Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Jeleniej Górze

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 5 kwietnia 2013r.

Sąd Okręgowy w Jeleniej Górze w VI Wydziale Karnym Odwoławczym w składzie:

Przewodniczący – Sędzia SO Andrzej Tekieli (spr.)

Sędziowie SO Edyta Gajgał

SO Tomasz Skowron

Protokolant Jolanta Kopeć

przy udziale Prokuratora Prokuratury Okręgowej w Jeleniej Górze Lesława Kwapiszewskiego

po rozpoznaniu w dniu 5 kwietnia 2013r.

sprawy G. S.

oskarżonego z art. 278 § 1 kk

z powodu apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonego

od wyroku Sądu Rejonowego w Jeleniej Górze

z dnia 21 listopada 2012r. sygn. akt II K 874/12

I. zmienia zaskarżony wyrok wobec oskarżonego G. S. w ten sposób, że przyjmuje, iż czyn oskarżonego przypisany w części dyspozytywnej wyroku stanowi wypadek mniejszej wagi z art. 278 § 3 kk i na podstawie tego przepisu w miejsce orzeczonej kary pozbawienia wolności wymierza oskarżonemu karę 50 (pięćdziesięciu) stawek dziennych grzywny przy przyjęciu stawki dziennej w kwocie 20 (dwudziestu) złotych,

II. w pozostałej części zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy,

III. zasądza od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa koszty sądowe za postępowanie odwoławcze w tym opłatę w kwocie 100 złotych za obie instancje.

UZASADNIENIE

G. S. został oskarżony o to, że:

w dniu 20 marca 2012 roku w J.przy ul. (...)na stacji paliw (...)po uprzednim podjechaniu samochodem osobowym marki A.o nr rej. (...), a następnie po zatankowaniu paliwa w postaci benzyny (...)w ilości 58,06 litra dokonał jej kradzieży nie uiszczając zapłaty w kwocie 335,01 zł czym działał na szkodę (...) sp. z o.o.z siedzibą w W., to jest o czyn z art. 278 § l k.k.

Sąd Rejonowy w Jeleniej Górze wyrokiem z dnia 21 listopada 2012 r. w sprawie II K 874/12:

I. oskarżonego G. S. uznał za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu opisanego w części wstępnej wyroku, tj. występku z art. 278 § l k.k. i za to na podstawie art. 278 § l k.k. wymierzył mu karę 5 (pięciu) miesięcy pozbawienia wolności;

II. na podstawie art. 627 k.p.k. i art. 2 ust. l pkt 3 ustawy z dnia 23.06.1973 r. o opłatach w sprawach karnych zasądził od oskarżonego G. S. na rzecz Skarbu Państwa koszty sądowe, w tym 120 (sto dwadzieścia) złotych opłaty.

Powyższy wyrok zaskarżył obrońca oskarżonego, zarzucając:

1. obrazę przepisu prawa procesowego, art. 7 k.p.k., mającą wpływ na treść zaskarżonego orzeczenia, a polegającą na przekroczeniu granic swobodnej oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego i tym samym wadliwym ustaleniu, że:

a. G. S. działał w zamiarze bezpośrednim kierunkowym zaboru mienia, co przesądza o jego sprawstwie i winie, gdy tymczasem należyta jego ocena, w szczególności z nagrania monitoringu i całokształtu okoliczności sprawy, winna prowadzić do wniosków zupełnie odmiennych,

b. świadkowie M. K.oraz S. C.relacjonują rozbieżnie w postępowaniu sądowym, w stosunku do postępowania przygotowawczego, gdy tymczasem rozbieżności te nie występują, co ostatecznie miało wpływ na danie wiary ich zeznaniom w całości,

2. obrazę przepisu prawa procesowego, art. 410 k.p.k., mającą wpływ na treść zaskarżonego orzeczenia, polegającą na wydaniu orzeczenia z pominięciem całokształtu zebranego w sprawie materiału dowodowego:

a. w postaci treści oświadczenia o kradzieży paliwa z dnia 21 marca 2012r. oraz daty jego złożenia (27.03.2012r.), co koresponduje z treścią zeznań świadków i oskarżonego w zakresie znajomości jego osoby oraz aut R. S. oraz przyczyny opóźnienia w zawiadomieniu policji,

b. pełnej treści zeznań S. C. z postępowania przygotowawczego z dnia 10 kwietnia 2012r. w zakresie, w jakim relacjonuje ona o przybyciu G. S. na stację, celem uregulowania należności,

c. faktu, iż dla pojazdu m-ki A. (...) o nr rej. (...) prowadzony był w tej dacie otwarty rachunek, upoważniający do poboru paliwa bez opłaty, w formie bezgotówkowego rozliczenia ze skutkiem na koniec miesiąca i na rachunek R. S.,

3. błąd w ustaleniach faktycznych przyjęty za podstawę wydanego orzeczenia, mający wpływ na jego treść, a polegający na uznaniu, iż spełnione zostały wszelkie przesłanki z art. 278 § l kk, gdy tymczasem Sąd pominął fakt, iż dla pojazdu m-ki A. (...) o nr rej. (...) prowadzony był otwarty rachunek, skutkujący możliwością pobierania paliwa bez opłaty, z rozliczeniem miesięcznym na rachunek R. S., co tym samym wyłącza możliwość zaboru w celu przywłaszczenia.

Stawiając powyższe zarzuty obrońca oskarżonego wniósł o uniewinnienie oskarżonego od zarzucanego mu czynu, bądź też alternatywnie o uchylenie zaskarżonego orzeczenia i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I Instancji.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja nie jest zasadna, jednakże spowodowała zmianę zaskarżonego wyroku w sposób opisany poniżej.

Na wstępie stwierdzić należy, iż Sąd Rejonowy przeprowadził w przedmiotowej sprawie prawidłowe postępowanie, a zgromadzone dowody poddał obiektywnej ocenie, i na tej podstawie poczynił trafne ustalenia faktyczne.

Autor apelacji wywodzi, iż w konsekwencji sprzecznej z przepisami prawa procesowego oceny dowodów dokonanej przez Sąd Rejonowy doszło do błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę zaskarżonego wyroku. Dla skuteczności tak skonstruowanego środka odwoławczego nie jest jednak wystarczające samo wykazywanie, że określona grupa dowodów pozwala na przyjęcie, iż zdarzenie mogło mieć inny przebieg. Należy bowiem wykazać, którym wskazaniom wiedzy, logiki i doświadczenia życiowego uchybił sąd orzekający, czyniąc kwestionowane ustalenia.

Wskazać należy, iż co do przeprowadzonych w toku rozprawy głównej dowodów Sąd Rejonowy wypowiedział się szczegółowo w pisemnym uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, zaś uzasadnienie to w pełni odpowiada wymogom stawianym przez przepis art. 424 § 1 k.p.k. Oceniając zgromadzony materiał dowodowy, w szczególności niekonsekwentne zeznania świadków i wyjaśnienia oskarżonego, Sąd meriti nie naruszył żadnego przepisu procesowego i dokonał oceny, która jest logiczna, a zatem przekonująca, toteż zasługuje na akceptację. Apelacja obrońcy, mimo iż wskazuje na naruszenie w toku wyrokowania przepisu regulującego zasadę oceny dowodów, sprowadza się w istocie do zwykłej polemiki z oceną dowodów przeprowadzoną w pierwszej instancji i dokonanymi na tej podstawie ustaleniami faktycznymi. Apelujący nie przedstawił przekonujących argumentów, które mogłyby podważyć rozstrzygnięcie zapadłe w pierwszej instancji, w szczególności nie wykazał, jakich konkretnych uchybień w zakresie logicznego rozumowania dopuścił się Sąd Rejonowy w ocenie – w szczególności – dowodu z zeznań świadków M. K.i S. C.oraz wyjaśnień oskarżonego. Skarżący polemizując z oceną dokonaną w postępowaniu pierwszoinstancyjnym przedstawia wyłącznie własną ocenę dowodów.

Sąd Rejonowy czyniąc ustalenia faktyczne trafnie odrzucił jako niewiarygodne wyjaśnienia oskarżonego zaprzeczającego, by miał dopuścić się przypisanego mu zachowania. U podstaw uznania za wartościowe zeznań M. K.i S. C.złożonych w postępowaniu przygotowawczym leżało stwierdzenie, że relacja świadków jest zasadniczo zbieżna i niesprzeczna, a nadto ich zeznania są konsekwentne co do okoliczności istotnych dla sprawy i zgodne z dowodem obiektywnym w postaci dowodu z nagrania monitoringu oraz dokumentów zawartych na k. 1, 2 i 2a. Niezależnie od przyczyn, dla których świadkowie ci zeznając przed Sądem złożyli zeznania o odmiennej treści, wskazać należy, że słusznie Sąd Rejonowy ocenił, iż ich pierwsze relacje są przekonywujące i zasługują na wiarę. Teza sformułowana w apelacji, że świadkowie M. K.i S. C.zeznawali zbieżnie w postępowaniu sądowym i przygotowawczym, nie znajduje odzwierciedlenia w treści tych dowodów i nie zasługuje na akceptację. Trafny jest argument Sądu I instancji dotyczący braku wskazania i rozpoznania przez pracowników stacji osoby sprawcy w toku postępowania przygotowawczego. Sąd Okręgowy podkreśla, iż sprawca zaboru paliwa opisywany był przez ww. świadków początkowo jako „mężczyzna w wieku około 35 lat, krępej/postawnej budowy ciała, łysy” (vide zeznania świadka M. K.k. 4, zeznania świadka S. C.k. 11v). W toku rozprawy głównej stosunek świadków do oskarżonego uległ natomiast zmianie, wskazują oni, że jest on osobą dobrze im znaną, zaufaną. Jednocześnie dostrzec należy niekonsekwencję w przedstawianiu relacji pomiędzy świadkami a oskarżonym. Świadek M. K.w szczególności, po tym jak określała oskarżonego mianem „pan G.” czy nawet „pan G.”, na pytanie Prokuratora zeznała ostatecznie, że to nie jest jej znajomy i zna go „ogólnie ze stacji”. Zupełnie niewiarygodne jest twierdzenie świadka S. C., iż byłaby gotowa uiścić należność za oskarżonego, gdyby tylko wiedziała, że to „pan G.”, jako że jest on stałym klientem stacji. Oceniając relacje świadków i oskarżonego, nieścisłości w wypowiedziach tych świadków, Sąd Rejonowy miał prawo odmówić wiarygodności zeznaniom M. K.i S. C.złożonym w toku postępowania sądowego. Sąd Rejonowy zapoznał się z treścią dowodów z zeznań ww. świadków złożonych w toku postępowania przygotowawczego, w toku rozprawy głównej nie tylko słyszał zeznania tych świadków, ale i obserwował ich. Wrażenia odniesione podczas bezpośredniego kontaktu z osobą przesłuchiwaną mają bardzo istotne znaczenie dla prawidłowej oceny wiarygodności tego dowodu. Przekonania, jakie wiąże się z bezpośredniością przesłuchania, opartego na poprawnym rozumowaniu i wnioskowaniu, sąd odwoławczy nie może kwestionować.

W sytuacji gdy o zdarzeniu została niezwłocznie powiadomiona Policja, niepodobna zgodzić się ze skarżącym gdy wywodzi, że fakt prowadzenia otwartego rachunku dla pojazdu, którym poruszał się oskarżony, depenalizuje zachowanie G. S.. Ostatecznie przecież to G. S. został obciążony koniecznością zapłaty za paliwo, należność ta nie została doliczona do otwartego rachunku R. S.. Teza, że oskarżony nie działał w zamiarze bezpośrednim kierunkowym zaboru mienia w celu przywłaszczenia, nie została poparta żadnymi przekonującymi i rzeczowymi argumentami, nie sposób zatem uznać ją za uprawnioną. Wbrew twierdzeniom obrońcy, dostrzegł Sąd Rejonowy, że oskarżony naprawił wyrządzoną szkodę (vide k. 50v), jak również ocenił i uwzględnił całe zeznania świadka S. C..

Nie zaistniały w niniejszej sprawie wątpliwości, które - jak chce obrońca w uzasadnieniu złożonej apelacji - należałoby rozstrzygnąć na korzyść oskarżonego. Wątpliwości istotne w postępowaniu karnym odnoszą się do zagadnień związanych z ustaleniami faktycznymi, a więc do sytuacji, gdy z zebranego materiału dowodowego wynikają różne wersje, a żadnej z nich nie daje się wyeliminować drogą dostępnej weryfikacji. Nie należą natomiast do nich wątpliwości związane z problemem oceny dowodów, a więc który z wzajemnie sprzecznych dowodów zasługuje na wiarę, a który tego waloru nie ma. Jeżeli sąd dokona ustaleń na podstawie swobodnej oceny dowodów i ustalenia te są stanowcze - a tak jest w przedmiotowej sprawie - to nie może być mowy o rozstrzyganiu jakichkolwiek wątpliwości na korzyść oskarżonego, co wynika z przepisu art. 5 § 2 k.p.k.

Pomimo jednak dokonania ustaleń faktycznych w sposób prawidłowy, Sąd Rejonowy w niewłaściwy sposób dokonał subsumpcji prawnej czynu oskarżonego, nie dostrzegając, że wszystkie przedstawione przez ten Sąd okoliczności w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, a ustalone w toku rozprawy głównej, przemawiały za przyjęciem, że czyn oskarżonego wyczerpał znamiona występku z art. 278 § 3 k.k.

Wypadek mniejszej wagi to sytuacja, w której okoliczności popełnienia przestępstwa, zwłaszcza zaś przedmiotowo-podmiotowe znamiona czynu, charakteryzują się przewagą elementów łagodzących, które sprawiają, że ten czyn nie przybiera zwyczajnej postaci, lecz zasługuje na znacznie łagodniejsze potraktowanie (wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 16 listopada 2000 r., II AKa 161/00).

Analizując stronę przedmiotową i podmiotową czynu popełnionego przez G. S., Sąd Okręgowy doszedł do przekonania, że stanowi on wypadek mniejszej wagi w rozumieniu art. 278 § 3 k.k. Zważyć należy na niewielką wartość skradzionego mienia, brak realnie dotkliwego uszczerbku dla pokrzywdzonego w związku z naprawieniem szkody, wreszcie działanie oskarżonego w zamiarze nagłym, przy wykorzystaniu nadarzającej się okazji. Dla oceny wagi czynu nie bez znaczenia jest również sposób popełnienia przestępstwa, który pozwalał w bardzo prosty sposób ustalić jego sprawcę. Z tego względu Sąd Okręgowy zakwalifikował działanie oskarżonego jako wypadek mniejszej wagi z art. 278 § 3 k.k.

Sąd Okręgowy ocenił, że za przypisany oskarżonemu czyn dla osiągnięcia celów wychowawczych i zapobiegawczych kary wystarczające będzie wymierzenie oskarżonemu kary najłagodniejszego rodzaju. Wymierzenie wobec oskarżonego kary 50 stawek dziennych grzywny jest w ocenie Sądu Okręgowego sprawiedliwą reakcją na przypisane mu przestępstwo, adekwatną do stopnia społecznej szkodliwości czynu i winy oskarżonego, zważywszy przy tym na uprzednią karalność oskarżonego, ale też na fakt dobrowolnego naprawienia szkody przez G. S.. Kara ta nie nosi znamion nadmiernej surowości ani też pobłażliwości. Biorąc pod uwagę fakt, że oskarżony deklaruje dochody w kwocie około 800 zł miesięcznie, lecz jednocześnie jest zdrowym, w sile wieku mężczyzną, Sąd Okręgowy określił wysokość jednej stawki dziennej grzywny na kwotę 20 zł, uznając, że aktualna sytuacja majątkowa G. S. oraz jego możliwości zarobkowe pozwalają na wymierzenie stawki dziennej grzywny powyżej dolnej granicy określonej w ustawie. Efektywne wykonanie tak ukształtowanej kary powinno wpłynąć na postawę oskarżonego w przyszłości, jak również wskazać społeczeństwu na nieuchronność represji karnej.

Zaskarżony wyrok nie był dotknięty uchybieniami, o których mowa w art. 439 § 1 k.p.k., jak również nie był rażąco niesprawiedliwy. Stąd w pozostałym zakresie podlegał utrzymaniu w mocy.

O kosztach sądowych za postępowanie odwoławcze Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 636 § 1 k.p.k., a opłatę za obie instancje w kwocie 100 zł wymierzył na podstawie art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych.