Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Jeleniej Górze

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 19 marca 2013 r.

Sąd Okręgowy w Jeleniej Górze II Wydział Cywilny Odwoławczy w następującym składzie:

PrzewodniczącySSO Wojciech Damaszko/spr/

SędziowieSSO Jadwiga Jakubowska, SSO Anna Mikuliszyn

ProtokolantAgnieszka Lesicka

po rozpoznaniu w dniu 19 marca 2013 r. w Jeleniej Górze

na rozprawie

sprawy z powództwa P. W.

przeciwko małoletniemu A. W. reprezentowanemu przez przedstawicielkę ustawową A. P.

o obniżenie alimentów

na skutek apelacji powoda

od wyroku Sądu Rejonowego w Bolesławcu

z dnia 24 stycznia 2013 r., sygn. akt III RC 524/12

I.  zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że obniża alimenty zasądzone od powoda P. W.na rzecz małoletniego pozwanego A. W.wyrokiem Sądu Rejonowego w Bolesławcu z dnia 28 maja 2012 r. (RIIIC 143/12) z kwoty po 400 zł do kwoty po 300 zł (trzysta złotych) miesięcznie, płatne z góry do rąk matki dziecka A. P.do dnia 10-tego każdego miesiąca z odsetkami ustawowymi w razie zwłoki w płatności którejkolwiek z rat poczynając od dnia 1 stycznia 2013 r., zaś dalej idące powództwo oddala i nie obciąża małoletniego pozwanego kosztami procesu na rzecz powoda;

II.  dalej idącą apelację oddala;

III.  nie obciąża małoletniego pozwanego kosztami procesu na rzecz powoda w instancji odwoławczej.

Sygn. akt II Ca 159/13

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem Sąd Rejonowy w Bolesławcu oddalił powództwo P. W. przeciwko małoletniemu A. W. reprezentowanemu przez matkę A. P. o obniżenie alimentów zasądzonych od powoda na rzecz pozwanego wyrokiem Sądu Rejonowego w Bolesławcu z dnia 28 maja 2012 r. w sprawie RIIIC 143/12 z kwoty po 400 zł na kwotę po 200 zł miesięcznie.

Powyższe orzeczenie Sąd Rejonowy oparł na następujących ustaleniach faktycznych.

Prawomocnym wyrokiem z dnia 28 maja 2012 r. Sąd Rejonowy w Bolesławcu zasądził od powoda na rzecz małoletniego pozwanego alimenty w kwocie po 400 zł miesięcznie. Wówczas małoletni miał 2 lata i 10 miesięcy i uczęszczał do przedszkola, za które opłata wynosiła 360 zł miesięcznie. Mieszkał ze swoją matka A. P. u jej matki. Przedstawicielka ustawowa ponosiła połowę opłat za mieszkanie. Pracowała na podstawie umowy zlecenia przy wykładaniu towarów za stawkę 5,55 zł za godzinę. Za miesiąc pracy otrzymała wynagrodzenie w kwocie netto 946 zł. Otrzymywała również rentę po zmarłym ojcu w kwocie 400 zł miesięcznie, studiowała i płaciła czesne za studia w kwocie po 360 zł miesięcznie. Powód zarejestrowany był w PUP w Z. jako osoba bezrobotna bez prawa do zasiłku. Z wykształcenia jest inżynierem o specjalności nauczyciela przedmiotów zawodowych, ponadto ukończył technikum o specjalności obróbka skrawanie. Powód mieszkał u swoich rodziców w Z., natomiast w B. posiadał mieszkanie własnościowe, na zakup którego zaciągnął kredyt w kwocie 75.600 zł, na 20 lat, który spłaca w ratach po 612 zł miesięcznie. Ponosił miesięczne opłaty w kwocie: czynsz- 207 zł, rata kredytu w poprzednim zakładzie pracy - 208 zł, prąd - 70 zł, gaz - 70 zł.

Obecnie powód nadal zarejestrowany jest jako osoba bezrobotna bez prawa do zasiłku, w PUP B.. Mieszka w mieszkaniu własnościowym o powierzchni 30m ², na zakup którego zaciągnął kredyt hipoteczny na 20 lat. Rata kredytu wynosi ok. 613 zł miesięcznie. Ponadto opłaca: czynsz - 244 zł, gaz - ok. 60 zł, prąd - 30 zł miesięcznie. Powód miał samochód osobowy marki S. (...) rok. prod. 2000. W marcu 2011 r. zaciągnął u swojego ówczesnego pracodawcy kredyt w kwocie 5.000 zł. Było to w czasie kiedy był jeszcze w związku z matką dziecka i został on zaciągnięty na remont i wyposażenie mieszkania. Powód poszukuje pracy. Podejmuje prace dorywcze typu malowanie, tapetowanie, przeprowadzki. Problemem w poszukiwaniu pracy było to, że powód w okresie letnim kilkakrotnie wyjeżdżał do swojej babci mieszkającej koło P.. Babcia miała wypadek, miała złamania i trzeba było jej pomagać w codziennych czynnościach.

Małoletni pozwany ma obecnie 3,5 roku, uczęszcza do przedszkola, za które opłata wynosi 360 zł miesięcznie. Przedstawicielka ustawowa w dalszym ciągu mieszka ze swoją matką. Wysokość ponoszonych przez nią opłat za mieszkanie nie zmieniła się. Ponosi połowę tych opłat tj. 200 zł - czynsz, 50 zł - energia elektryczna, 50 zł - gaz, 30 zł – woda. Przedstawicielka ustawowa pracuje na podstawie umowy zlecenia przy wykładaniu towarów w sklepie w godzinach od 7.00 do 15.00. Jej wynagrodzenie zależy od ilości przepracowanych godzin. Średnio miesięcznie zarabia netto ok. 1.100 zł. Oprócz tego od sierpnia 2012 r. pracuje w Firmie (...). Praca ta polega na udzielaniu pożyczek, a od każdej otrzymuje 50 zł. Za okres ostatnich 3 miesięcy jej wynagrodzenie wyniosło netto 630 zł. Nadal otrzymuje rentę po zmarłym ojcu w kwocie 408 zł miesięcznie. Studiuje na studiach magisterskich o kierunku zarządzenie. Są to studia płatne, czesne wynosi 370 zł miesięcznie.

Biorąc za podstawę powyższe ustalenia Sąd Rejonowy wskazał, że powództwo oparte było na podstawie art. 138 k.r.o., zgodnie z którym w razie zmiany okoliczności można żądać zmiany alimentów. Sąd nie znalazł podstaw do uwzględnienia powództwa, wskazując, że w tak krótkim okresie czasu, nie nastąpiły zmiany uzasadniające obniżenie obowiązku alimentacyjnego. W dacie wydania poprzedniego orzeczenia powód zarejestrowany był jako osoba bezrobotna bez prawa do zasiłku i nadal taką osobą pozostaje. Nadto mieszka w tym samym mieszkaniu, posiada podobne zobowiązania finansowe oraz koszty utrzymania. Biorąc zaś pod uwagę, że dokonał darowizny samochodu i nie ponosi obecnie kosztów jego ubezpieczenia, uznał Sąd, że jego sytuacja uległa nieznacznej poprawie. Jednocześnie zważył Sąd, że po stronie uprawnionego do alimentów również nie zaszły istotne zmiany. Małoletni w dalszym ciągu uczęszcza do przedszkola, za które opłata nie zmieniła się. Nie zmieniły się również pozostałe koszty jego utrzymania. Zmieniała się jedynie sytuacja dochodowa jego matki o tyle, że podjęła ona dodatkowe zatrudnienie w firmie (...) i z tego tytułu uzyskuje dochód netto w kwocie 630 zł. Nie jest to jednak okoliczność uzasadniająca obniżenie alimentów. Powód jest młodym, zdrowym mężczyzną, Posiada wyższe wykształcenie. Nie musi na co dzień opiekować się małoletnim dzieckiem. W tej sytuacji ma większe możliwości poszukiwania pracy, a tym samym jego możliwości zarobkowe pozwalają mu na łożenia alimentów w dotychczas zasądzonej kwocie, która w zasadzie pokrywa jedynie koszt przedszkola małoletniego. Ponadto nie miała znaczenia podnoszona przez powoda okoliczność, że nie mógł poświęcić się w dostatecznym stopniu poszukiwaniu pracy, ponieważ musiał wyjechać do chorej babci. Wskazał Sąd, że na powodzie w pierwszej kolejności ciąży obowiązek alimentacyjny wobec syna.

Powyższe orzeczenie w całości apelacją zaskarżył pozwany.

W uzasadnieniu zarzucił, że jest osobą bezrobotną i zasądzone na jego rzecz alimenty są zbyt wysokie. Nie może liczyć na wsparcie rodziców, albowiem ich sytuacja materialna również uległa pogorszeniu. Płaci zobowiązanie kredytowe zaciągnięte w kwocie 85.600 zł na zakup mieszkania, w którym mieszkał wspólnie z przedstawicielką ustawową małoletniego oraz kredyt w zakładzie pracy na kwotę 5.000 zł na urządzenie wspólnego mieszkania. Łącznie swoje wydatki określił na kwotę 1.556 zł, przy czym nie uwzględnił w nich kosztów zakupu artykułów spożywczych. W ocenie skarżącego kwota łącznie 800 zł, jaką zobowiązani są łożyć rodzice na utrzymanie 3,5 letniego dziecka jest zbyt wysoka. Nadto wskazał, że sytuacja przedstawicielki ustawowej od ostatniego rozstrzygnięcia poprawiła się, gdyż podjęła dodatkowe zatrudnienie.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja zasługiwała na częściowe uwzględnienie.

Sąd I instancji co do zasady podzielił zarzuty apelacji, że ustalony w obecnej wysokości obowiązek alimentacyjny powoda wykracza poza posiadane przezeń możliwości zarobkowe.

Od ostatniego rozstrzygnięcia w przedmiocie alimentów upłynął 8 – miesięczny okres czasu, w którym, wbrew ocenie Sądu Rejonowego, sytuacja materialna powoda, uległa pogorszeniu (art. 138 k.r.o).

Wprawdzie w dacie wydania poprzedniego rozstrzygnięcia powód podobnie jak obecnie nie posiadał stałego zatrudnienia i był zarejestrowany jako osoba bezrobotna bez prawa do zasiłku, tym nie mniej jednak znaczne obciążenia finansowe, jakie narosły w ostatnim czasie, spowodowały, że powód nie jest w stanie realizować obowiązku alimentacyjnego w dotychczasowej wysokości.

Na powodzie spoczywają zobowiązania finansowe wynikające z zakupu mieszkania, w czasie, kiedy pozostawał w związku z przedstawicielką ustawową małoletniego, jak też z kredytu na jego częściowe urządzenie. Z tytułu kredytu mieszkaniowego powód spłaca miesięcznie po 613 zł. Są to wydatki usprawiedliwione wynikające z potrzeby zaspokojenia własny potrzeb życiowych. Pomimo starań apelujący nie jest w stanie uzyskać stałego zatrudnienia odpowiadającego posiadanym kwalifikacjom i utrzymuje się jedynie z prac dorywczych. Nie może również liczyć na wsparcie finansowe ze strony rodziców. Z tego względu Sąd II instancji ocenił, że narastające zadłużenie finansowe, w tym związane także z utrzymaniem lokalu mieszkalnego oraz obecna sytuacja zarobkowa stanowią zmianę okoliczności w rozumieniu art. 138 k.r.o. Spowodowały one, że obowiązek alimentacyjny obciążający powoda w kwocie 400 zł ocenić należało jako nadmierny, który uniemożliwia powodowi zaspokojenie jego własnych potrzeb życiowych.

Z tych względów Sąd Okręgowy obniżył wysokość dotychczasowego obowiązku alimentacyjnego do kwoty po 300 zł miesięcznie, która w jego ocenia przy uwzględnieniu obowiązku alimentacyjnego matki jest wystarczająca do zaspokojenia potrzeb 3,5 – letniego dziecka. Leży także w granicach możliwości zarobkowych powoda. Równocześnie miał Sąd na uwadze, że w ostatnim czasie poprawiła się sytuacja zarobkowa przedstawicielki ustawowej, która podjęła dodatkowe zatrudnienie w instytucji kredytowej. Dzięki dodatkowym dochodom może więc w większym zakresie aniżeli dotychczas zaspokajać materialne potrzeby syna, zważywszy, że obowiązek alimentacyjny rodziców względem dziecka spoczywa na każdym z nich w takim samym stopniu. Ponadto podkreślić należy, że granicą obowiązku alimentacyjnego zobowiązanego są zawsze jego możliwości zarobkowe, chociażby w tym granicach nie zostały zaspokojone wszystkie potrzeby uprawnionego. Te zaś są obecnie ograniczone i nie uzasadniają obowiązku w kwocie 400 zł.

Mając na uwadze powyższe Sąd Okręgowy stosownie do art. 386 § 1 k.p.c. zmienił zaskarżony wyrok w ten sposób, że obniżył alimenty zasądzone od powoda na rzecz małoletniego pozwanego wyrokiem Sądu Rejonowego w Bolesławcu z dnia 28 maja 2012 r. (RIIIC 143/12) z kwoty po 400 zł do kwoty po 300 zł miesięcznie, płatne z góry do rąk matki dziecka do dnia 10 – go każdego miesiąca z odsetkami ustawowymi w razie zwłoki w płatności którejkolwiek z rat, poczynając od dnia 1 stycznia 2013 r., zaś dalej idące powództwo oddalił i nie obciąża małoletniego pozwanego kosztami procesu na rzecz powoda.

W pozostałym zakresie dalej idąca apelacja na podlegała oddaleniu po myśli art. 385 k.p.c.

O kosztach procesu w instancji odwoławczej orzeczono na podstawie art. 102 k.p.c. i 108 § 1 k.p.c. mając na uwadze, sytuację majątkową małoletniego oraz przedstawicielki ustawowej, jak też ocenny charakter sprawy.