Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Jeleniej Górze

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 grudnia 2019 r.

Sąd Okręgowy w Jeleniej Górze w VI Wydziale Karnym Odwoławczym w składzie :

Przewodniczący – Sędzia Andrzej Tekieli

Protokolant Agnieszka Telega

po rozpoznaniu w dniu 13 grudnia 2019 r.

sprawy A. C. (1) ur. (...) w B.

s. E. i D. z domu L.

obwinionego z art. 283 § 1 kp i inne

z powodu apelacji wniesionej przez obrońcę obwinionego

od wyroku Sądu Rejonowego w Lwówku Śląskim

z dnia 26 czerwca 2019 r. sygn. akt II W 649/17

I.  zmienia zaskarżony wyrok wobec obwinionego A. C. (1) w ten sposób, że:

1.  uniewinnia obwinionego od popełnienia zarzucanego mu czynu opisanego w pkt. II części wstępnej wyroku;

2.  w pkt. 1 części dyspozytywnej wyroku jako podstawę wymiaru kary za czyn z pkt. I części wstępnej wyroku przyjmuje art. 283 § 1 k.p. i art. 39 § 1 i 2 k.w. i na podstawie tych przepisów wymierza obwinionemu karę 700 (siedemset) zł grzywny;

II.  w pozostałej części zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy;

III.  zasądza od obwinionego na rzecz Skarbu Państwa zryczałtowane koszty sądowe za postępowanie odwoławcze w kwocie 50 zł i wymierza mu opłatę w kwocie 70 zł za obie instancje.

Sygn. akt VI Ka 647/19

UZASADNIENIE

A. C. (1) został obwiniony o to, że:

I.  jako dyrektor zakładu (...) S.A. w R., odpowiedzialny za stan bezpieczeństwa nie zorganizował pracy w sposób zapewniający bezpieczne warunki pracy przy montażu form betonowych elementów prefabrykowanych w nawie pięciu hal produkcyjnych na terenie zakładu i do dnia 07.07.2017 r. dopuszczał do wykonywania pracy z użyciem dwóch suwnic sterowanych ręcznie z kabin bez zapewnienia koordynacji i obsługi dwóch współpracujących suwnic, uzgodnionej z dozorem technicznym, co w dniu 07.07.2017 r. doprowadziło do zbiorowego wypadku ,

tj. o czyn z art. 283 § 1 ustawy z dnia 26.06.1974 r. Kodeks pracy w zw. z art. 212 pkt. 1,3 i 5 ustawy z dnia 26.06.1974 r. Kodeks pracy, § 8 ust. 5 rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 30.10.2002 r. w sprawie minimalnych wymagań dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy w zakresie użytkowania maszyn przez pracowników podczas pracy, pkt. 10 instrukcji eksploatacji i obsługi dwóch współpracujących suwnic pomostowych nr (...) i nr (...);

II.  jako dyrektor zakładu (...) S.A. w R. , odpowiedzialny za stan bezpieczeństwa nie zorganizował pracy w sposób zapewniający bezpieczne warunki pracy przy montażu form betonowych elementów prefabrykowanych w nawie pięciu hal produkcyjnych na terenie zakładu w dniu 07.07.2017 r. dopuścił pracowników D. O. i M. P. (1) do wykonywania pracy z użyciem dwóch suwnic sterowanych ręcznie z kabin bez zapoznania ich z instrukcja eksploatacji obsługi dwóch współpracujących suwnic pomostowych o (...) i nr (...), co w dniu 07.07.2017 r. uzgodnioną z dozorem technicznym, określającą warunki pracy suwnic w tandemie,

tj. o czyn z art. 283 § 1 ustawy z dnia 26.06.1974 r. Kodeks pracy w zw. z art. 212 pkt. 1,3 i 5 ustawy z dnia 26.06.1974 r. Kodeks pracy, § 39 ust. 2 pkt. 8 § 41 ust. 1 pkt. 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26.09.1997 r. w sprawie ogólnych przepisów dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy w zakresie użytkowania maszyn przez pracowników podczas pracy, § 30 ust. 1, 2 pkt. 1 rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 30.10.2002 r. w sprawie minimalnych wymagań dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy w zakresie użytkowania maszyn przez pracowników podczas pracy;

III.  jako dyrektor zakładu (...) S.A. w R., odpowiedzialny za stan bezpieczeństwa nie zorganizował pracy w sposób zapewniający bezpieczne warunki pracy przy montażu form betonowych elementów prefabrykowanych w nawie pięciu hal produkcyjnych na terenie zakładu i do dnia 07.07.2017 r. nie wydał i nie udostępnił pracownikom instrukcji prowadzenia procesu technologicznego przy przygotowaniu form do zalania betonem i wykonywania pracy przy zamykaniu w nawie nr 5 i nie ustalił jak zapewnić stabilność burty zamykającej gdy jest odstawiona w miejsce uchwytów dla sztyc w sposób uniemożliwiający założenie sztyc stabilizujących burtę ,

tj. o czyn z art. 283 § 1 ustawy z dnia 26.06.1974 r. Kodeks pracy w zw. z art. 212 pkt. 1,3, art. 237.4 § 2 ustawy z dnia 26.06.1974 r. Kodeks pracy, § 39 ust. 2 pkt. 8 § 41 ust. 1 pkt. 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26.09.1997 r. w sprawie ogólnych przepisów dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy w zakresie użytkowania maszyn przez pracowników podczas pracy;

IV.  jako dyrektor zakładu (...) S.A. w R. , odpowiedzialny za stan bezpieczeństwa nie zorganizował pracy w sposób zapewniający bezpieczne warunki pracy przy montażu form betonowych elementów prefabrykowanych w nawie 5 hali produkcyjnej na terenie zakładu i od dnia 07.07.2017 r. nie zapewnił przeszkolenia pracowników D. O. i M. P. (1) w zakresie sposobów wykonywania pracy przy zamykaniu formy w nawie nr 5 z udziałem dwóch suwnic w sposób spełniający wymagania przepisów o szkoleniach z dziedziny bezpieczeństwa i higieny pracy , tj. bez szczegółowego programu szkolenia określającego bezpieczne sposoby prac przy montażu i zamykaniu formy , w tym zabezpieczeń jakie trzeba wykonać aby burty formy były stabilne w trakcie prac i do czasu uniesienia ich przez suwnice , gdy nie można użyć do tego sztyc mocowanych do posadzki;

tj. o czyn z art. 283 § 1 ustawy z dnia 26.06.1974 r. Kodeks pracy w zw. z art. 212 pkt. 1,3 i 5 art. 237.3 § 2 ustawy z dnia 26.06.1974 r. Kodeks pracy, 39 ust. 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26.09.1997 r. w sprawie ogólnych przepisów dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy.

Sąd Rejonowy w Lwówku Śląskim wyrokiem z dnia 26 czerwca 2019 r. w sprawie II W 649/17:

1.  obwinionego A. C. (1) uznał za winnego popełnienia zarzucanych mu czynów opisanych w pkt I i II części wstępnej wyroku, eliminując z opisu II czynu dopuszczenie do pracy M. P. (1), tj. czynów stanowiących wykroczenia z art. 283 § 1 Kodeksu pracy i za to na podstawie art. 283 § 1 Kodeksu pracy w związku z art. 9 § 2 k.w. wymierzył mu łącznie karę grzywny w kwocie 1000 (jednego tysiąca) złotych,

2.  uniewinnił obwinionego A. C. (1) od popełnienia wykroczeń opisanych w pkt III i IV części wstępnej wyroku,

3.  na podstawie art. 118 § 1 k.p.s.w. w zw. z § 1 pkt 1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 10.10.2001 r., w sprawie wysokości zryczałtowanych wydatków postępowania (...) w sprawach o wykroczenia oraz art. 3 ust. 1 w zw. z art. 21 pkt 2 Ustawy z dnia 23.06.1973 r. o opłatach w sprawach karnych zasądził od obwinionego na rzecz Skarbu Państwa koszty postępowania w kwocie 100 zł i wymierzył mu opłatę w kwocie 100 zł.

Apelację od powyższego wyroku wniósł obrońca obwinionego, który na podstawie art. 103 § 2, art. 105 § 1 oraz art. 109 § 2 kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia w związku z art. 427 § 1 k.p.k. zaskarżył je w części, tj. w zakresie rozstrzygnięć zawartych w punktach 1 i 3 jego sentencji oraz – na podstawie 109 § 2 k.p.o.w związku z art. 27 § 2 k.p.k. w związku z art. 438 pkt 2 i 3 k.p.k. – zarzucając:

1.  mające istotny wpływ na treść zaskarżonego wyroku naruszenie przepisów postępowania, tj. art. 2 § 2, art. 5 § 2 i art. 7 k.p.k. w związku z art. 8 k.p.o.w., poprzez wadliwą, sprzeczną z zasadami wiedzy i doświadczenia życiowego ocenę zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, polegającą na:

1)  uznaniu za w pełni wiarygodne zeznań świadka D. O., zaprzeczającego faktowi zapoznania go z obowiązującą w zakładzie produkcyjnym (...) S.A. w R. instrukcją obsługi dwóch współpracujących suwnic pomostowych o ni (...) i nr (...) w sytuacji, gdy z zeznań tego świadka wynika również, że po wypadku z dnia 7 lipca 2017 r. świadek ten ma problemy za pamięcią,

2)  uznaniu za w pełni wiarygodne zeznań świadka E. M. (1) i przyjęciu na ich podstawie, że obwiniony A. C. (1) nie zapewnił koordynacji i obsługi dwóch współpracujących ze suwnic pomostowych o nr (...) i (...) w sytuacji, gdy z treści zeznań tego świadka wynika, że w praktyce procesu technologicznego zakładu produkcyjnego (...) S.A. w R. majster, który nie jest brygadzistą, pojawia się w miejscu prowadzenia prac związanych z przygotowaniem form produkcyjnych w celu ich sprawdzenia i wydania polecenia o zamknięciu burty;

2. mający istotny wpływ na treść zaskarżonego wyroku błąd w ustaleniach faktycznych,
polegający na przyjęciu, że:

1)  świadek D. O. został dopuszczony do wykonywania pracy z użyciem dwóch suwnic sterowanych ręcznie z kabin bez zapoznania się z instrukcją eksploatacji dwóch współpracujących suwnic pomostowych o numerach (...) i (...), uzgodnioną z dozorem technicznym, określającą warunki pracy suwnic w tandemie w sytuacji, gdy z treści zeznań tego świadka, złożonych na rozprawie w dniu 28 lutego 2019 r. takiego wniosku wysnuć się nie da,

2)  obwiniony A. C. (1), jako dyrektor zakładu produkcyjnego (...) S.A. w R., odpowiedzialny za stan bezpieczeństwa nie zorganizował pracy w sposób zapewniający bezpieczne warunki pracy przy montażu form betonowych elementów prefabrykowanych w nawie V hali produkcyjnej na terenie tego zakładu i do dnia 7 lipca 2017 r. dopuszczał do wykonywania pracy z użyciem dwóch suwnic sterowanych ręcznie z kabin bez zapewnienia koordynacji i obsługi dwóch współpracujących suwnic, uzgodnionej z dozorem technicznym, co w dniu 7 lipca 2017 r. doprowadziło do zbiorowego wypadku, w sytuacji gdy z treści zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, w szczególności zaś z wyjaśnień obwinionego, zeznań świadków G. B. (1), M. W., T. M. (1), G. D. (1), M. P. (1), M. P. (2) oraz przedstawionej do akt dokumentacji wynika, że w dniu wypadku, któremu ulegli D. O. i M. P. (1), w zakładzie (...) S.A. w R. istniała i obowiązywała instrukcja wykonywania pracy z użyciem dwóch współpracujących suwnic pomostowych o numerach (...) i (...) oraz wyznaczeni byli pracownicy koordynujący pracę tych suwnic, zaś do samego zdarzenia wypadkowego doszło wyłącznie wskutek nieprzestrzegania przepisów tej instrukcji przez pracowników wykonujących pracę w obrębie formy, której burta uległa przewróceniu.

Podnosząc powyższe zarzuty, na podstawie 427 § 1 k.p.k. w związku z art. 109 § 2 k.p.w. obrońca wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uniewinnienie obwinionego A. C. (1) od czynów przypisanych mu w punkcie 1 sentencji tego wyroku, ewentualnie o uchylenie przedmiotowego wyroku w zaskarżonej części i przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu w Lwówku Śląskim w tym zakresie do ponownego rozpoznania.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Apelacja w części zasługiwała na uwzględnienie.

Zarzuty apelacji nie były pozbawione racji w części dotyczącej czynu z pkt II części wstępnej, przypisanego obwinionemu w pkt I części dyspozytywnej zaskarżonego wyroku. Odwołując się do opisu tego czynu wskazać należy, że zarzucono obwinionemu iż dopuścił pracowników D. O. i M. P. (1) do wykonywania pracy z użyciem dwóch współpracujących suwnic pomostowych o nr (...) i nr (...) bez zapoznania ich z instrukcją obsługi tychże suwnic. Słusznie jednakowoż zarzuca skarżący, że ustalenia Sądu Rejonowego co do sprawstwa obwinionego w tym zakresie są dowolne, błędne. Obwiniony J. C. konsekwentnie wyjaśniał, że wymienieni pracownicy odbyli wszelkie szkolenia z zakresu BHP, wbrew twierdzeniom zawartym w pisemnym uzasadnieniu wyroku przesłuchany w charakterze świadka D. O. nie zeznał w sposób jednoznaczny, że nie został zapoznany z instrukcja obsługi suwnic, raz zasłaniał się w tym zakresie niepamięcią, następnie na kolejne pytanie Sądu potwierdził, że nie został zapoznany z instrukcją, by zaraz potem stwierdzić, że sam już nie wie czy tak było (k. 196 odwrót). Świadek M. P. (1) mówił natomiast „..nie wiem czy zostałem zapoznany z instrukcją eksploatacji i obsługi dwóch współpracujących suwnic pomostowych… udostępniono mi instrukcję prowadzenia procesu technologicznego przy przygotowaniu formy do zalania betonem…”. Świadek T. M. zeznał natomiast jednoznacznie, że M. P. został przeszkolony w zakresie obsługi suwnic (k. 226). Przy tak niejednoznacznych zeznaniach nie sposób budować ustaleń co do sprawstwa i winy obwinionego odnośnie powyższego czynu, wszak w postępowaniu o wykroczenia będącym jedną z form postępowania karnego obowiązuje zasada rozstrzygania nie dających się usunąć wątpliwości na korzyść obwinionego. W przekonaniu Sądu Okręgowego wątpliwości tych nie usuwa także eksponowany przez Sąd I instancji fakt braku danych i podpisu świadka D. O. pod oświadczeniem o zapoznaniu się z instrukcją obsługi suwnic (k. 87). Realizując zasadę in dubio pro reo Sąd Okręgowy zmienił zaskarżony wyrok w ten sposób że uniewinnił obwinionego A. C. (1) od popełnienia zarzucanego mu czynu opisanego w pkt II części wstępnej wyroku.

Sąd Okręgowy nie podzielił natomiast zapatrywań skarżącego co do błędnych ustaleń faktycznych Sądu I instancji dotyczących czynu opisanego w pkt I części wstępnej wyroku, również przypisanego w pkt I części dyspozytywnej zaskarżonego wyroku. Nie ulega wątpliwości , że obwiniony A. C. (1) będący dyrektorem zakładu (...) S.A. odpowiadając za zapewnienie bezpiecznych warunków pracy przy montażu form betonowych elementów prefabrykowanych, nie zapewnił koordynacji i właściwej obsługi dwóch współpracujących suwnic, co doprowadziło do wypadku w dniu 7.07.2017 r. Jak prawidłowo ustalił Sąd I instancji w dniu zdarzenia mistrzem w miejscu gdzie wykonywane były pracy był T. M. (1) a koordynatorem suwnic wyznaczony został G. D. (1). W czasie podnoszenia burty bezpośrednio przed wypadkiem w bliskiej odległości od miejsca zdarzenia nie było jednak koordynatora G. D., o tych czynnościach nie był poinformowany także mistrz T. M., który wcześniej dopuścił do pracy pracowników D. O. i M. P.. Trafnie Sąd I instancji ustalił, że taki stan rzeczy był nie tylko w dniu zdarzenia ale także wcześniej tolerowany przez obwinionego A. C., w szczególności wskazują na to zeznania świadków M. P., E. M., G. B.. Zdaniem Sądu Okręgowego nieuprawnione jest – jak to zdaje się czynić skarżący obrońca – obciążanie zaistniałym zdarzeniem jedynie pokrzywdzonych pracowników nieprzestrzegających przepisów znanej im instrukcji.

Utrzymując zaskarżony wyrok w zakresie sprawstwa i winy co do czynu opisanego w pkt I części wstępnej wyroku, Sąd Okręgowy dokonał jednocześnie jego zmiany odnośnie wysokości wymierzonej kary grzywny. Wobec uniewinnienia obwinionego od popełnienia jednego z wykroczeń dotychczasowa kara 1000 zł grzywny wymierzona przy zastosowaniu art. 9 § 2 k.w. została zdezaktualizowana i zachodziła konieczność wymierzenia nowej kary. Sąd Okręgowy miał przy tym na względzie nie tylko fakt częściowego uniewinnienia obwinionego ale także okoliczności popełnienia przez niego przypisanego mu wykroczenia i stopień zawinienia. Najniższa kara grzywny za czyn z art. 283 § 1 kodeksu pracy to 1000 zł, w związku z czym uznając że zachodzą do tego podstawy, Sąd Okręgowy nadzwyczajnie złagodził obwinionemu karę na podstawie art. 39 § 1 i 2 k.w. wymierzając ją w wysokości 700 złotych. W ocenie Sądu Okręgowego tak wymierzona kara spełni swoje zadanie tak w zakresie prewencji ogólnej jak i szczególnej. W pozostałej części Sąd Okręgowy zaskarżony wyrok utrzymał w mocy.

Na podstawie art. 634 k.p.k. w zw. z art. 121 § 1 k.p.o.w. w zw. z art. 119 § 1 k.p.o.w. Sąd Okręgowy zasądził od obwinionego na rzecz Skarby Państwa koszty sądowe za postępowanie odwoławcze w kwocie 50 zł. i wymierzył mu opłatę w kwocie 70 zł za obie instancje.