Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Jeleniej Górze

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 maja 2013r.

Sąd Okręgowy w Jeleniej Górze I Wydział Cywilny w następującym składzie:

Przewodniczący: SSO Dorota Witek

Protokolant: Ewelina Tomoń

po rozpoznaniu w dniu 28 maja 2013r. w Jeleniej Górze

sprawy z powództwa E. E.

przeciwko W. S.

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanej W. S. na rzecz powoda E. E.kwotę 120 000 zł (sto dwadzieścia tysięcy złotych) z ustawowymi odsetkami od dnia 28 maja 2013r. do dnia zapłaty,

2.  zasądza od pozwanej na rzecz powoda kwotę 3 617 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego,

3.  zasądza od pozwanej na rzecz Skarbu Państwa – kasa Sądu Okręgowego w Jeleniej Górze kwotę 6 000 zł tytułem kosztów postępowania od ponoszenia których powód był zwolniony.

Sygn. akt I C 434/13

Powód E. E.domagał się zasądzenia od W. S. kwoty 120 000 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 1 lutego 2013 r. oraz zasądzenia od pozwanej kosztów procesu.

W uzasadnieniu podał, że w grudniu 2006 r. tytułem nabycia dwóch nieruchomości powód zapłacił pozwanej kwotę 1 100 000 zł, ostatecznie jednak nabył tylko jedną z nich o wartości 500 000 zł, stąd pozwana winna zwrócić mu kwotę 600 000 zł. W. S. oddała powodowi jedynie pieniądze w wysokości 21 000 zł, stąd pismem z dnia 17 stycznia 2013 r. E. E.wezwał ją do zapłaty brakującej kwoty 579 000 zł do dnia W odpowiedzi z dnia 11 lutego 2013 r. pozwana potwierdziła swój dług do wysokości 120 000 zł, co czyni zasadnym żądanie pozwu.

Nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym z dnia 20 lutego 2013 r. Sąd Okręgowy w Jeleniej Górze w sprawie o sygn. akt I Nc 14/13 nakazał W. S.zapłacić na rzecz E. E.kwotę 120 000 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 1 lutego 2013 r. oraz kwotę 3 617 zł tytułem kosztów procesu, w tym kwotę 3 600 zł kosztów zastępstwa procesowego.

W sprzeciwie od nakazu zapłaty W. S. zaskarżyła nakaz zapłaty w całości i wniosła o oddalenie powództwa oraz zasądzenie kosztów postępowania.

Uzasadniając swoje stanowisko potwierdziła zamiar nabycia przez powoda należących do niej nieruchomości, zaznaczyła jednak, że w wyniku wzajemnych rozliczeń jej dług wobec powoda wynosił ostatecznie tylko 120 000 zł. Na potwierdzenie wierzytelności powoda strony dnia 25 maja 2005 r. zawarły ugodę. Określony w ugodzie sposób i zasady rozliczenia, zdaniem pozwanej, czyniły jednak roszczenie przedwczesnym, gdyż wyłącznie od pozwanej zależało kiedy i w jaki sposób ureguluje zobowiązanie.

Sąd ustalił, następujący stan faktyczny:

Bezspornym w sprawie było, że W. S.była właścicielem dwóch nieruchomości stanowiących działkę gruntu nr (...), położoną przy ul. (...)w M., dla której Sąd Rejonowy w Jeleniej Górze prowadzi księgę wieczystą kw nr (...)oraz działkę gruntu nr (...), położoną przy ul. (...)w M., dla której Sąd Rejonowy w Jeleniej Górze prowadzi księgę wieczystą kw nr (...).

Poza sporem pozostawało również, że w grudniu 2006 r. E. E.zapłacił W. S. kwotę 1 100 000 zł z tytułem warunkowego nabycia przedmiotowych nieruchomości.

Umową z dnia 15 grudnia 2006 r., zawartą przed notariuszem B. J.w Kancelarii Notarialnej w J.(rep. (...)nr (...) E. E.nabył od W. S.za kwotę 500 000 zł nieruchomość obejmującą działkę gruntu nr (...), położoną przy ul. (...)w M., dla której Sąd Rejonowy w Jeleniej Górze prowadzi księgę wieczystą kw nr (...).

(dowód: umowa sprzedaży z dnia 15.12.2006 r. k. 6-8).

Natomiast Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji nie wydał na rzecz E. E., będącego cudzoziemcem, zezwolenia na nabycie drugiej z przedmiotowych nieruchomości. W konsekwencji nie doszło do nabycia przez niego nieruchomości należącej do W. S., a objętej działką gruntu nr (...), położoną przy ul. (...)w M., dla której Sąd Rejonowy w Jeleniej Górze prowadzi księgę wieczystą kw nr (...).

(dowód: wypis uproszczony z ewidencji gruntów z dnia 26.06.2007 r. k. 9, przesłuchanie powoda – e-protokół rozprawy z dnia 28 maja 2013 r. od godz. 00:10:16 do godz. 00:18:16, przesłuchanie pozwanej – e-protokół rozprawy z dnia 28 maja 2013 r. od godz. 00: 18:19 do godz. 00:28:13).

Strony podczas spotkania 24 maja 2012 r. ustaliły, że W. S. zwróci E. E.kwotę 140 000 zł z tytułu wzajemnych rozliczeń. Uzgodniły nadto, że tak określona kwota będzie spłacana w miesięcznych ratach.

(dowód: przesłuchanie powoda – e-protokół rozprawy z dnia 28 maja 2013 r. od godz. 00:10:16 do godz. 00:18:19).

W związku z powyższym strony zawarły dnia 25 maja 2012 r. ugodę, w której potwierdziły istnienie wierzytelności E. E.wobec W. S. w kwocie 140 000 zł. Jednocześnie strony w treści ugody stwierdziły, że należność zostanie uregulowana w zależności od możliwości finansowych, nieregularnie. Zaznaczyły również, że ostateczny termin nie został podany z uwagi na zasadę wzajemnego zaufania. W końcu wskazały ,że nastąpi przekazanie kluczy.

(dowód: ugoda z dnia 25.05.2012 r. wraz z tłumaczeniem k. 43 i 44, przesłuchanie powoda – e-protokół rozprawy z dnia 28 maja 2013 r. od godz. 00:10:16 do godz. 00:18:16, przesłuchanie pozwanej – e-protokół rozprawy z dnia 28 maja 2013 r. od godz. 00: 18:19 do godz. 00:28:13).

Od czerwca 2012 r. do stycznia 2013 r. w wykonaniu powyższej ugody W. S.zapłaciła E. E.łącznie kwotę 20 000 zł, przy czym miesięcznie uiszczane przez dłużniczkę raty sukcesywnie się zmniejszały od 6 400 zł w pierwszym miesiącu czerwcu do 600 zł w styczniu 2013 r.

(dowód: przesłuchanie powoda – e-protokół rozprawy z dnia 28 maja 2013 r. od godz. 00:10:16 do godz. 00:18:16, przesłuchanie pozwanej – e-protokół rozprawy z dnia 28 maja 2013 r. od godz. 00: 18:19 do godz. 00:28:13).

Pismem z dnia 17 stycznia 2013 r. E. E.wezwał W. S. do zapłaty kwoty 579 000 zł wskazując jako podstawę zamiar nabycia przez siebie dwóch nieruchomości za które uiścił kwotę 1 100 000 zł, z których ostatecznie zakupił tylko jedną za kwotę 500 000 zł. Termin zapłaty wyznaczył na dzień 31 stycznia 2013 r.

(dowód: pismo z dnia 17.01.2013 r. k. 10).

W odpowiedzi z dnia 11 lutego 2013 r. W. S. pytała E. E.czy kwota 579 000 zł obejmuje również ugodzoną, a pozostałą do uiszczenia kwotę 120 000 zł.

(dowód: pismo z dnia 11.02.2013 r. k. 13).

Sąd zważył, co następuje:

W niniejszej sprawie bezspornym był fakt zawarcia przez strony postępowania ugody z dnia 25 maja 2012 r. i stwierdzonej nią wierzytelności w kwocie 120 000 zł, która przysługiwała powodowi względem pozwanej.

Na mocy wymienionej ugody W. S.zobowiązała się zapłacić E. E.kwotę 140 000 zł z tytułu zwrotu należności na skutek braku zawarcia umowy przenoszącej własność nieruchomości objętej działką gruntu nr (...), położoną przy ul. (...)w M., dla której Sąd Rejonowy w Jeleniej Górze prowadzi księgę wieczystą kw nr (...). Bezspornym było bowiem, że do zawarcia przez strony umowy rozporządzającej w zakresie wymienionej nieruchomości nie doszło. Sąd podzielił tym samym stanowisko powoda, który przyczyny prawnej zawarcia ugody upatrywał w nie dojściu do skutku umowy sprzedaży nieruchomości położonej przy ul. (...)w M.. Powyższe wynika przy tym również z treści samej ugody.

Na podstawie przesłuchania stron procesu Sąd ustalił, że w wykonaniu przedmiotowej ugody pozwana zapłaciła powodowi kwotę 20 000 zł w miesięcznych ratach poczynając od czerwca 2012 r. do stycznia 2013 r, z tym że pierwsza z rat wynosiła 6 400 zł, zaś kolejne były coraz mniejsze.

Spór w niniejszej sprawie ograniczał się wyłącznie do określenia dnia wymagalności roszczenia, która to wymagalność według powoda nastąpiła dnia 1 lutego 2012 r. w następstwie braku zapłaty należności mimo wezwania do zapłaty, zaś według pozwanej jeszcze nie wystąpiła i była zależna wyłącznie od niej.

Zgodnie z art. 455 k.c. jeżeli termin spełnienia świadczenia nie jest oznaczony ani nie wynika z właściwości zobowiązania, świadczenie powinno być spełnione niezwłocznie po wezwaniu dłużnika do wykonania.

W zobowiązaniu bezterminowym czas spełnienia świadczenia zależy od inicjatywy wierzyciela. Jak długo wierzyciel nie wezwie dłużnika do spełnienia świadczenia, ten nie będzie miał takiego obowiązku. Oznacza to więc, że znaczenie wezwania wierzyciela polega na tym, iż z jego chwilą na dłużniku zaczyna ciążyć obowiązek niezwłocznego spełnienia świadczenia.

Niewątpliwie świadczenie miało charakter zobowiązana bezterminowego, strony bowiem nie podały terminu zapłaty, uzależniając uregulowanie długu od możliwości finansowych W. S.. Zapewniły nadto o zasadzie wzajemnego zaufanie, która stała u podstaw zawarcia porozumienia.

Jak stanowi zaś art. 456 k.c. jeżeli strony zastrzegły w umowie, że spełnienie świadczenia następować będzie częściami w ciągu określonego czasu, ale nie ustaliły wielkości poszczególnych świadczeń częściowych albo terminów, w których ma nastąpić spełnienie każdego z tych świadczeń, wierzyciel może przez oświadczenie, złożone dłużnikowi w czasie właściwym, ustalić zarówno wielkość poszczególnych świadczeń częściowych, jak i termin spełnienia każdego z nich, jednakże powinien uwzględnić możliwości dłużnika oraz sposób spełnienia świadczenia.

Określenie przez strony sposobu zapłaty, zgodnie z którym świadczenie miało być spełnione częściami bez równoczesnego ustalenia wielkości i terminów poszczególnych rat, skutkowało przyznaniem powodowi prawa do jednostronnego zadecydowania o wielkościach poszczególnych świadczeń i o terminie, w jakich miały one zostać spełnione. Swoboda wierzyciela w tym zakresie jest ograniczona jedynie obowiązkiem wezwania dłużnika do zapłaty wraz ze wskazaniem wielkości rat i terminu ich uiszczenia.

Zawarte w ugodzie stron postanowienie dotyczące uzależnienia uiszczenia długu od możliwości pozwanej i wskazanie na zasady wzajemnego zaufania, która to zasada była podstawą zawarcia ugody rodziło jedynie konieczność współdziałania E. E.z W. S.przy wykonaniu zobowiązania.

Powód, wzywając pozwaną pismem z dnia 17 stycznia 2013 r. do zapłaty w terminie do dnia 31 stycznia 2013 r. kwoty 579 000 zł, która obejmowała kwotę 120 000 zł, nie dochował – w ocenie Sądu – warunków tejże współpracy w sposób należyty. Tak ustalony przez wierzyciela termin spełnienia świadczenia był niewątpliwie zbyt krótki dla dłużniczki, dlatego też Sąd uznał zasadnym określenie daty wymagalności świadczenia dopiero w dacie wydania wyroku. Tak określony termin spełnienia świadczenia czynił zadość uzasadnionemu interesowi dłużnika.

Wbrew stanowisku pozwanej, zarówno na gruncie art. 455 k.c., jak i art. 456 k.c., inicjatywa wyznaczenia terminu przysługuje wyłącznie wierzycielowi. Powyższej zasady nie zmienia fakt uregulowania należności w odniesieniu od możliwości finansowych samej pozwanej. Związek między spełnieniem świadczenia a możliwościami dłużniczki nie skutkował zmianą podmiotu, któremu przysługiwała swoboda wyznaczania terminu płatności.

O odsetkach orzeczono w oparciu o art. 455 k.c. w zw. z art. 481 § 1 i 2 k.c.

Wobec powyższego Sąd, w punkcie 1 sentencji orzeczenia, zasądził od pozwanej na rzecz powoda kwotę 120 000 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 28 maja 2013 r.

Orzeczenie o kosztach Sąd oparł na dyspozycji art. 98 § 1 i 3 k.p.c. Koszt poniesione przez powoda wyniosły łącznie kwotę 3 617 zł, na którą złożyły się: koszty zastępstwa procesowego w kwocie 3 600 zł oraz koszty opłaty skarbowej od udzielonego przez stronę pełnomocnictwa procesowego w kwocie 17 zł. Stąd zasądzono jak w punkcie 2 wyroku.

Zgodnie z zasadą wyrażoną w art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. kosztach sądowych w sprawach cywilnych kosztami sądowymi, których strona nie miała obowiązku uiścić, sąd w orzeczeniu kończącym sprawę w instancji, obciąży przeciwnika, jeżeli istnieją do tego podstawy, przy odpowiednim zastosowaniu zasad obowiązujących przy zwrocie kosztów procesu. W niniejszej sprawie powód był zwolniony od kosztów sądowych w całości, co skutkowało tym, iż nie uiścił on na rzecz Skarbu Państwa opłaty od pozwu w kwocie 6 000 zł. W konsekwencji kosztami procesu, których powód nie poniósł jest kwota odpowiadająca kwocie opłaty od pozwu w wysokości 6 000 zł, która obciążała pozwaną (pkt 3 sentencji wyroku).