Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Jeleniej Górze

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 października 2017 r.

Sąd Okręgowy w Jeleniej Górze w VI Wydziale Karnym Odwoławczym w składzie:

Przewodniczący – Sędzia SR del. do SO Beata Chojnacka Kucharska

Protokolant Małgorzata Pindral

po rozpoznaniu w dniu 10 października 2017r.

sprawy M. C. ur. (...) w Ł., s. W. i M. z domu W.

obwinionego z art. 77 kw i inne

z powodu apelacji wniesionej przez obrońcę obwinionego

od wyroku Sądu Rejonowego w Lubaniu

z dnia 18 maja 2017 r. sygn. akt II W 791/16

I.  zmienia zaskarżony wyrok wobec obwinionego M. C. w ten sposób, że:

-

uniewinnia od popełnienia zarzucanego mu czynu opisanego w punkcie 1 części wstępnej wyroku,

-

ustala, że czyn przypisany w punkcie I części dyspozytywnej, a opisany w punkcie 4 części wstępnej miał miejsce w dniu 20 października 2016 roku,

-

obniża orzeczoną karę grzywny do 300 (trzystu) złotych,

II.  w pozostałej części zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy;

III.  zasądza od Skarbu Państwa na rzecz r. pr. S. B. kwotę 516,60 zł w tym 96,60 zł podatku od towarów i usług tytułem nieopłaconej obrony obwinionego z urzędu w postępowaniu odwoławczym;

IV.  stwierdza, że w części uniewinniającej zryczałtowane wydatki postępowania ponosi Skarb Państwa, a w pozostałej części zwalnia obwinionego od ich ponoszenia w postępowaniu odwoławczym, przejmując je na rachunek Skarbu Państwa.

Sygn. akt VI Ka 346/17

UZASADNIENIE

M. C. został obwiniony o to, że:

1.  w dniu 3 grudnia 2015 roku około godziny 11:00 na ulicy (...) w L. woj. (...) nie zachował zwykłych środków ostrożności przy trzymaniu psów, które zaatakowały A. K., tj. o czyn z art. 77 k.w.,

2.  w dniu 17 października 2016 roku około godziny 9:00 na ulicy (...) w L. woj. (...) nie zachował zwykłych środków ostrożności przy trzymaniu psów, które biegły po drodze za M. B. (1), tj. o czyn z art. 77 k.w.,

3.  w dniu 19 października 2016 roku około godziny 13:40 na ulicy (...) w L. woj. (...) nie zachował zwykłych środków ostrożności przy trzymaniu psów z uwagi na złe zabezpieczenie terenu posesji, co umożliwiło psom opuszczenie jej, tj. o czyn z art. 77 k.w.,

4.  w dniu 20 października 2016 roku na ulicy (...) w L. uchylał się od obowiązku ochronnego szczepienia 4 psów w ustawowym czasie przeciwko wściekliźnie, tj. o czyn z art. 85 ust. 1a w zw. z art. 56 ustawy o ochronie zwierząt oraz zwalczania chorób zakaźnych zwierząt.

Sąd Rejonowy w Lubaniu wyrokiem z dnia 18 maja 2017 r. w sprawie o sygn. akt II W 791/16:

I.  uznał obwinionego M. C. winnym popełnienia zarzucanych mu czynów opisanych w pkt 1, 2 i 4 części wstępnej wyroku z tą zmianą, iż przyjął, że czyn opisany w pkt 1 miał miejsce w dniu 15.10.2016 r. , zaś czyn opisany w pkt 4 został popełniony w nieustalonej dacie do dnia 20.10.2016 r. i wyczerpał ustawowe znamiona wykroczenia z art. 85 ust.1a ustawy o ochronie zwierząt oraz zwalczania chorób zakaźnych zwierząt tj. występku z art. 77 k.w. i art. 85 ust.1a ustawy o ochronie zwierząt oraz zwalczania chorób zakaźnych zwierząt i za to na podstawie art. 85 ust.1a ustawy o ochronie zwierząt oraz zwalczania chorób zakaźnych zwierząt w zw. z art. 9 § 2 k.w. wymierzył mu karę grzywny w wysokości 500 zł.,

II.  uniewinnił obwinionego M. C. od popełnienia zarzucanego mu wykroczenia opisanego w pkt 3 części wstępnej wyroku,

III.  na podstawie art. 29 ust.1 ustawy Prawo o adwokaturze zasądził od Skarbu Państwa na rzecz Kancelarii Radcy Prawnego S. B. koszty nieopłaconej obrony z urzędu w wysokości 309,96 zł., w tym z podatkiem VAT w wysokości 57,96 zł.,

IV.  na podstawie 624 § 1 k.p.k. w zw. z art. 119 k.p.w. i art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych zwolnił obwinionego od ponoszenia kosztów sądowych w niniejszej sprawie i nie wymierzył mu opłaty, zaś na podstawie art. 118 § 2 k.p.w. w części uniewinniającej kosztami postępowania obciążył Skarb Państwa.

Z wyrokiem tym w części stwierdzającej sprawstwo i winę nie zgodził się obwiniony M. C.. W jego imieniu obrońca zaskarżył wyrok co do pkt I części dyspozytywnej uznającej obwinionego winnym popełnienia czynów opisanych w pkt 1, 2 i 4 części wstępnej na korzyść obwinionego i wyrokowi temu zarzucił:

1.  błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku polegający na dowolnym ustaleniu w oparciu o dowód z zeznań pokrzywdzonych A. K. oraz M. B. (1), że w/w w sposób jednoznaczny i kategoryczny potwierdzili dane zawarte w zarzutach wniosku o ukaranie oraz podobnie uczynili pozostali słuchani w trakcie procesu świadkowie w osobach M. W. (1), R. D., M. S., M. W. (2) oraz Ł. K., co mogło mieć wpływ na treść wyroku przez ustalenie, że obwiniony popełnił zarzucane mu w pkt 1 i 2 części wstępnej wyroku wykroczenia;

2.  naruszenie przepisów postępowania tj. art. 82 § 1 k.p.w. polegające na braku określenia w pkt 1 wyroku czasu popełnienia wykroczenia opisanego w pkt 4 części wstępnej i przyjęciu, iż wykroczenie popełniono w nieokreślonej dacie do dnia 20.10.2016 r. z art. 85 ust. 1a ustawy o ochronie zwierząt oraz zwalczania chorób zakaźnych zwierząt, podczas gdy zgodnie z dyspozycją art. 82 § 1 k.p.w. do jego elementów należy czas popełnionego wykroczenia.

Stawiając te zarzuty obrońca obwinionego wniósł o uchylenie wyroku w zaskarżonej części i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja obrońcy obwinionego M. C. częściowo zasługiwała na uwzględnianie.

Analiza zarzutów apelacyjnych i uzasadnienia apelacji daje podstawy do wnioskowania, że obrońca obwinionego oparł zarzuty odwoławcze na treści art. 438 pkt 3 k.p.k. w zw. z art. 109 § 2 k.p.w. W tym przypadku zarzut odwoławczy winien się składać z dwóch elementów: 1) wskazania błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia oraz 2) wskazania, że zarzucane uchybienie mogło mieć wpływ na treść orzeczenia. Tylko bowiem łączne zaistnienie tych dwóch elementów i następnie stwierdzanie ich przez Sąd Odwoławczy powoduje uchylenie lub zmianę zaskarżonego orzeczenia. Sąd Odwoławczy musi zatem ustalić, czy przytaczane przez apelującego uchybienia pozostają w hipotetycznym związku z zaskarżonym orzeczeniem, nie ma bowiem bezwzględnej konieczności stwierdzenia rzeczywistego wpływu podnoszonego uchybienia na treść orzeczenia. Oczywistym przy tym jest, że nie zawsze i nie każde naruszenie przepisów procesowych odbija się w sposób negatywny na treści orzeczenia.

Odnosząc powyższe rozważania na grunt rozpoznawanej sprawy należy podzielić stanowisko skarżącego, że Sąd I instancji dokonał błędnych ustaleń faktycznych co do czynu opisanego w pkt 1 części wstępnej wyroku. Jak wynika z akt sprawy, w dniu 3 grudnia 2015 r. świadek A. K. zawiadomiła Policję o tym, że została zaatakowana przez psy należące do obwinionego M. C.. W efekcie tego zgłoszenia na miejsce zdarzenia przybył patrol Policji w osobach: R. D. i M. W. (1). Świadczą o tym: załączona do akt sprawy notatka urzędowa z dnia 3 grudnia 2015 r. i zeznania świadka M. W. (3) k. 59v., który potwierdził treść wskazanej notatki urzędowej. O tym zdarzeniu zeznała także w dniu 29 września 2016 r. świadek A. K. (k. 4v.), jak i świadek R. D. (k.3) - w trakcie powadzonych w sprawie czynności wyjaśniających, przy czym treść zeznań złożonych przez obu wskazanych powyżej świadków nie została ujawniona podczas przewodu sądowego. Data tego zdarzenia w świetle wskazanych dowodów, w tym w większości również czasu przeprowadzonych w sprawie czynności dowodowych (przed październikiem 2016 r.), nie budzi żadnych wątpliwości. Analiza zaskarżonego wyroku i uzasadnienia wyroku wskazuje natomiast, że Sąd Rejonowy ustalił, iż zarzucane obwinionemu we wniosku o ukarane zdarzenie miało miejsce w dniu 15 października 2016 r. (błędnie wskazano rok zdarzenia 2017 na str. 1 uzasadnienia). Co istotne, z ustaleń Sądu Rejonowego wynika, że zdarzenie polegało na zaatakowaniu A. K. i jej psa przez psy obwinionego, które pogryzły psa pokrzywdzonej na tyle dotkliwie, że pies zdechł. Tymczasem w wyniku zdarzenia z dnia 3 grudnia 2015 r. nie doszło do żadnego pogryzienia przez psy. Na tę okoliczność jednoznacznie wskazał świadek R. D.; powyższe znalazło także wyraz w notatce urzędowej z tego dnia. Zdarzenie z dnia 3 grudnia 2015 r. miało miejsce przed południem, natomiast z dnia 15 października 2016 r. w godzinach wieczornych, na co słusznie zwraca uwagę obrońca obwinionego w uzasadnieniu apelacji. Powyższe pozwala na kategoryczne stwierdzenie, że zdarzenie z dnia 15 października 2016 r. jest całkowicie innym zdarzeniem, niż zarzucone w pkt 1 wniosku o ukaranie. O nim A. K. zawiadomiła KPP w L. pismem z dnia 16 października 2016 r. (k. 16 -20) oraz w dniu 19 października 2016 r. zrelacjonowała jego przebieg podczas składania zeznań (k. 22). W tych okolicznościach błąd w ustaleniach faktycznych, którego dopuścił się Sąd Rejonowy, jawi się jako oczywisty. Zauważyć należy, że w treści samego uzasadnienia ale także wyroku i uzasadnienia istnieją istotne rozbieżności w tej kwestii, kiedy to czynione są przez Sąd Rejonowy sprzeczne ustalenia odnośnie daty zdarzenia (str. 1 i 4 uzasadnienia). Sąd Rejonowy czyniąc ustalenia faktyczne w przytoczonym zakresie pominął wskazane wyżej fakty oraz źródła dowodowe o istotnym znaczeniu, co niewątpliwie nie tylko mogło mieć, ale miało wpływ na treść orzeczenia. W świetle przedstawionej argumentacji ale także kierunku apelacji, w sytuacji zakazu czynienia ustaleń faktycznych na niekorzyść obwinionego, gdy wyłącznie na jego korzyść wniesiono apelację, należało obwinionego w oparciu o art. 437 § 2 k.p.k. w zw. z art. 109 § 2 k.p.w. uniewinnić od popełnienia czynu opisanego w pkt 1 części wstępnej zaskarżonego wyroku.

Sąd Odwoławczy podzielił także stanowisko obrońcy obwinionego M. C., z którego wynika konieczność dookreślenia czasu popełnienia wykroczenia z pkt 4 części wstępnej wyroku. Niewątpliwie obwiniony nie zaszczepił swoich psów przeciwko wściekliźnie, czego nie podważał w złożonych przed Sądem Rejonowym wyjaśnieniach (k. 58v.). Niekwestionowanym ustaleniem jest to, że w dniu 20 października 2016 r. psy należące do obwinionego zostały mu odebrane i w tym dniu nie były zaszczepione na wściekliznę. Sąd Rejonowy nie poczynił jednak ustaleń faktycznych, od kiedy, w jakim okresie taki stan trwał, nie prowadząc w tym zakresie postępowania dowodowego. Czyn, jako zdarzenie historyczne, musi być sformułowany w sposób precyzyjny, odzwierciedlający istotne okoliczności zachowania się sprawcy i nienasuwający jakichkolwiek wątpliwości co do ram czasowych zdarzenia (podobnie: wyrok SN z dnia 15.05.2001r., sygn. akt V KKN 598/98, Prok. i Pr. 2001, nr 10, poz. 7). Tym samym zaniechanie wskazania daty początkowej czynu wyznaczającej granice czasowe nie spełnia powyższego wymogu. Skoro datą pewną jest 20 października 2016 r., w sytuacji uznania jako zasadny zarzut apelacji wniesionej na korzyść obwinionego, należało zmienić w tej części wyrok wskazując datę zdarzenia 20 października 2016 r. Należy także i w tym przypadku zwrócić uwagę na istniejącą w tym zakresie rozbieżność w treści wyroku i uzasadnienia wyroku oraz sprzeczność w samej treści uzasadnienia (str. 1 i 4 uzasadnienia). W kontekście wyjaśnień obwinionego w zakresie powyższego czynu, o czym mowa powyżej, a także braku zarzutów odnośnie jego sprawstwa i winy co do czynu z pkt 4 części wstępnej, nie było podstaw do podważenia prawidłowości poczynionych przez Sąd I instancji pozostałych ustaleń faktycznych. Te natomiast pozwoliły na uznanie za trafną kwalifikację prawną przypisanego obwinionemu wykroczenia.

Sąd Odwoławczy nie podzielił natomiast stanowiska obrońcy obwinionego M. C. w zakresie zarzutu odnoszącego się do czynu z pkt 2 części wstępnej zaskarżonego wyroku. Z materiału dowodowego wynika, że jedynymi, bezpośrednimi świadkami tego zdarzenia byli M. B. (1) i A. K.. Wskazani świadkowie bardzo szczegółowo zrelacjonowali przed Sądem przebieg zdarzenia. Brak jest przy tym podstaw by, jak chce obrońca obwinionego, zakwestionować fakt, że M. B. (1) został zaatakowany przez psy należące do obwinionego. Świadek A. K. mieszka w sąsiedztwie obwinionego od sierpnia 2014 r. i niemalże codziennie widuje psy obwinionego, a zatem z pewnością jest w stanie je rozpoznać. Ponadto psy obwinionego często wałęsają się poza posesją obwinionego, po czym same na nią wracają i tam przebywają, widywane są przez świadka także z obwinionym, gdy idzie z nimi ulicą. W takich okolicznościach wykluczyć należy, by świadek A. K. pomyliła psy obwinionego z innymi psami, zwłaszcza, że jak zeznała, zna także psy pozostałych sąsiadów i sposób obchodzenia się z nimi przez ich właścicieli. Zważywszy przy tym na przyznaną przez obwinionego okoliczność, iż jego psy atakują przechodniów (k. 72), a także na niską jakość ogrodzenia, dzięki czemu bez trudu potrafią się poza nie wydostać, nie ma podstaw do zakwestionowania ustalenia Sądu Rejonowego, że to właśnie psy obwinionego zaatakowały M. B. (2). Pokrzywdzony M. B. (1) jak zeznał także wie, jak wygadają psy obwinionego, gdyż często przejeżdża rowerem koło jego posesji, kiedy psy na niej się znajdują. Często także był przez nie atakowany, kiedy wybiegały za nim z posesji obwinionego. Podobnie zachowały się w dniu 17 października 2016 r. Tym samym dokonana przez Sąd meriti ocena w zakresie powyższego ustalenia faktycznego jako przekonywująca, logiczna, zgodna z zasadami doświadczania życiowego, zyskuje pełną aprobatę Sądu Odwoławczego. Nie jest w stanie skutecznie jej poważyć to, że jak wyjaśnił obwiniony, pozostaje z sąsiadką A. K. w konflikcie, skoro jego podłożem jest właśnie brak nadzoru nad psami i ataki psów na przechodniów. Zauważyć należy, że obwiniony w takim konflikcie nie pozostaje z pokrzywdzonym M. B. (1), który także bez żadnych wątpliwości wskazał, że został zaatakowany przez psy obwinionego. Analiza całokształtu materiału dowodowego odnośnie powyższego czynu pozwala na przyjęcie, iż Sąd Rejonowy w sposób wystarczający i pełny zebrał dowody, na ich podstawie, po dokonaniu oceny dowodów, prawidłowo ustalił stan faktyczny nie naruszając zasady swobodnej oceny dowodów wyrażonej w treści art. 7 k.p.k., której stosowanie w postępowaniu w sprawach o wykroczenia wynika z art. 8 k.p.w . Zasadnie zatem Sąd Rejonowy przypisał obwinionemu odpowiedzialność za czyn wypełniający znamiona wykroczenia z art. 77 k.w., gdyż prawidłowość subsumpcji w świetle poczynionych jednoznacznych ustaleń o niezachowaniu przez obwinionego zwykłych środków ostrożności przy trzymaniu psów nie budzi wątpliwości.

Wobec zmiany zaskarżonego wyroku w części, uniewinnienie obwinionego M. C. od popełnienia jednego z trzech przypisanych mu wykroczeń, ograniczenie czasu popełnienia wykroczenia z pkt 4 części wstępnej, to wszystko prowadzić musiało do korekty kary orzeczonej za przypisane obwinionemu wykroczenia, albowiem w takiej sytuacji brak ingerencji w wymiar kary razi jej surowością. Uwzględniając to, iż niezachowanie zwykłych środków ostrożności przy trzymaniu psów doprowadziło do zaatakowania człowieka, zaniedbania w zabezpieczeniu posesji przed samowolnym wydostawaniem się zwierząt na zewnątrz, brak szczepień ochronnych agresywnych psów przed poważną chorobą zagrażającą życiu człowieka w razie zarażenia, lekceważący stosunek do obowiązków wynikających z trzymania zwierząt, to wszystko wskazuje na istotny stopień społecznej szkodliwości i winy obwinionego przy popełnieniu obu wykroczeń, a tym samym ustaleniu, że wszystkie cele kary, w tym z zakresu prewencji indywidulanej, jak i generalnej zrealizuje kara grzywny w wysokości 300 zł.

Jako że obwiniony M. C. korzystał z pomocy prawnej obrońcy wyznaczonego mu z urzędu, a koszty obrony nie zostały opłacone, stosownie do treści § 17 ust. 2 pkt 4 i § 4 ust. 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3 października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu Sąd Odwoławczy zasądził na rzecz obrońcy obwinionego wyznaczonego z urzędu kwotę 516,60 zł. zawierającą jednocześnie kwotę podatku od towarów i usług za reprezentację obwinionego w postępowaniu odwoławczym.

Z uwagi na charakter rozstrzygnięcia Sądu Odwoławczego tj. tylko częściowego uwzględnienia środka odwoławczego wniesionego przez obrońcę obwinionego, aktualizuje się norma art. 634 § 1 k.p.k. w zw. z art. 119 k.p.w. nakazująca zasądzić od obwinionego koszty procesu za postępowanie odwoławcze w zakresie dotyczącym potwierdzenia sprawstwa i winy obwinionego. Sytuacja majątkowa obwinionego M. C., wysokość i źródło dochodów, nie pozwala jednak obwinionemu na ich uiszczenie bez istotnego uszczerbku we własnym niezbędnym utrzymaniu, stąd też w oparciu o art. 624 § 1 k.p.k. w zw. z art. 119 k.p.w. Sąd Odwoławczy zwolnił obwinionego od ich poniesienia, w efekcie czego koszty te zostały przejęte na rachunek Skarbu Państwa. W części uniewinniającej obwinionego zryczałtowane wydatki postępowania, stosowanie do treści art. 630 k.p.k. w zw. z art. 119 k.p.w., ponosi Skarb Państwa.