Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Jeleniej Górze

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 7 maja 2018 r.

Sąd Okręgowy w Jeleniej Górze w VI Wydziale Karnym Odwoławczym w składzie:

Przewodniczący SSO Tomasz Skowron

Protokolant Ewelina Ostrowska

przy udziale Prokuratora Prokuratury Okręgowej w Jeleniej Górze del. do Prokuratury Rejonowej w Lubaniu D. K.

po rozpoznaniu w dniu 24 kwietnia 2018r.

sprawy M. W. ur. (...) w W.

s. P., M. z domu K.

oskarżonego z art. 107 § 1 kks w związku z art. 9 § 3 kks i inne

z powodu apelacji wniesionej przez oskarżonego

od wyroku Sądu Rejonowego w Lubaniu

z dnia 8 grudnia 2017 r. sygn. akt II K 31/17

I.  utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok wobec oskarżonego M. W.;

II.  zwalnia oskarżonego od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze obciążając nimi Skarb Państwa.

Sygn. akt VI Ka 95/18

UZASADNIENIE

M. W. został oskarżony o to, że:

1.  będąc prezesem (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. (...) ul. (...) (...)i będąc na podstawie prawa uprawnionym i zobowiązanym do prowadzenia spraw gospodarczych tej spółki, co najmniej w dniu 05.02.2015r. w lokalu (...) ul. (...), (...)-(...) L., prowadził i urządzał wbrew przepisom ustawy z dnia 19.11.2009r. o grach hazardowych (Dz.U. Nr 201, poz. 1540), gry losowe o wygrane pieniężne na automatach do gier:

- (...) nr (...)

- A. G. nr (...),

tj. o przestępstwo skarbowe określone w art. 107 § 1 kks w zw. z art. 9 § 3 kks;

2.  będąc prezesem (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. (...) ul. (...) (...)i będąc na podstawie prawa uprawnionym i zobowiązanym do prowadzenia spraw gospodarczych tej spółki, co najmniej w dniu 09.03.2015r. w lokalu (...) ul. (...), (...)-(...) L., prowadził i urządzał wbrew przepisom ustawy z dnia 19.11.2009r. o grach hazardowych (Dz.U. Nr 201, poz. 1540), gry losowe o wygrane pieniężne na automatach do gier:

- (...) nr (...)

- A. G. nr (...),

tj. o przestępstwo skarbowe określone w art. 107 § 1 kks w zw. z art. 9 § 3 kks;

3.  będąc prezesem (...) Sp. z o.o. z siedzibą w W. przy ul. (...), (...)-(...) W. i będąc na podstawie prawa uprawnionym i zobowiązanym do prowadzenia spraw gospodarczych tej spółki, co najmniej w dniu 05.02.2015r. w lokalu (...) ul. (...), (...)-(...) L., prowadził i urządzał wbrew przepisom ustawy z dnia 19.11.2009r. o grach hazardowych (Dz.U. Nr 201, poz. 1540), gry losowe o wygrane pieniężne na automacie do gier:

- (...) nr (...),

tj. o przestępstwo skarbowe określone w art. 107 § 1 kks w zw. z art. 9 § 3 kks;

Sąd Rejonowy w Lubaniu wyrokiem z dnia 8 grudnia 2017 r. w sprawie o sygn. IIK 31/17:

I.  uznał oskarżonego M. W. za winnego czynu opisanego w pkt 1 części wstępnej wyroku, tj. czynu z art. 107 § 1 kks w zw. z art. 9 § 3 kks i za to, na podstawie art. 107 § 1 kks wymierzył mu karę grzywny w wymiarze 70 (siedemdziesięciu) stawek dziennych przyjmując, że jedna stawka równoważna jest kwocie 100 (stu) złotych,

II.  uznał oskarżonego M. W. za winnego czynu opisanego w pkt 2 części wstępnej wyroku, tj. czynu z art. 107 § 1 kks w zw. z art. 9 § 3 kks i za to, na podstawie art. 107 § 1 kks wymierzył mu karę grzywny w wymiarze 70 (siedemdziesięciu) stawek dziennych przyjmując, że jedna stawka równoważna jest kwocie 100 (stu) złotych,

III.  uznał oskarżonego M. W. za winnego czynu opisanego w pkt 3 części wstępnej wyroku, tj. czynu z art. 107 § 1 kks w zw. z art. 9 § 3 kks i za to, na podstawie art. 107 § 1 kks wymierzył mu karę grzywny w wymiarze 70 (siedemdziesięciu) stawek dziennych przyjmując, że jedna stawka równoważna jest kwocie 100 (stu) złotych,

IV.  na podstawie art. 39 § 1 kks połączył wymierzone w pkt I, II i III kary grzywny i wymierzył oskarżonemu M. W. jedną karę łączną grzywny w wymiarze 130 (stu trzydziestu) stawek dziennych przyjmując, że jedna stawka dzienna równoważna jest kwocie 100 (stu) złotych,

V.  na podstawie art. 29 pkt 1 kks orzekł przepadek na rzecz Skarbu Państwa środków pieniężnych w łącznej kwocie 8.935 (osiem tysięcy dziewięćset trzydzieści pięć) złotych zabezpieczonych w wykazie dowodów rzeczowych i zajętych za pokwitowaniem P. (...)nr (...) i nr (...) w dniu 12.05.2015 r. i w dniu 01.06.2015 r.,

VI.  na podstawie art. 32 § 1 kks orzekł środek karny w postaci ściągnięcia równowartości pieniężnej w kwocie 60.000 (sześćdziesięciu tysięcy) złotych stanowiącej wartość zwróconych automatów do gier A. G. nr (...), A. nr (...), A. nr (...), (...) nr (...), A. G. nr (...),

VII.  na podstawie art. 113 § 1 kks w zw. z art. 624§1 kpk i art. 17 ustęp 1 ustawy z dnia 23 czerwca 1973r. o opłatach w sprawach karnych zwolnił oskarżonego od ponoszenia kosztów sądowych w niniejszej sprawie i nie wymierza mu opłaty.

Apelację od powyższego wyroku złożył oskarżony M. W., wskazując na możliwość przyjęcia wystąpienia w zaskarżonym wyroku bezwzględnej przesłanki odwoławczej co do całości okresu objętego zarzutem, określonej w art. 439 § 1 pkt 8 kpk w zw. z art. 113 § 1 kks, polegającej na uprzednim wydaniu przez Sąd Rejonowy w K. 3 kwietnia 2017 r. (sygn. IIK 569/16) wyroku skazującego, na mocy którego oskarżony został uznany za winnego popełnienia przestępstwa skarbowego z art. 107 kks, gdzie zarzuconego czynu oskarżony miał dopuścić się w okresie od 19 sierpnia 2013 roku do dnia 27 marca 2015 roku. Czas wskazany w przedmiotowym postępowaniu objął okres, za który oskarżony został już skazany wyżej wskazanym prawomocnym wyrokiem. Powyższe stanowi o zaistnienie stanu powagi rzeczy osądzonej w stosunku do wszystkich zdarzeń w tym czasookresie stanowiących czyn urządzania gier na automatach poza kasynem gry.

Ponadto zaskarżonemu wyrokowi, na podstawie art. 113 § 1 kks w zw. z art. 427 § 1 i 2 kpk i art. 438 pkt 1 i 2 kpk oskarżony zarzucił:

1)  obrazę przepisów postępowania, która mogła mieć wpływ na treść wyroku, to jest:

⚫

art. 7 k.p.k. oraz art. 410 k.p.k. poprzez dowolną, a nie swobodną ocenę materiału dowodowego i w konsekwencji odmówienie wiarygodności wyjaśnieniom zawartym w kierowanych do sądu pismach w zakresie odnoszącym się do przekonania oskarżonego i stanu świadomości, że prowadzona przez oskarżonego działalność była ówcześnie działalnością legalną, w sytuacji gdy złożone wyjaśnienia były spójne, rzeczowe, a które to wskazują na uzasadnione przekonanie oskarżonego, że prowadzona przez niego działalność w tamtym okresie była działalnością legalną;

⚫

art. 413 § 2 pkt 1 k.p.k., polegającą na tym, że w opisie czynu w sentencji wyroku Sądu I instancji nie wskazano jakie przepisy ustawy o grach hazardowych zostały przez oskarżonego naruszone, co wobec blankietowego charakteru przepisu art. 107 7 § 1 k.k.s., który dla zastosowania wymaga wypełnienia przepisami ustawy szczególnej (w tym wypadku u.g.h.), czyni zastosowaną kwalifikację prawną niepełną;

2)  obrazę prawa materialnego w postaci błędnego przypisania oskarżonemu realizacji znamion przestępstwa z art. 107 § 1 k.k.s., poprzez wydanie wyroku skazującego pomimo:

⚫

bezskuteczności przepisu z art. 14 ust. 1 u.g.h., który jako nienotyfikowany przepis techniczny, w braku przekazania Komisji Europejskiej projektu ustawy z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych zgodnie z obowiązkiem wynikającym z art. 8 ust. 1 dyrektywy 98/34, nie mógł być zastosowany wobec jednostek, co stanowi okoliczność wyłączającą odpowiedzialność kamą, potwierdzoną wiążącą wykładnią Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, dokonaną wyrokami: z dnia 13 października 2016 r. w sprawie C-303/15 oraz z dnia 19 lipca 2012 r. w sprawach połączonych C-213/11, C-214/11 i C-217/11 (F. i inni), jak i wcześniejszym wyrokiem z dnia 26 października 2006 r. w sprawie C-65/05 (Komisja Wspólnot Europejskich przeciwko Republice Greckiej);

⚫

braku realizacji znamion strony podmiotowej w postaci umyślności oraz oczywistej i usprawiedliwionej nieświadomości tak bezprawności, jak i karalności naruszenia art. 6 ust. 1 u.g.h., a to ze względu na powszechne traktowanie tego przepisu, jako tożsamego z 14 ust. 1 u.g.h., co znajduje wyraz w prezentowanym w toku postępowania orzecznictwie sądowym z całego okresu prowadzenia przez oskarżonego działalności, jak i stanowisku Komisji Europejskiej i pozwala uznać, że przepisy u.g.h. w usprawiedliwiony sposób mogły być traktowane jako bezskuteczne, co w okolicznościach niniejszej sprawy bezpodstawnym czyni przypisanie oskarżonemu umyślności dotyczącej działania wbrew obowiązującym przepisom prawa;

Niezależnie, na podstawie art. 113 § 1 k.k.s. w zw. z art. 427 § 1 i 2 k.p.k. i art. 438 pkt 4 k.p.k., oskarżony zarzucił rażącą niewspółmierność kary poprzez orzeczenie kary grzywny w wymiarze 130 stawek dziennych przyjmując, że jedna stawka równoważna jest kwocie 100 złotych. Ponadto, zaskarżonemu wyrokowi oskarżony zarzucił rażącą niewspółmierność środka karnego w postaci ściągnięcia równowartości pieniężnej przepadku urządzeń do gier losowych w łącznej wysokości 60.000 zł, podczas gdy prawidłowa ocena okoliczności dotyczących jego wymiaru w niniejszej sprawie uzasadnia orzeczenie go w niższej wysokości.

Stawiając powyższe zarzuty oskarżony wniósł o:

1.  uchylenie zaskarżonego wyroku i umorzenie postępowania w części, wobec zaistnienia bezwzględnej przesłanki odwoławczej z art. 439 § pkt 8)

Alternatywnie – w przypadku nieuwzględnienia wniosku z pkt 1 oskarżony wniósł o:

2.  zmianę zaskarżonego wyroku poprzez wydanie rozstrzygnięcia uniewinniającego, w szczególności z uwagi na brak możliwości przypisania oskarżonemu umyślności na płaszczyźnie strony podmiotowej czynu zabronionego z art. 107 § 1 kks, jak również w oparciu o kontratyp z art. art. 10 § 3 kks lub ewentualnie w oparciu o kontratyp z art. 10 § 4 kks.

W sytuacji nieuwzględnienia wniosków 1) i 2) apelacji oskarżony wniósł o:

3.  zmianę zaskarżonego wyroku poprzez odstąpienie od wymierzenia kary, alternatywnie poprzez jej wymierzenie w granicach dolnego ustawowego zagrożenia, a także o obniżenie środka karnego ściągnięcia równowartości pieniężnej przepadku uwzględniając realną wartość przedmiotowych urządzeń do gier, która biorąc pod uwagę średnią cenę rynkową tego rodzaju urządzeń, powinna kształtować się na poziomie 1.500 złotych za automat.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Apelacja wywiedziona przez oskarżonego nie zasługuje na uwzględnienie.

Nie dopatrzył się sąd okręgowy istnienia bezwzględnej przyczyny odwoławczej wskazanej w art. 439§1 pkt 8 k.p.k. Bezsporne jest, że M. W. skazany został wyrokiem Sądu Rejonowego w K. z dnia 3 kwietnia 2017r. sygn. II K 569/16 za przestępstwo skarbowe z art. 107§1 k.k.s. W wyroku tym sąd rzeczywiście przyjął m. in., że oskarżony działając jako prezes spółki (...) sp. z o.o. w okresie od 19 sierpnia 2013r. do 27 marca 2015r. w miejscowości R. woj. (...) wspólnie i w porozumieniu z inną osobą urządzał gry na automacie (...) M. nr H. (...) z naruszeniem przepisu 6 ust.1 ustawy z dnia 19 listopada 2009r. o grach hazardowych, tj. przestępstwa karno skarbowego z art. 107§1 k.k.s. w zw. z art. 6§2 k.k.s. w związku z czym ten czyn czasowo zazębia się z czynem, który zaskarżonym wyrokiem w niniejszej sprawie został oskarżonemu przypisany w pkt III części dyspozytywnej. Czyny które zostały przypisane oskarżonemu w pkt I i II części dyspozytywnej czasowo nie korelują z czynami przypisanymi oskarżonemu we wskazanym wyroku Sądu Rejonowego w K., a opisanymi w pkt II części wstępnej. Jednakże nawet w tym zawężonym zakresie zdaniem sądu odwoławczego nie można mówić o istnieniu bezwzględnej przyczyny odwoławczej wskazywanej przez oskarżonego. Przede wszystkim wskazać należy, ze czyn ten ( przypisany oskarżonemu w zaskarżonym wyroku w pkt III ) dotyczy urządzania gier na innym automacie – (...) nr (...), w innym lokalu, w innej miejscowości. To zaś w myśl stanowiska Sądu Najwyższego wyklucza możliwość przyjęcia, iż mamy do czynienia z tożsamością czynów warunkującą możliwość uznania powagi rzeczy osadzonej ( zob. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 4 kwietnia 2018r. sygn. V KS 5/18 ). Sąd okręgowy w niniejszym składzie stanowisko to w pełni podziela i nie widzi potrzeby przytaczania dodatkowych argumentów w tym zakresie.

Sąd okręgowy w niniejszym składzie podziela także zapatrywanie, że przypisane oskarżonemu M. W. zachowanie – prowadzenie i urządzanie wbrew przepisom ustawy o grach hazardowych gier losowych o wygrane pieniężne na automatach do gier nie stanowi czynu ciągłego z art. 6§2 k.k.s. działanie oskarżonego wykazuje podobieństwo do przestępstw trwałych lub o charakterze trwałym a to wyklucza możliwość zastosowania instytucji czynu ciągłego. Tym samym nie może być mowy o istnieniu powagi rzeczy osądzonej. ( zob. Tomasz Grzegorczyk w Kodeks Karny Skarbowy komentarz wyd.2006, s. 122-123, Piotr Kardas Kodeks Karny Skarbowy Komentarz , WKP 2017 , wyrok Sądu Okręgowego w Legnicy z dnia 22 lutego 2018r. sygn. IV Ka 41/18 ).

Nie dostrzegł sąd odwoławczy również aby sąd meriti dopuścił się błędnej oceny materiału dowodowego i wyjaśnień oskarżonego zawartych w kierowanych do sądu pismach w zakresie, gdzie mówił on o swoim przekonaniu, że prowadzona przez niego działalność była legalna. Przede wszystkim wskazać należy, że w przedmiotowej sprawie oskarżony w postępowaniu przygotowawczym odmówił składania wyjaśnień, a w postępowaniu przed sądem nie brał udziału. Jednakże nie przeszkodziło to sądowi rejonowemu poczynić prawidłowych ustaleń odnośnie tego, że oskarżony M. W. nie działał w warunkach kontratypów określonych w przepisach art. 10§3 i 4 k.k.s. Przepisy te stanowią, że nie popełnia przestępstwa skarbowego lub wykroczenia ten kto dopuszcza się czynu zabronionego w usprawiedliwionym błędnym przekonaniu, że zachodzi okoliczność wyłączająca bezprawność lub pozostaje w usprawiedliwionej nieświadomości jego karalności. Oskarżony bowiem od wielu lat prowadził działalność gospodarczą polegająca na umieszczaniu automatów do gier w lokalach na terenie kraju. Od wielu lat boryka się z szeregiem kontroli przeprowadzanych przez funkcjonariuszy Urzędów Celnych. Od wielu lat na terenie całej Polski w sprawach przeciwko niemu zapadały różne orzeczenia w tym wiele wyroków skazujących go za popełnienie czynów z art. 107§1 k.k.s. W tej sytuacji zdaniem sądu odwoławczego nie może być mowy o tym, że nieświadomość karalności tego czynu ( tych czynów ) była usprawiedliwiona.

Zdaniem sądu odwoławczego nie miało wpływu na treść wyroku nie wskazanie w sentencji przypisanego oskarżonemu czynu jakie przepisy ustawy o grach hazardowych zostały przez oskarżonego naruszone. Przyjmując za oskarżycielem publicznym sąd ustalił, ze oskarżony będą prezesem spółek (...) sp. z o.o. i (...) sp. z o.o. będąc na podstawie prawa uprawnionym i zobowiązanym do prowadzenia spraw gospodarczych tych spółek w lokalu C. (...) w L. prowadził i urządzał wbrew przepisom ustawy o grach hazardowych gry losowe o wygrane pieniężne na automatach do gier. Kwestię naruszenia przez oskarżonego przepisów ustawy hazardowej sąd rejonowy rozwinął w pisemnym uzasadnieniu zaskarżonego wyroku. Kilkakrotnie podkreślał w nim, że oskarżony prowadził i urządzał gry na automatach bez wymaganej koncesji na prowadzenie kasyna gry. Tym samym naruszył normę art. 6 ust. 1 ustawy o grach hazardowych. Niedoprecyzowanie zarzutów aktu oskarżenia i przyjętego przez sąd przestępnego działania oskarżonego nie jest wadą tego rodzaju, by wyprowadzić z niej wnioski o niemożności ustalenia znamion inkryminowanych czynów i z pewnością nie generuje wątpliwości co do tego, które przepisy ustawy o grach hazardowych należy zastosować w przypadku przypisania oskarżonemu winy ( zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 29 marca 2017r. sygn. IV KK 396/16, LEX nr 2281267 ). W ocenie sądu odwoławczego sąd rejonowy słusznie nie miał wątpliwości, że działanie oskarżonego pozostaje w związku z naruszeniem przepisów o koncesji art. 14 ust. 1 i art. 6 ust. 1 ustawy o grach hazardowych. W ustaleniach faktycznych poczynionych w niniejszej sprawie Sąd I instancji stanowczo stwierdza, że oskarżony w datach zarzucanych mu czynów urządzał gry o charakterze losowym na automatach. Jako właściciel tych automatów zawarł umowy na zainstalowanie ich w lokalu (...) (...) w L., a jak wynika z eksperymentu procesowego ( k.5 – 11 ), protokołu oględzin ( k. 13 – 17 ) oraz zeznań świadków – funkcjonariuszy Urzędu Celnego nie były to automaty do gier zręcznościowych tylko do gier losowych.

Odnosząc się do zarzutu bezskuteczności przepisu art. 14 ust. 1 ustawy o grach hazardowych wobec braku jego notyfikacji Komisji Europejskiej stwierdzić należy, że okoliczność ta nie ma bezpośredniego znaczenia dla odpowiedzialności oskarżonego w zakresie zarzucanych mu czynów. Wskazano już bowiem wyżej, ze sąd meriti upatruje odpowiedzialności oskarżonego M. W. w naruszeniu m. in. przepisu art. 6 ust. 1 ustawy o grach hazardowych i to ten przepis stanowi uzupełnienie normy blankietowej z art. 107§1 k.k.s. Przepis art. 6 ust. 1 ustawy o grach hazardowych dotyczy strony podmiotowej działalności w zakresie urządzania gier hazardowych, gdyż przewiduje, ze może ja prowadzić tylko podmiot posiadający koncesję na prowadzenie kasyna. Art. 14 ust. 1 zaś reguluje pewien aspekt przedmiotowy urządzania i prowadzenia gier na automatach określając miejsce ich użytkowania. Treść tych przepisów jest adresowana do wszystkich podmiotów, zarówno do osób fizycznych, jak i prawnych oraz niezależnie od tego czy posiadają one koncesję na prowadzenie kasyna gry, czy też nie. Działalność w zakresie gier na automatach w rozumieniu art. 2 ust. 3 ustawy o grach hazardowych jest więc zawsze działalnością nielegalną ( zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16 marca 2017r. sygn. V KK 21/17, LEX nr 22 (...) ). Powyższe trafnie dostrzegł sąd rejonowy wywodząc o tym w pisemnych motywach zaskarżonego wyroku, a czego zdaje się nie dostrzegać autor wywiedzionej apelacji.

Nie dostrzegł sąd odwoławczy aby omawiane przepisy – art. 6 ust. 1 i art. 14 ust. 1 ustawy o grach hazardowych sad rejonowy traktował jako tożsame. Przyjęcie to stoi w całkowitej sprzeczności z treścią pisemnego uzasadnienia zaskarżonego wyroku. Odnośnie zaś kwestii braku możliwości przyjęcia istniejącej po stronie oskarżonego usprawiedliwionej nieświadomości tak bezprawności , jak i karalności zarzucanych mu czynów była już o tym mowa.

Nie dopatrzył się sąd okręgowy również aby kara wymierzona zaskarżonym wyrokiem była rażąco, niewspółmiernie surowa. Za przypisane oskarżonemu przestępstwa karno skarbowe sąd wymierzył kary grzywny w wysokości po 70 stawek dziennych przy przyjęciu, że jedna stawka odpowiada kwocie 100zł. łącznie zaś karę 130 stawek dziennych przy niezmienionej kwocie stawki dziennej ( 100zł. ). Zważywszy na stopień zawinienia oskarżonego, skalę jego działalności kwestię szkodliwości hazardu na życie społeczne. Stwierdzić należy, ze zarówno kary jednostkowe, jak i kara łączna nie może zostać uznana za rażąco niewspółmiernie surową. Podobnie należy ocenić orzeczony przepadek kwoty 8.935zł. ( sumy zabezpieczonej w przedmiotowych automatach jako dowód rzeczowy ), jak i orzeczenie ściągnięcia równowartości zwróconych wcześniej automatów, tj. kwoty 60.000zł.

Reasumując wywiedziona w niniejszej sprawie przez oskarżonego apelacja nie zasługiwała na uwzględnienie, a zaskarżony wyrok jako słuszny należało utrzymać w mocy.

Z uwagi na konsekwencje w zakresie odpowiedzialności materialnej oskarżonego wynikające z niniejszego wyroku i ustaloną jego sytuacje materialną sąd odwoławczy zwolnił go od ponoszenia kosztów sądowych za postepowanie odwoławcze ( art. 624§1 k.p.k. w zw. z art. 634 k.p.k. ).