Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Jeleniej Górze

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Jelenia Góra, dnia 7 lutego 2013 r.

Sąd Okręgowy w Jeleniej Górze II Wydział Cywilny Odwoławczy w następującym składzie:

PrzewodniczącySSO Jadwiga Kwapiszewska/spr/

SędziowieSSO Maria Lechowska, SSO Anna Mikuliszyn

ProtokolantAgnieszka Lesicka

po rozpoznaniu w dniu 7 lutego 2013 r., w Jeleniej Górze

na rozprawie

sprawy z powództwa T. P.

przeciwko (...) S.A. (...) (...)w W.

o zapłatę

na skutek apelacji powoda i zażalenia strony pozwanej

od wyroku Sądu Rejonowego w Lwówku Śląskim

z dnia 24 października 2012 r. sygn. akt I C 169/12

I.  zmienia zaskarżony wyrok w punkcie II w ten sposób, że zasądza od strony pozwanej na rzecz powoda dalszą kwotę 5.000 zł (pięć tysięcy złotych) z ustawowymi odsetkami od dnia 15 września 2011 r. oraz w punkcie III o tyle, że kwotę zasądzonych w nim kosztów określa na 3.255,69 zł;

II.  zażalenie oddala;

III.  zasądza od strony pozwanej na rzecz powoda kwotę 550 zł tytułem kosztów procesu
w instancji odwoławczej.

Sygn. akt II Ca 8/13

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem Sąd Rejonowy w Lwówku Śląskim w punkcie I zasądził od strony pozwanej (...) S.A. w W. na rzecz powoda T. P. kwotę 7.000 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 13 września 2011 r. do dnia zapłaty, w punkcie II oddalił dalej idące powództwo, a w punkcie III zasądził od strony pozwanej na rzecz powoda kwotę 1.880,38 zł tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym kwotę 1.399,92 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego.

Powyższe rozstrzygnięcie Sąd Rejonowy oparł na następujących ustaleniach faktycznych.

W dniu 17 czerwca 2011 r. powód, będący funkcjonariuszem Policji, pełnił służbę patrolową we L.. W trakcie pościgu za pojazdem V. (...), który nie zatrzymał się do kontroli drogowej, radiowóz, którym poruszał się powód został uderzony przez ścigany pojazd. Po zatrzymaniu się obu pojazdów, powód dobiegał do pojazdu marki V. (...), ale ten ruszył. Powód usiłował otworzyć drzwi od strony pasażera, ale pasażer domknął drzwi i jego ręka zablokowała się w klamce, a pojazd odjeżdżając pociągnął go kilka metrów po jezdni. W tym czasie inny policjant otworzył drzwi od strony kierowcy i obezwładnił kierującego pojazdem V. (...).

W następstwie zdarzenia powód odczuwał dolegliwości bólowe. Zachodziła konieczność leczenia z udziałem lekarzy - ortopedy i neurologa. Przyjmował leki przeciwbólowe oraz zabiegi fizykalne (w liczbie dziesięciu). Powód doznał urazu prawego stawu barkowego, na który składa się częściowe uszkodzenie przyczepu mięśnia nadgrzbietowego prawego barku, uszkodzenie z podwichnięciem prawego stawu obojczykowo - barkowego, stłuczenia - grzbietu i miednicy. Spowodowały one długotrwały uszczerbek na zdrowiu który wynosi 10 %. Odczuwane do chwili obecnej skutki urazów to: skurcze przy wysiłku, bóle przy zmianie pogody, niemożność dłuższej pracy fizycznej na działce i przy rąbaniu drewna. Urazy te utrudniają także powodowi obsługę radaru w takcie służby w jednostce ruchu drogowego (dowód: dokumentacja medyczna k. 14 - 19, zeznania powoda k. 85, opinia biegłego sądowego w dziedzinie (...) k. 52, akta szkody w załączeniu).

Powód zgłosił zdarzenie stronie pozwanej w dniu 10 sierpnia 2011 r. W dniu 12 września 2011 r. strona pozwana przyznała powodowi kwotę 3.000 zł tytułem zadośćuczynienia.

Biorąc za podstawę powyższe ustalenia Sąd Rejonowy wskazał, że zasada odpowiedzialności strony pozwanej za skutki wypadku, wynikająca z przepisu art. 436 § 1 k.c. w zw. z art. 435 §1 k.c. nie była kwestionowana. Podstawę dochodzonego roszczenia stanowiły natomiast przepisy art. 444 § 1 k.c. i art. 445 k.c., zgodnie z którym osobie poszkodowanej czynem niedozwolonym Sąd może przyznać odpowiednią sumy tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę, w przypadku m.in. doznania przez nią, na skutek tego czynu, uszkodzenia ciała bądź wywołania rozstroju zdrowia. Roszczenie o zadośćuczynienie pozostaje przy tym niezależne od podstawy tej odpowiedzialności, opierać się więc może zarówno na zasadzie winy jak i ryzyka oraz słuszności. Podstawową funkcją, jaką pełnić ma możliwość uzyskania zadośćuczynienia, jest zrównoważenie negatywnych przeżyć poszkodowanego, jest to więc przede wszystkim funkcja kompensacyjna, wyrównująca doznaną krzywdę niemajątkową w postaci cierpień fizycznych i psychicznych. Zgodnie z przyjętą przez Sąd Najwyższy linią orzecznictwa określona w art. 445 § 1 k.c. zadośćuczynienie nie może stanowić zapłaty symbolicznej, a jednocześnie jej wysokość nie może być nadmierna w stosunku do doznanej krzywdy, ale musi być "odpowiednia" w tym znaczeniu, że przy uwzględnieniu krzywdy poszkodowanego, winna być utrzymana w rozsądnych granicach, odpowiadających aktualnym warunkom i przeciętnej stopie życiowej społeczeństwa. Ma równoważyć cierpienie fizyczne, a więc ból i inne dolegliwości oraz cierpienia psychiczne, czyli negatywne uczucia przeżywane w związku z cierpieniami fizycznymi lub następstwami uszkodzenia ciała czy rozstroju zdrowia, jak zeszpecenie, wyłączenie z normalnego życia. Winno ono mieć charakter całościowy i obejmować wszystkie cierpienia, zarówno już doznane, jak i te, które zapewne wystąpią w przyszłości (wyrok SN z 28. 09. 2001 III CKN 427/00, Lex 52766; wyrok SN z 09. 02. 2000 III CKN 582/98, Lex 52776.; wyrok z dn. 3. 02. 2000r. I CKN 969/98, Lex 50824). W kontekście wymienionych przesłanek Sąd uznał, że roszczenie o przyznanie wyższego zadośćuczynienia zasługiwało na uwzględnienie. Wskutek wypadku powód doznał cierpień fizycznych. Urazy ciała, jakie u niego wystąpiły spowodowały ból, który odczuwa do chwili obecnej przy zmianach warunków atmosferycznych i podczas pracy fizycznej. Powód musiał korzystać z pomocy lekarzy i poddać się zabiegom rehabilitacyjnym. Ze zdarzeniem z dnia 17 czerwca 2011 r. niewątpliwe łączyły się też cierpienia psychiczne, wynikające z gwałtownego i nieodpowiedzialnego działania kierowcy samochodu V. (...), które mogły doprowadzić do szkody o znacznie większym rozmiarze. Jednocześnie wskazał Sąd, iż zadośćuczynienie nie można być określane jako mechaniczny iloczyn kwoty 1.500 – 2.000 zł i ułamka uszczerbku na zdrowiu. Z praktyki sądowej wiadomym jest, że ustalony na podstawie tabel (powstałych z resztą dla zupełnie innego celu) stopień uszczerbku na zdrowiu często nie koreluje z zakresem i długotrwałością cierpień strony domagającej się zadośćuczynienia. W niniejszej sprawie wystąpiła taka sytuacja. Powód doznał na skutek zdarzenia dosyć wysokiego uszczerbku na zdrowiu, który jednakże łączył się z dosyć umiarkowanym - pod względem natężenia i czasu trwania - cierpieniem. Nie doznał też uszkodzenia organu, wykluczającego lub ograniczającego w znacznym stopniu jego funkcję. W związku z tym Sąd przyjął, że odpowiednią kwotą z tytułu zadośćuczynienia za doznaną krzywdę jest suma 10.000 zł, przy czym biorąc pod uwagę, że strona pozwana przyznała już powodowi kwotę 3.000 zł zasądził na jego rzecz kwotę 7.000 zł. O odsetkach orzekł Sąd na podstawie art. 481 k.c. i art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. Nr 124, poz. 1152 ze zm.). O kosztach sądowych Sąd Rejonowy orzekł na podstawie art. 100 k.p.c.

Powyższe rozstrzygnięcie w części oddalającej powództwo ponad kwotę 7.000 zł, apelacją zaskarżył powód, zarzucając:

- naruszenie prawa materialnego poprzez błędną wykładnię przepisu art. 445 § 1 k.c. i przyjęcie, że zasądzona zaskarżonym wyrokiem kwota w wysokości 7.000 zł wraz z uprzednio wypłaconą kwotą 3.000 zł tytułem zadośćuczynienia, stanowić będzie pełną rekompensatę cierpień psychicznych oraz fizycznych, doznanych przez powoda w związku ze zdarzeniem z dnia 17 czerwca 2011 r., jak również pozostanie adekwatna do rozmiaru krzywdy poniesionej przez powoda.

Wskazując na powyższe skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i uwzględnienie powództwa przez zasądzenie dalszej kwoty 5.000 zł oraz kosztów procesu za obie instancje.

Rozstrzygnięcie o kosztach procesu zażaleniem zaskarżyła strona pozwana, zarzucając, że koszty procesu winny zostać wzajemnie zniesione a nie stosunkowo rozdzielone, skoro powód wygrał proces jedynie w 58,33%, a zatem niewiele ponad połowę.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja zasługiwała na uwzględnienie w całości, a zażalenie strony pozwanej podlegało oddaleniu.

Podzielić należało stanowisko powoda, że w okolicznościach sprawy przyznane tytułem zadośćuczynienia świadczenie w łącznej wysokości 10.000 zł nie rekompensuje w pełni doznanej szkody niemajątkowej i jest stanowczo zbyt niskie.

Jak zauważył Sąd I instancji przyznanie poszkodowanemu zadośćuczynienia na podstawie art. 445 § 1 k.c., chociaż zależy od uznania Sądu, winno znajdować oparcie w całokształcie okoliczności sprawy, w tym głównie uwzględniać stopień i trwałość skutków, dotkliwość i długotrwałość cierpień, prognozę na przyszłość, okres leczenia, czy wiek, a także inne okoliczności mające wpływ na rozmiar doznanych cierpień. Skutkiem braku jednolitych ustawowych kryteriów służących określeniu wysokości zadośćuczynienia jest to, iż jego kształtowanie stanowi domenę Sądu merytorycznie rozstrzygającego sprawę w pierwszej instancji. W konsekwencji korygowanie przez Sąd drugiej instancji wysokości zasądzonego przez Sąd pierwszej instancji zadośćuczynienia za doznaną krzywdę jest uzasadnione jedynie w sytuacji, gdy jest ono, uwzględniając całokształt okoliczności sprawy, niewspółmierne do doznanej krzywdy jako rażąco wygórowane lub rażąco niskie (patrz np. wyrok SN z 18.11.2004 r., sygn. akt I CK 219/04, LEX 146356; wyrok SN z 25.02.1971 r., II PR 18/71, LEX nr 6884; wyrok SN z 26.08.1970 r., sygn. akt I PR 52/70, LEX nr 14082; wyrok SN z 09.12.1968 r., sygn. akt III PRN 81/68, LEX 13997).

Z dokumentacji medycznej, a także opinii biegłego sądowego z zakresu (...) wynikało, że powód na skutek zdarzenia z dnia 17 czerwca 2011 r. doznał zwichnięcia stawu barkowo – obojczykowego, stłuczenia dolnej części grzbietu i miednicy, zaburzenia korzeni nerwów rdzeniowych lędźwiowo – krzyżowych, skutkujących trwałym uszczerbkiem na zdrowiu wynoszącym aż 10%. Tuż po zdarzeniu powodowi opatrzono powierzchowne uszkodzenia naskórka ręki prawej, okolicy stawu łokciowego i podano surowicę. Dopiero gdy dolegliwości bólowe nie ustąpiły powód udał się do chirurga, a następnie do neurologa. W trakcie badania stwierdzono bolesne ruchy prawego barku, trzeszczenie przy ruchu, bolesność przy palpacji przedniej powierzchni stawu barkowego, bolesne ruchy kręgosłupa, objaw L. 80 stopni, bolesność przy palpacji L4/S1. Wykonano badanie USG. Powodowi przepisano środki przeciwbólowe. W sierpniu 2011 r. ponownie poddano powoda badaniu USG. Nadto zlecono zabiegi rehabilitacyjne oraz ćwiczenia usprawniające, a w razie braku poprawy zalecono ostrzyknięcie lecznicze barku.

Na skutek w/w urazu powód obecnie uskarża się na dolegliwości bólowe i skurcze przy zmianach pogody oraz przy wysiłku. Ma trudności z wykonywaniem prac przydomowych. Poza tym dolegliwości bólowe utrudniają mu wykonywanie obowiązków służbowych, co jest o tyle znaczące, że zawód policjanta niewątpliwie wymaga od niego dużej sprawności fizycznej. Biorąc pod uwagę przede wszystkim stosunkowo młody wiek powoda i fakt, że pracuje w jednostce ruchu drogowego, gdzie chociażby obsługa urządzenia do pomiaru prędkości, wymaga od niego zachowania pozycji wymuszonej przez dłuższy czas, skutki te są dla niego tym bardziej dotkliwe. Wpływają istotnie na codzienne życie oraz sferę psychiczną i samopoczucie. Niewątpliwie pełna sprawność fizyczna przy wykonywaniu obowiązków służbowych jest wartością nieocenioną, a jej utrata wzmaga poczucie krzywdy.

Uwzględniając zatem czas leczenia i rehabilitacji, natężenie dolegliwości bólowych, wysokość trwałego uszczerbku na zdrowiu, a także trwające do chwili obecnej skutki urazu, patrząc w szczególności przez pryzmat wykonywanego zawodu, Sąd II instancji ocenił, że odpowiednią kwotą zadośćuczynienia, która w pełni zrekompensuje powodowi doznaną krzywdę, jest suma 15.000 zł, która uwzględniając poziom życia społeczeństwa jest dla niego wartością również w pełni odczuwalną.

Z tych przyczyn Sąd Okręgowy na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. zmienił zaskarżony wyrok w punkcie II w ten sposób, że zasądził od strony pozwanej na rzecz powoda dalszą kwotę 5.000 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 15 września 2011 r. a w punkcie III o tyle, że kwotę zasądzonych w nim kosztów określił na 3.255,69 zł.

Biorąc pod uwagę, że ostatecznie powód utrzymał się przy swoim żądaniu w całości, strona pozwana zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu na zasadzie art. 98 § 1 k.p.c. winna zwrócić powodowi wszelkie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony w wysokości 3.255,69 zł (600 zł – opłata od pozwu, 2.417 zł tytułem kosztów zastępstwa procesowego, 238,69 zł tytułem kosztów opinii biegłego).

Konsekwencją powyższego jest, że zażalenie strony pozwanej na rozstrzygnięcie o kosztach procesu z uwagi na ostateczny wynik procesu z mocy art. 385 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. podlega oddaleniu.

O kosztach procesu w instancji odwoławczej orzeczono na podstawie 98 § 1 k.p.c. i art. 108 § 1 k.p.c., uwzględniając, że powód utrzymał się przy swoim żądaniu w całości i poniósł koszty sądowe w wysokości 550 zł (250 zł – opłata od apelacji, 300 zł – koszty zastępstwa procesowego).