Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Jeleniej Górze

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 17 kwietnia 2018 r.

Sąd Okręgowy w Jeleniej Górze w VI Wydziale Karnym Odwoławczym w składzie:

Przewodniczący Sędzia SO Andrzej Tekieli (spr.)

Sędziowie SO Waldemar Masłowski

SO Tomasz Skowron

Protokolant Sylwia Sarnecka

przy udziale Prokuratora Prokuratury Rejonowej w Bolesławcu M. Z.

po rozpoznaniu w dniu 17 kwietnia 2018 r.

sprawy P. B. ur. (...) w B.

s. E., K. z domu W.

oskarżonego z art. 280 § 1 kk i inne

z powodu apelacji wniesionych przez oskarżonego i jego obrońcę

od wyroku Sądu Rejonowego w Bolesławcu

z dnia 27 listopada 2017 r. sygn. akt II K 558/16

I.  zmienia zaskarżony wyrok wobec oskarżonego P. B. w ten sposób, że w opisie czynu przypisanego oskarżonemu przyjmuje, iż karę dwóch lat pozbawienia wolności orzeczoną wyrokiem Sądu Rejonowego w Bolesławcu z dnia 8 marca 2007 r., sygn. akt II K 393/06 oskarżony odbywał w okresie od 5.06.2009 r. do 26.03.2011 r.;

II.  w pozostałej części zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy;

III.  zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. A. M. kwotę 516,60 zł w tym 96,60 zł podatku od towarów i usług tytułem nieopłaconej obrony oskarżonego z urzędu w postępowaniu odwoławczym;

IV.  zwalnia oskarżonego od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze obciążając nimi Skarb Państwa.

Sygn. akt VI Ka 85/18

UZASADNIENIE

P. B. oskarżony został o to że:

w dniu 10 maja 2013 r. w B. w kolekturze (...) L. przy ul. (...) używając przemocy wobec pracownicy tego punktu Z. K. polegającej na popchnięciu pokrzywdzonej i biciu jej po głowie ciężkim przedmiotem o kulistym kształcie zawiniętym w materiał, dokonał kradzieży pieniędzy w kwocie 469 zł. na szkodę ajenta kolektury (...) J. K. oraz portfela z zawartością pieniędzy w kwocie 125 zł. i karty zakupowej C. na szkodę Z. K. przy czym działaniem swym spowodował obrażenia ciała pokrzywdzonej Z. K. w postaci otwartej rany powłok głowy, stłuczenia głowy, wstrząśnienia, krwiaka podczepcowego, otarcia naskórka w prawej okolicy potylicznej, skutkujących naruszeniem czynności narządów ciała na czas do siedmiu dni, przy czym czynu tego dopuścił się będąc uprzednio skazanym wyrokami: Sądu Rejonowego w Bolesławcu w sprawie II K 369/03 za czyn z art. 279 § 1 k.k. na karę 1 roku i 4 miesięcy pozbawienia wolności którą odbył w okresach od 21.05 -20.08.2003 r., 9.12.2003-3.03.2004 r., oraz Sądu Rejonowego w Złotoryi w sprawie II K 56/02 za czyny z art. 157 § 2 k.k., art.263 § 2 k.k., i 278 § 1 k.k. w zw. z art. 91 k.k. na kare 2 lat pozbawienia wolności, którą odbył w okresach od 3.03.2004 r. do 3.03.2006 r. tj. o czyn z art. 279 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k. oraz przed upływem 5 lat od odbycia kary orzeczonej wyrokiem Sądu Rejonowego w Bolesławcu z dnia 8 marca 2007 r. sygn. II K 393/06 za czyn z art. 279 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k. na karę 2 lat pozbawienia wolności którą odbywał w okresie od 5.06.2006 r. do 26.03 2011 r. z zaliczeniem okresu 27.12.2006 r. do 8.03.2007 r.

tj. o czyn z art.280 § 1 k.k. i art. 157 § 2 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 64 § 2 k.k.

Sąd Rejonowy w Bolesławcu wyrokiem z dnia 27.11.2017 r. w sprawie II K 558/16:

I.uznał oskarżonego P. B. za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu opisanego w części wstępnej wyroku tj. przestępstwa z art. 280 § 1 k.k. i art. 157 § 2 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 64 § 2 k.k. i za to na podstawie art. 280 § 1 k.k. w zw. z art.11 § 3 k.k. w zw. z art. 64 § 2 k.k. wymierzył mu karę 5 lat pozbawienia wolości;

II. na podstawie art. 46 § 1 k.k. orzekł wobec oskarżonego obowiązek naprawienia szkody zobowiązując go do uiszczenia na rzecz pokrzywdzonego J. K. kwoty 469 zł.;

III. na podstawie art. 29 ustawy z dnia 26 maja 1982 r. prawo o adwokaturze oraz na podstawie § 17 ust.2 pkt 3 rozporządzenia z dnia 3 października 2016 r. Ministra Sprawiedliwości w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu zasądził od Skarbu Państwa na rzecz adwokata A. M. tytułem nieopłaconej obrony udzielonej z urzędu kwotę 420 zł. oraz dalsze 96,60 zł. tytulem podatku VAT;

IV. na podstawie art. 624 § 1 k.p.k. zwolnił oskarżonego od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów procesu.

Apelację od powyższego wyroku złożył obrońca oskarżonego zarzucając:

1.obrazę art. 7 k.p.k. mającą wpływ na treść zaskarżonego wyroku poprzez dowolną ocenę zebranego w sprawie materiału dowodowego i niezasadne przyjęcie że oskarżony dopuścił się popełnienia zarzucanego mu czynu mimo że zebrany w sprawie materiał dowodowy oceniany swobodnie nie daje podstaw do takiego przyjęcia;

2.rażąca surowość wymierzonej oskarżonemu kary poprzez wymierzenie mu kary 5 lat pozbawienia wolności.

Obrońca wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania ewentualnie o jego zmianę poprzez uniewinnienie oskarżonego od stawianego mu zarzutu.

Apelację od powyższego wyroku złożył także osobiście oskarżony P. B.. Z treści apelacji wynika że oskarżony zarzucił błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku mający wpływ na jego treść poprzez przyjęcie na podstawie przeprowadzonych w sprawie dowodów iż oskarżony dopuścił się zarzucanego mu czynu, podczas gdy przestępstwa tego on nie dokonał. Oskarżony przedstawił swoją ocenę dowodów w postaci zeznań świadków K. N. (1), W. R., S. D., E. P. i in. , oględzin odzieży, roweru, logowania się telefonu itd., które zdaniem skarżącego nie świadczą o jego sprawstwie i winie. Oskarżony podniósł także, że jego pierwszy obrońca z urzędu nie wypełniała swoich obowiązków, musiał bronić się sam, a kolejny obrońca nie mógł zapoznać się z dowodem w postaci listu P. S. który Sąd ujawnił na rozprawie. Z treści apelacji wynika że oskarżony wniósł o zmianę wyroku poprzez uniewinnienie go od zarzucanego mu czynu, ewentualnie o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania przez Sąd I instancji.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Apelacje nie zasługiwały na uwzględnienie, a jedyna zmiana wyroku nastąpiła poprzez doprecyzowanie opisu czynu w zakresie działania oskarżonego w warunkach art. 64 § 2 k.k.

W pierwszej kolejności odnosząc się do zarzutu zawartego w końcowej części apelacji oskarżonego. Wskazać należy, że Sąd Okręgowy nie stwierdził aby w trakcie procedowania przed Sądem I instancji doszło do naruszenia prawa do obrony oskarżonego. Obrona nie była w niniejszej sprawie obligatoryjna ( w związku z wnioskiem oskarżonego o badania sądowo – psychiatryczne Sąd I instancji uzyskał kserokopię opinii sądowo – psychiatrycznej z toczącej się równolegle w innym sądzie innej sprawy karnej – k. 957 -960 – i słusznie na jej podstawie doszedł do wniosku że nie zachodzą wątpliwości co do poczytalności oskarżonego w sprawie niniejszej, nie badając go do sprawy ), niemniej na wniosek oskarżonego ( k.315 ) Sąd I instancji ustanowił mu obrońcę z urzędu w osobie adw. P. C. ( k.325 ), która uczestniczyła w pierwszej rozprawie w dniu 22.11.2016 r. ( k.335 ). Na rozprawie w dniu 16.05.2017 r. Sąd na wniosek oskarżonego zwolnił z obrony z urzędu adw. P. C., w tym dniu i na kolejnym jej terminie w dniu 25.07.2017 r. nie były przeprowadzone żadne dowody poza uzupełniającymi wyjaśnieniami oskarżonego i okazaniem mu dowodów rzeczowych. Nowy obrońca oskarżonego z urzędu adw. A. M. wyznaczony został w dniu 27.09.2017 r. ( k.468 ) i uczestniczył w rozprawie w dniu 16.11.2017 r., na której m.in. ujawniony został list P. S. o którym oskarżony pisze w apelacji. Jedynie na marginesie wskazać należy że list ten nie był kluczowym ani nawet istotnym dowodem w niniejszej sprawie, Sąd I instancji nie czynił na jego podstawie ustaleń faktycznych co jednoznacznie wynika z pisemnego uzasadnienia zaskarżonego wyroku. Na rozprawie w dniu 16.11.2017 r. ani oskarżony ani jego obrońca nie wnosili o powtórzenie czynności dowodowych przeprowadzonych 16.05.2017 r. i 25.07.2017r. Sąd Okręgowy nie dostrzega w tej sytuacji naruszenia prawa do obrony oskarżonego.

Pozostałe zarzuty zawarte w obydwu apelacjach w istocie sprowadzają się do powoływania się na naruszenie art. 7 k.p.k. i do kwestionowania ustaleń faktycznych Sądu I instancji prowadzących do przyjęcia sprawstwa i winy oskarżonego, dlatego rozpoznane zostaną łącznie. W pierwszej kolejności przypomnieć należy że przekonanie sądu o wiarygodności jednych dowodów i niewiarygodności innych pozostaje pod ochrona prawa procesowego a więc mieści się w ramach swobodnej oceny dowodów wtedy gdy: 1. jest poprzedzone ujawnieniem w toku rozprawy całokształtu okoliczności i to w sposób podyktowany obowiązkiem dochodzenia prawdy; 2. stanowi wynik rozważenia wszystkich okoliczności przemawiających zarówno na korzyść jak i na niekorzyść oskarżonego; 3. jest wyczerpująco i logicznie z uwzględnieniem wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego argumentowane w uzasadnieniu ( zob. w. SN z 9.11.1990 r. WRN 149/90 OSNKW 7- 9/1991,poz.41 ). Zdaniem Sądu Okręgowego Sąd I instancji w niniejszej sprawie spełnił powyższe wymagania. Działając w ramach zasady swobodnej oceny dowodów Sąd ten władny był dać wiarę jednym dowodom, innym zaś odmówić wiarygodności, stanowisko swoje dostatecznie przy tym argumentował w pisemnym uzasadnieniu wyroku ( str. 4 – 7 uzasadnienia, k. 501 odwrót – 503 akt ). Podzielając powyższe argumenty Sąd Okręgowy powoła się na nie w kontekście apelacyjnych zarzutów.

Faktem jest że żaden z przesłuchanych w sprawie świadków nie rozpoznał oskarżonego po twarzy jako sprawcy rozboju, nie rozpoznała go również po głosie pokrzywdzona Z. K.. Sprawa niniejsza miała w istocie charakter poszlakowy, jednakże ciąg dowodów pośrednich i poszlak układał się w spójną całość wskazująca na sprawstwo i winę oskarżonego. Po pierwsze wszyscy świadkowie którzy widzieli sprawcę rozboju uciekającego z miejsca zdarzenia lub przebywającego przed napadem w osiedlowym śmietniku – W. R. ( k.16 – 17 ), E. P. ( k.21 -23 ), K. P. ( k. 84 – 85 ), K. N. (2) ( k.24 -26 ), a także pokrzywdzona Z. K. ( k.5 -7, k.71 – 74 ) opisywali go jako niewysokiego mężczyznę wzrostu ok. 165cm – 170 cm, szczupłego , zwinnego, szybkiego, prawdopodobnie młodego, ubranego w kurtkę z kapturem koloru szarego lub czarnego, niektórzy mówili również, że w ciemne spodnie dresowe z białym paskiem wzdłuż nogawek i w szalik lub chustę „arafatkę” zasłaniającą twarz. Opis sylwetki sprawcy zbieżny jest – co wynika z akt sprawy – z sylwetką oskarżonego ( m.in. potwierdził on że ma 173cm wzrostu –k. 338 ). Okoliczności tej nie zmienia fakt, że świadkowie zważywszy na sylwetkę i zachowanie się sprawcy wskazywali że prawdopodobnie jest młodym człowiekiem 17 – 20 letnim , a oskarżony w czasie zaistnienia zdarzenia miał 30 lat, doświadczenie życiowe wskazuje bowiem że bywają trzydziestolatkowie o młodzieńczej sylwetce. Po drugie na miejscu popełnienia przestępstwa w zadaszonym śmietniku pozostał charakterystyczny rower górski, niewątpliwie należący do oskarżonego i jego rodziny ( k. 27 -29, k.99 – 102 ). Po trzecie w miejscu zamieszkania oskarżonego ujawniono odzież w postaci ciemnej kurtki z szarym kapturem, chusty w kratę i ciemnych spodni z białym paskiem wzdłuż nogawek, tj. taką jaką świadkowie widzieli u sprawcy rozboju ( k. 51 – 52, k. 120 – 122 , k. 123 – 125, k.194 ). Wprawdzie pokrzywdzona nie potrafiła stwierdzić że jest to ta sama odzież ( k. 195 ) a oskarżony na rozprawie wyjaśniał, że spodnie i kurtka należała do szwagra, chusta zaś do żony ( k. 422 odwrót ), jednak Sąd Okręgowy podziela stanowisko Sądu I instancji że te wyjaśnienia nie są wiarygodne. Doświadczenie życiowe wskazuje, że nie może być przypadkiem iż w miejscu zamieszkania oskarżonego znajdowały się trzy składniki garderoby zbieżne z opisem ubioru sprawcy rozboju przedstawionym niezależnie od siebie przez kilku świadków. Wreszcie po czwarte, wskazać należy na niekonsekwentną, nieudolną linię obrony oskarżonego znajdującą wsparcie w zachowaniach jego żony. Wprawdzie żona oskarżonego A. B. na rozprawie odmówiła złożenia zeznań, jednakże oskarżony w swoich wyjaśnieniach przyznał, że gdy w dniu zdarzenia wrócił do domu namówił małżonkę żeby poszła na policję i zgłosiła że ktoś im rower ukradł ( k.101 ). Sam oskarżony wyjaśniając w dniu 17.05.2013 r. zaprezentował inną linię obrony, twierdził że jeździł rowerem po ulicach (...), zatrzymał się przy zadaszonym śmietniku niedaleko kolektury L. aby schronić się przed deszczem, stał tam długo, „może nawet kilka godzin”, spotkał następnie kolegę „z więzienia” którego nazwiska nie potrafił podać i poszedł z nim „sobie porozmawiać” zostawiając rower w śmietniku ( k. 100 – 101 ). Zasadnie Sąd I instancji te wyjaśnienia uznał za nielogiczne, niezgodne z doświadczeniem życiowym a przez to niewiarygodne, nie sposób bowiem uwierzyć, że oskarżony kilka godzin przeczekiwał padający deszcz w niekomfortowych warunkach śmietnika a następnie po spotkaniu kolegi przy tej samej deszczowej pogodzie zdecydował się odejść z nim z tego miejsca pozostawiając w śmietniku rower, narażając się tym samym na jego utratę. Trafnie Sąd I zauważył, że zdecydowanie bardziej prawdopodobne jest, iż oskarżony w tymże śmietniku obserwował kolekturę L., oczekiwał na najlepszy moment do dokonania rozboju, po jego zaś dokonaniu pozostawiając rower odbiegł z miejsca zdarzenia zaskoczony krzykiem który podniosła pokrzywdzona. Zasady logiki i doświadczenia życiowego są jednymi z istotnych przesłanek zasady swobodnej oceny dowodów z art. 7 k.p.k. Suma powyższych okoliczności przemawia za zasadnością stanowiska Sądu I instancji, że oskarżony P. B. dopuścił się popełnienia zarzucanego mu czynu, skarżący zaś w apelacjach nie przedstawili przekonywujących argumentów aby powyższe skutecznie podważyć.

Kwalifikacja prawna czynu oskarżonego z art. 280 § 1 k.k. i art. 157 § 2 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 64 § 2 k.k. nie budzi wątpliwości. Z danych znajdujących się w aktach sprawy wynika, że oskarżony działał w warunkach recydywy wielokrotnej z art. 64 § 2 k.k. Oskarżony, wcześniej posługujący się nazwiskiem rodowym P. F. był wielokrotnie karany, w 2007 r. w sprawie II K 393/06 Sądu Rejonowego w Bolesławcu skazany został za czyn z art. 279 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k. ( a więc za kradzież z włamaniem znajdującą się w katalogu przestępstw z art. 64 § 2 k.k. ) na karę 2 lat pozbawienia wolności, przy czym z obliczenia kary na odpisie wyroku znajdującym się w aktach wynikało, że oskarżony odbywał tą karę od 27.12.2006 r. do 8.03.2007 r. ( zaliczenie na poczet kary tymczasowego aresztowania ) i od 5.06.2006 r. do 26.03.2011 r. ( k. 183 ). Drugi z wymienionych okresów był oczywiście wadliwy, wpisany omyłkowo gdyż był dłuższy niż okres orzeczonej kary pozbawienia wolności. Te wadliwe dane zawarte zostały w zarzucie aktu oskarżenia a następnie w zaskarżonym wyroku. Dążąc do wyjaśnienia powyższego Sąd Okręgowy zwrócił się o odpis wyroku wraz z obliczeniem kary z jednostki penitencjarnej i z dokumentów tych wynika że oskarżony odbywał karę orzeczoną wyżej wymienionym wyrokiem od 5.06.2009 r. do 26.03.2011 r. ( k. 534a – 534d ). W tym zakresie Sąd Okręgowy zmienił zaskarżony wyrok przyjmując w opisie czynu iż karę 2 lat pozbawienia wolności orzeczoną wyżej wymienionym wyrokiem oskarżony odbywał w okresie od 5.06.2009 r. do 26.03.2011 r. i nie jest to zmiana na niekorzyść oskarżonego a jedynie eliminująca wadliwe dane zawarte w opisie. W niniejszej sprawie oskarżony popełnił czyn z art. 280 § 1 k.k. znajdujący się w katalogu przestępstw z art. 64 § 2 k.k., wszystkie pozostałe przesłanki do przypisania oskarżonemu recydywy wielokrotnej wynikające z tego przepisu zostały spełnione.

Wymierzona oskarżonemu kara 5 lat pozbawienia wolności nie jest rażąco surowa, zważywszy na istniejące okoliczności obciążające dla oskarżonego, przede wszystkim wielokrotną uprzednią karalność. Obecnie oskarżony odbywa kare 25 lat pozbawienia wolności orzeczoną prawomocnym wyrokiem Sądu Okręgowego w Opolu w sprawie III K 131/17 ( k. 534e ). W tym stanie rzeczy w pozostałej części Sąd Okręgowy zaskarżony wyrok utrzymał w mocy wobec oskarżonego P. B..

Na podstawie art. 29 ust.1 ustawy prawo o adwokaturze Sąd Okręgowy zasądził od Skarbu Państwa na rzecz adw. A. M. kwotę 516,60 zł. w tym 96,60 zł. podatku od towarów i usług tytułem nieopłaconej obrony z urzędu oskarżonego w postępowaniu odwoławczym.

Na podstawie art. 624 § 1 k.p.k. w zw. z art. 634 k.p.k. Sąd Okręgowy mając na uwadze sytuację majątkową oskarżonego zwolnił go od zapłaty na rzecz Skarbu Państwa kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze obciążając nimi Skarb Państwa.

Waldemar Masłowski Andrzej Tekieli Tomasz Skowron