------------------------------------------------------------------------------------------------

2.1.

Konieczność przeprowadzenia na nowo przewodu w całości

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

---------------------------------------------------------------------------------------------------------

3.1.

Konieczność umorzenia postępowania

☐ art. 437 § 2 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia i umorzenia ze wskazaniem szczególnej podstawy prawnej umorzenia

---------------------------------------------------------------------------------------------------------

4.1.

---------------------------------------------------------------------

☐ art. 454 § 1 k.p.k.

Zwięźle o powodach uchylenia

---------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.3.2. Zapatrywania prawne i wskazania co do dalszego postępowania

-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------

5.4. Inne rozstrzygnięcia zawarte w wyroku

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

I.2

577 kpk - na poczet orzeczonej kary łącznej 4 lat pozbawienia wolności zaliczono skazanemu okresy rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawach opisanych w pkt 5, 14, 21-25 części wstępnej zaskarżonego wyroku.

6.  Koszty Procesu

Punkt rozstrzygnięcia z wyroku

Przytoczyć okoliczności

III.

Na podstawie art. 624 § 1 k.p.k. w zw. z art. 634 k.p.k. Sąd Okręgowy mając na uwadze sytuację materialną skazanego zwolnił go od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze obciążając nimi Skarb Państwa.

7.  PODPIS

1.3. Granice zaskarżenia

Kolejny numer załącznika

1

Podmiot wnoszący apelację

Obrońca skazanego

Rozstrzygnięcie, brak rozstrzygnięcia albo ustalenie, którego dotyczy apelacja

wymiar kary łącznej

1.3.1. Kierunek i zakres zaskarżenia

☒ na korzyść

☐ na niekorzyść

☐ w całości

☒ w części

☐

co do winy

☒

co do kary

☐

co do środka karnego lub innego rozstrzygnięcia albo ustalenia

1.3.2. Podniesione zarzuty

Zaznaczyć zarzuty wskazane przez strony w apelacji

☐

art. 438 pkt 1 k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w zakresie kwalifikacji prawnej czynu przypisanego oskarżonemu

☐

art. 438 pkt 1a k.p.k. – obraza przepisów prawa materialnego w innym wypadku niż wskazany
w art. 438 pkt 1 k.p.k., chyba że pomimo błędnej podstawy prawnej orzeczenie odpowiada prawu

☐

art. 438 pkt 2 k.p.k. – obraza przepisów postępowania, jeżeli mogła ona mieć wpływ na treść orzeczenia

☐

art. 438 pkt 3 k.p.k. – błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia,
jeżeli mógł on mieć wpływ na treść tego orzeczenia

☒

art. 438 pkt 4 k.p.k. – rażąca niewspółmierność kary, środka karnego, nawiązki lub niesłusznego zastosowania albo niezastosowania środka zabezpieczającego, przepadku lub innego środka

☐

art. 439 k.p.k.

☐

brak zarzutów

1.4. Wnioski

☐

uchylenie

☒

zmiana